VOV4.Jarai - Hăng anăn `u “Hlăk ai kơsung nao hlâo, pơ]eh phrâo, gum pran hrom pơdo\ng plơi pla phrâo hăng tơlơi ta#o yâu plơi prong”, Bruă mă bơyan pơdơi prong mơtah [ơi Daklak thun anai đing nao bruă djru plơi pla pơdo\ng plơi pla phrâo.

Mơng anun, pơjing gru ru\p hlăk ai gum djru gum hrom klă pơkra jơlan nao rai, pơkra tơdrông toa plơi pla [udah pơdo\ng kual bơkơja\p drơi jăn… pioh glăi laih gru klă hiam amăng pran jua m[s.

Hơdôm hrơi anai, [ơi hơdôm bôh plơi Bình Hoà 2, Bình Hoà 4A, să Bình Thuận, plơi prong Buôn Hồ, tơring ]ar Daklak glăk pơ phun bruă pơkra jơlan nao rai.

 Hrom hăng m[s [ơi anai, 35 ]ô tơdăm dra hlăk ai hyu gum djru Bơyan pơdơi prong mơtah mơng Khul hlăk ai tơring ]ar gum djru nao pơkra jơlan [ê tông 1 km hăng sa bôh tơdron apah bôh lông.

Tơlơi mă bruă dik dăk, khă ayuh hyiăng hơjan pơ-iă [u hơđong ba truh tơlơi gun kơ bruă ngă giong ring bruă.

Ayong Lê Văn Dương, ]ơđai hrăm gưl prong khoa Sư Phạm Vật Lý K42, Sang hră cao đẳng Sư phạm tơring ]ar Daklak, hyu gum djru bơyan pơdơi prong mơtah [ơi să Bình Thuận, plơi prong Buôn Hồ, tơring ]ar Daklak lăi pơthâo, anai le\ bruă mă kiăng djru bruă hăng să pioh hrưn đ^ truh tơhnal plơi pla phrâo amăng rơnu] thun anai:

“Bruă mă phun mơng [ing gơmơi le\ pơkra jơlan plơi pla phrâo le\ truh ră anai [ia\ giong laih.

Kâo ]ang rơmang hăng pran jua anet mơng [ing gơmơi amra djru hrom m[s ngă giong klă bruă mă ăt kah hăng tơhnal pơkă plơi pla phrâo mơn”.

Hlăk ai gum djru hrom hăng m[s pơkra jơlan nao rai.

Mơnuih [ôn sang amăng să mơ-ak lom hơdôm ara\ jơlan dưi pơkra hăng [ê tông, djru brơi bruă nao rai, du\ pơgiăng gơnam tam jai hrơi jai gêh gal hloh.

Wa Nguyễn Thị Hương, [ơi plơi Bình Hoà 4A, să Bình Thuận, plơi prong Buôn Hồ, tơring ]ar Daklak mơ-ak brơi thâo, hlâo adih kual anai leng kơ jơlan lon.

Amăng bơyan hơjan, jơlan nao rai glu\t hlu\, bă kơ ia do\ng truh ha mơkrah pong rơdêh ngă bruă nao rai hăng du\ pơgiăng gơnam mă mơng đang hmua bưp lu tơlơi tơnap.

Jơlan phrâo amra djru hơdôm rơtuh bôh sang ano# m[s tơtlaih mơng tơlơi glu\t hlu\, tơbor, amu` nao rai hloh hăng ta` hloh.

“Đưm hlâo adih akă pơkra le\ nao rai tơnap tap biă, [ơi anai ngă đang hmua gơmơi nao rai du\ pơgiăng djop mơta gơnam, ngă pơdai kơtor laih du\ pơgiăng ba glăi tơnap biă. Ră anai hmâo kơnuk kơna djru xi-măng brơi m[s pơkra, lăi hrom mơ-ak biă.

Tôm adih anai pơmin m[s đo#] pơkra, samơ\ ră anai hmâo [ing ]ơđai gưl prong rai djru m[s dong, wot ]ơđai sang hră gưl prong hăng ling tơhan ăt djru m[s.

{uh gơ`u rai pơ\ anai gum djru hur har biă gơmơi [u hmâo hơget ôh, tlam truh le\ ăt hmâo mông [ong huă kơ [ing ]ơđai `u mơ-ak, kiăng mơ-ak pran jua [ia\”.

