VOV4.Jarai - Amăng 3 blan rơgao, ƀơi Daklak hmâo laih 250 čô čơđai ruă kơčung tơkai, tơngan hăng mơbah, đĭ 2,5 wot bơhmu hăng thun 2020. Lăp bơngot lĕ, hmâo laih sa čô čơđai djai yua kơ tơlơi ruă anai hăng lu čơđai ruă kraih tui. Ƀơi anăp tơlơi anai, Gơnong bruă ia jrao tơring čar Daklak glăk pok pơhai hơdôm bruă pioh pơgăn tơlơi lar hyu mơng klin ruă.

Glăk dô̆ wai ană đah kơmơi 15 blan ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah ƀơi Anom pơjrao tơlơi ruă čơđai muai Sang ia jrao prong kual Dăp Kơdư, ayong Nguyễn Văn Trang ƀơi tơring glông Krông Pač, tơring čar Daklak brơi thâo: năng ai ñu 1 rơwang hrơi tơjuh hlâo, ană ñu pơ-iă drơi, anun sang anô̆ ñu ba nao pel ĕp lăng ƀơi sang ia jrao mơnuih ƀôn sang. Ƀơi anai, ơi ia jrao lăi lĕ čơđai anai hmâo gru nam ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah hăng lăi pơthâo brơi kơ sang anô̆ tâ̆o hloh ba nao pơ̆ sang ia jrao pơjrao hmao tlôn. Tơdơi kơ 4 hrơi pơjrao ƀơi Anom pơjrao tơlơi ruă čơđai muai Sang ia jrao prong kual Dăp Kơdư, truh ră anai, tơlơi suaih pral mơng ñu hơđong laih:

“Tơdơi kơ ba nao pơ̆ sang ia jrao ơi ia jrao pel ĕp giong lĕ ñu ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah kraih. Ñu pơ-iă drơi jăn lu biă, ƀing gơmơi yua djuai jrao pơgăn tañ. Tơlơi mơng pô čơđai anai hlăk hluai, hia na nao, ƀu ƀong mơñum hơget ôh. Ră anai drơi jăn čơđai anai plai ƀiă laih. Ƀing gơmơi dlêh biă hăng bơngot dong”.

Hrom hăng tơlơi bơngot mơng ayong Trang, ayong Đỗ Trần Diệu ƀơi plơi prong Buôn Hồ, tơring čar Daklak brơi thâo: Lom ƀuh ană ñu pơ-iă drơi, ruă mơbah hăng ƀlĕ kơčung, blôm hmâo ia amăng lăm ƀơi tơngan lĕ sang anô̆ nao blơi ia jrao brơi mơñum, samơ̆ ƀu suaih ôh anun ba nao pơ̆ sang ia jrao mơnuih ƀôn sang pel ĕp lăng. Lom thâo ană pô ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah, sang anô̆ hmâo ba nao pơ̆ Sang ia jrao prong kual Dăp Kơdư pioh pơjrao hăng ngă tui hơdôm bruă pơdjai kơman pioh pơgang hlôm hlâo tơlơi ruă:

“Tơdơi kơ mơñum jrao hmâo 3 hrơi ñu ăt ƀu ƀuh plai ƀiă ôh, anun sang anô̆ hmâo ba nao pơ̆ Sang ia jrao prong kual Dăp Kơdư. Amăng sang dô̆ hmâo sa čô čơđai rơbêh kơ sa blan dong. Tơdơi kơ thâo hmâo tơlơi ruă anai huĭ rơhyư̆t hăng amuñ lar tưp hyu anun sang anô̆ tơdơi kơ ba nao pel ĕp lĕ hmâo čơlah đuăi hăng pơdjai kơman amăng sang anô̆”.

Ơi ia jrao pel ĕp brơi pô ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah      

