Nao pơhmư̆ hăng git gai bruă pơbưp ƀô̆ mơta hơdôm rơnuk Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar ta găn rơgao hơdôm tal, Khua git gai Ping gah dêh čar ta ơi Tô Lâm pơtŏng sit, 80 thun lăng glăi, jơlan pơđĭ kyar mơ̆ng Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang Việt Nam lĕ sa bruă mă ha sa, pơčeh phrâo hăng ƀu pơdơi pơplih phrâo. Mơ̆ng bruă ruah Khua blung a lơ 06-01-1946, bruă ruah tơpă blung a amăng gru grua lŏn ia, Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar hmâo pơsit hơdôm tơlơi yôm phăn hloh mơ̆ng lŏn ia: pel ĕp Phiah phiăn, pơsit pơjing phun akha tơlơi phiăn kơ sa kơnuk kơna rơngai; pơsit jơlan gah, hơdră bruă prong; lăng tui prong bruă mă mơ̆ng kơnuk kơna; hrŏm hăng anun hluai tui bruă pơtôm hiăp Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang, djru pơđĭ dlông pran gơgrong lŏn ia ƀơi jar kơmar.

“Ƀing ta pơpŭ Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang ƀu kơnong kơ kah hăng tơlơi pơkă bruă apăn kơnuk kơna dlông hloh ôh mơ̆, blung hlâo lĕ sa Bôh bơbung sang hrŏm mơ̆ng ƀing pơ ala kơ mơnuih ƀôn sang – tôm gơgrong prong bruă gơgrong ba yôm phăn: hmư̆ mơnuih ƀôn sang, bôh pơhiăp mơ̆ng mơnuih ƀôn sang, pơgang bôh tŭ yua lăp djơ̆ mơ̆ng mơnuih ƀôn sang”.

Tơlơi pơhing truh hăng 2.200 čô khua pơ ala nao pơhmư̆ kơ sa dua bôh than ăt kah hăng sa dua mơta tơlơi pơkă jơlan gah pơđĭ kyar lŏn ia pơ̆ anăp anai, biă ñu lĕ bruă hrưn đĭ ngă tui truh kih Tơlơi pơtrun pơsit Jơnum Khua pơ ala Ping gah đơ đam dêh čar tat 13 hăng prăp lui klă pioh pơphun truh kih Jơnum Khua pơ ala đơ đam dêh čar tal 14 mơ̆ng Ping gah, pơhlôm ngă truh kih dua tơhnal ba tơbiă 100 thun mơ̆ Ping gah hmâo ba tơbiă. Khua git gai Ping gah dêh čar lăi rơđah kơ 3 jơlan gah rơđah anun lĕ pơhlôm tơlơi dưi pô, pơhlôm đơ đam dêh čar, hơđong, rơnuk rơnua mơnuih mơnam; pơđĭ kyar lŏn ia tañ hăng kơjăp phik hăng ƀu pơdơi pơđĭ dlông, lăp djơ̆ hăng tơlơi kiăng jai hrơi jai prong gah tơlơi hơdip mơda gơnam tam pran jua mơ̆ng mơnuih ƀôn sang. Anai ăt jing tơhnal ba tơbiă dlông hloh mơ̆ng Ping gah, mơ̆ng Kơnuk kơna djop mơnuih dưm kơnar. Gah dưm dăp pơphun bruă mơ̆ng abih bang glông bruă kơđi čar, pơphun glăi anih anom mă bruă čar mơ̆ng lŏn ia pioh pơđĭ kyar, Khua git gai Ping gah dêh čar ta ơi Tô Lâm brơi thâo:

“Glông jơlan mă bruă mơ̆ng hơdôm khul grŭp, ƀirô, anom bruă amăng glông bruă kơđi čar 3 gưl, biă ñu gưl să mă bruă ha amăng plĕ, hluh gah, phun ñu djơ̆ tui tơlơi kiăng mơ̆ng mơnuih ƀôn sang, bơwih brơi kơ mơnuih ƀôn sang klă hloh, gêh gal hloh. Tơlơi rô nao rai kơplah wah Ping gah dêh čar, gưl Tơring čar hăng gưl Să glăk ƀơƀrư̆ ngă giong amăng sa glông jơlan bruă čar phrâo. Bruă pơphun, dưm dăp glăi glông bruă hmâo djru laih anom wai lăng bruă mơnuih mơnam, wai lăng plơi pla ba glăi bôh tơhnal hloh, thâo hloh, pơplih bruă čar kơjăp tañ hăng dơlăm, djơ̆ hăng bôh nik hloh, mơnuih ƀôn sang dưi bơwih brơi tañ hloh, klă hloh".