Nai prin tha, ơi ia jrao Trần Thị Thúy Minh, Khua Anom pơjrao tơlơi ruă čơđai muai Sang ia jrao prong kual Dăp Kơdư, mơng akô̆ thun truh ră anai, Sang ia jrao hmâo tŭ mă hăng pơjrao brơi kơ 130 čô čơđai muai ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah hăng hơdôm hrơi rơgao čih pioh hơdôm mơnuih ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah kraih. Ơi ia jrao Minh brơi thâo: Tơlơi ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah juăt bưp ƀơi čơđai muai ƀiă hloh kơ 5 thun, biă ñu čơđai ƀiă hloh kơ 3 thun. Tơlơi ruă amuñ lar tưp hyu. Čơđai muai juăt ƀă kơman ba truh tơlơi ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah lom tek djơ̆ ia bah, ia adung hăng ia eh mơñă mơng mơnuih ƀă kơman tơlơi ruă ƀudah mơng hơdôm gơnam ƀă kơman anai hăng gơnam ngui ngor, ƀơi kơƀang, ƀơi anih djă păn... Lom hmâo tơlơi ruă, čơđai amra pơdah kơčung, ruă rơkông đok, ƀlĕ pơđeh, bum ia rơnah ƀơi tơkai tơngan ƀudah ƀơi tŏng tlôn. Hăng hơdôm mơnuih ruă rơnang, tơlơi ruă amra suaih mă ñu pô tơdơi kơ hơdôm hrơi. Khă hnun hai, sa dua čô čơđai ñu brơi ƀuh pha ra kraih hloh, ƀu hmao pơjrao tañ thơ amra bơbeč truh kơ glô hăng pioh glăi anô̆ pơplih pha ra ba truh bơbrah klit lôm glô yua kơman, bơbrah glô.

“Tơlơi ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah pơplih tañ hăng hrơi mông pơplih kraih juăt hmâo năng ai ñu 48 mông blung a yap mơng hrơi čơđai hmâo tơlơi ruă anai. Lom pơplih jing kraih, ƀing ta kơnong kơ hmâo hơdôm mông pioh bơwih brơi đôč, yua anun tơlơi ta khom thâo tañ hmao tlôn lĕ tơlơi yôm phăn. Yua anun lom hmâo gru nam pơplih jing kraih tâ̆o hloh ba nao pơ̆ sang ia jrao mơtăm”.

Tui hăng ơi ia jrao Lê Phúc, Kơ-iăng Khua Anom wai lăng tơlơi duam ruă tơring čar Daklak, amăng 3 blan akô̆ thun 2021 đơ đam tơring čar čih djă pioh hmâo 250 čô mơnuih ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah, đĭ lu hloh 2,5 wot bơhmu hăng thun 2020. Lăp đing nao, Daklak hmâo čih djă pioh sa čô čơđai djai yua kơ tơlơi ruă anai ƀơi phường Ea Tam, plơi prong Buôn Ma Thuột. Ƀơi anăp tơlơi ngă glêh tơnap mơng tơlơi ruă anai. Anom wai lăng tơlơi duam ruă hmâo pơphô brơi laih Gơnong bruă ia jrao gum hrom hăng Gơnong bruă pơtô pơhrăm črâo ba kơ hơdôm bôh sang hră ngă tui klă bruă pơgang bĕ klin ruă amăng sang hră. Hrom hăng anun, Anom ăt hmâo gum hrom mơn hăng hơdôm grŭp, gơnong bruă bơdjơ̆ nao pơphun pel ĕp bruă pơgang pơhlôm hlâo klin ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah ƀơi hơdôm bôh sang hră, mơng anun pơplih pơkra glăi, pơtă pơtăn hơdôm bôh sang hră đing nao bruă pơgang, pơgăn klin ruă.

“Tơlơi yôm phăn pơgang hlôm hlâo tơlơi ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah lĕ ƀing ta khom ngă hiưm hơpă ƀong tơsă, mơñum tơsă, dua lĕ khom ngă hiưm hơpă kơtưn đĭ bruă rao tơngan hăng ia hơdjă hăng ia čơƀu djơ̆ hơdră. 3 lĕ khom agaih rơmet hơdjă anih anom dô̆, sang dô̆, gơnam ngui kơ čơđai muai... Rơngiao kơ anun lom čơđai hmâo tơlơi ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah thơ khom lăng tui tŏng ten tơdah pơdah kơañăk drơi jăn, knok pơpư̆ tañ thơ khom ba nao pơ̆ sang ia jrao mơtăm pioh ĕp lăng, hmâo tơlơi pơtô ba pơjrao brơi pơhlôm klă”.

Hrom hăng tơlơi gir run mơng gơnong bruă ia jrao amăng bruă thâo krăn hăng pơjrao tơlơi ruă kơčung tơkai tơngan hăng mơbah, mơnuih ƀôn sang ăt kiăng thâo mơn, amăng anun bruă blung a lĕ khom pơhlôm hơdjă amăng tơlơi ƀong huă hăng dŏ dŏng kiăng bruă pơgang pơgăn klin ba glăi bôh tơhnal./.

Nam Trang: Pô čih – Siu H’ Prăk: Pô pơblang