Amăng mông bưp, Khua git gai pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar ơi Trần Thanh Mẫn bơni kơ Ping gah dêh čar, Ding jum kơđi čar, Grŭp ding kơna git gai Ping gah hơdôm rơwang bruă; bơni kơ tơlơi gum hrŏm, đăo kơnang, gum hrŏm, dŏng yua sit nik, hmao tlôn, ba glăi bôh tŭ yua mơ̆ng Gong gai dêh čar, hơdôm bôh ƀirô čih pơkra tơlơi phiăn, Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam dêh čar, hơdôm grŭp, ding jum, gơnong bruă, tơring čar, ƀôn prong hăng Mơnuih ƀôn sang đơ đam dêh čar; pơdah pran jua pơpŭ kơ hơdôm tuh rơyuh yôm phăn mơ̆ng ƀing khua pơ ala Khul pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar rơgao hơdôm rơnuk. Khua git gai pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar ơi Trần Thanh Mẫn čang rơmang, ƀing Khua pơ ala kơ Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar djă pioh na nao tơlơi rô nao rai kơjăp, kĕ phĭ kơjăp hăng Ping gah, Kơnuk kơna hăng Mơnuih ƀôn sang:

“Tô̆ tui tuh rơyuh kơ Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar, brơi kơ bruă ngă hơkrŭ prong prin mơ̆ng Ping gah, mơ̆ng djuai ania ta, kah hăng Khua git gai Ping gahd êh čar ơi Tô Lâm tôm hmâo pơhiăp: “Lăng glăi pioh anăp nao – hơdor tơngia pioh djă lui hăng yak nao dong”. Yak mut amăng rơwang phrâo, lŏn ia ta glăk dŏng ƀơi anăp hơdôm rơnuk gal hăng bưng bôt prong, samơ̆ ăt ƀu ƀiă mơn tơnap tap, tơlơi lông. Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang amra ngă tui dong hơdôm hơdră pơtrun mơ̆ng Ping gah, hmư̆ lăng tơlơi gum pơhiăp mơnuih ƀôn sang, Mơnuih ƀôn sang hăng anom bơwih ƀong; gum hrŏm Gong gai dêh čar, gum hrŏm kơjăp hăng hơdôm ƀirô bơdjơ̆ nao, ngă tui ba glăi bôh tơhnal bruă pơjing tơlơi phiăn, lăng tui prong, pơsit hơdôm tơlơi yôm phăn mơ̆ng lŏn ia. Ngă tui pran jua pơplih phrâo, pơčeh phrâo, tơpă, gum hrŏm hơbit; tơlơi pơkă pơplih phrâo hmao tlôn hơdôm Tơlơi pơtrun pơsit mơ̆ng Ping gah, ngă brơi tơlơi pơtrun mơ̆ng Ping gah mut amăng tơlơi hơdip mơda rim hrơi”.

Tal anai, Khua git gai pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar ơi Trần Thanh Mẫn hmâo pơpŭ ƀơk Kỷ niệm chương “Yua kơ bruă Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang Việt Nam” ƀơk brơi kơ Khua git gai Ping gah dêh čar ơi Tô Lâm, Khua mir sir dêh čar ơi Lương Cường, Khua dêh čar ơi Phạm Minh Chính ƀing khua hơđăp git gai Ping gah, Kơnuk kơna, Gong gai dêh čar, Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam, hăng khua git gai Khul Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar ăt ƀơk mơn Kỷ niệm chương “Yua kơ bruă Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar Việt Nam” ƀơk kơ ƀing Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar hơdôm tal./.