Ơi Trịnh Minh Thuỷ, Khoa git gai Ping gah să Bình Thuận brơi thâo, să glăk hrưn đ^ djơ\ hăng plơi pla phrâo amăng rơnu] thun anai.

Khă hnun hai să ăt do# mơn 5 tơhnal pơkă akă dưi ngă, amăng anun tơhnal ba tơbiă kơ jơlan nao rai dưi lăng le\ tơhnal pơkă tơnap, hăng 12 km jơlan akă dưi tuh [ê tông, pơkra kơja\p.

Să hmâo hyu lăi pơthâo pơsur laih m[s tui jơlan gah “Kơnuk kơna hăng m[s ngă hrom”.

Kiăo tui anun, hơdôm bôh sang ano# m[s hmâo sang, lon rôk tui 2 bơnah jơlan amra djru hơnong `u rim sang 5 klăk prăk pioh pơkra jơlan. M[s ăt gum hrom klă mơn pe\ pha lon, djru hrơi bruă kiăng ngă giong ring bruă.

Biă `u bơyan pơdơi prong thun anai să Bình Thuận dưi kơtưn dong khul djru pơkra jơlan mơng Binh đoàn Bộ binh 95 (Sư đoan 2, Quân khu 5) hăng hlăk ai hyu gum djru Bơyan pơdơi prong mơtah mơng Khul hlăk ai tơring ]ar:

“Lom ngă tui le\ Trung đoàn ăt kah hăng Khul hlăk ai plơi prong hmâo pơkiăo nao mơnuih hlăk ai ăt kah hăng khul ling tơhan nao pơ\ plơi ngă tui.

Truh ră anai hăng khul ling tơhan le\ hrơi mông hmâo mă yua rơbêh kơ 300 hrơi bruă hăng glăk djru brơi hơdôm bôh plơi do# glăi kiăng giong djơ\ tui tơhnal pơkă.

Amăng tơlơi hlăk ai gum djru ăt kah hăng mơng khul ling tơhan le\, ba glăi tu\ yua prong biă, plai [ia\ bruă glam ba amăng mă yua pran mă bruă mơng plơi pla lom pơkra hơdôm ara\ jơlan”.

Hrom hăng să Bình Thuận, thun anai, 5 bôh să pơ phô hlâo plơi pla phrâo pơkon mơng tơring ]ar Daklak, anun le\: }ư\ Suê (}ư\ Mgar), Tân Tiến (Krông Pa]), }ư\ Mta (Mdrak), Ea Pok (Krông Năng) hăng Ea Ral (Ea Hleo) ăt dưi Khul hlăk ai tơring ]ar kơtưn djru brơi 250 ]ô mơnuih hlăk ai hyu gum djru Bơyan pơdơi prong mơtah.

Amăng rơwang sa blan hơdôm gru\p hyu gum djru anai amra pơ phun hơdôm bruă mă bơyan pơdơi prong kơ ]ơđai muai hăng gum hrom pơhlôm hơdôm ring bruă plơi pla phrâo amăng să.

Hrom hăng anun, 15 bôh tơring glông, plơi prong ăt ha amăng ple\ pok pơhai bruă Bơyan pơdơi prong mơtah hăng lu ]ra\n bruă rơđah đông kah hăng: Pla phrâo 20.000 [e\ phun kyâu, pơkra phrâo 15km jơlan [ê tông, pơkra glăi 10 km kueng hnoh hăng pơdo\ng 10 bôh tơdron pah bôh lông, 10 kual ngui ngor kơ ]ơđai muai.

Rơngiao kơ anun, Gru\p apăn bruă Ping gah Khul hlăk ai tơring ]ar Daklak do# pơ phun lăi pơthâo bruă mă kơ 500 ]ô mơnuih hlăk ai, djru 3 ngăn drăp pơ phun bruă mă hăng pơhra\m bruă, pơtô glăi bôh thâo phrâo kơ 5.000 ]ô mơnuih hlăk ai mut khul, tơdăm dra.

Ayong Phạm Trọng Phát, Kơ-iăng Khoa Khul hlăk ai pơlir hơbit dêh ]ar Việt Nam tơring ]ar Daklak brơi thâo, thun anai hơdôm gưl khul gum hrom pơtrut kơtang mơnuih mơnam pơ plih phrâo amăng bruă pơkra jơlan hăng tơhnal pơkă “rơđah, mơtah, agaih, hiam”.

“Thun 2018 anai [ing gơmơi đing nao pơkra jơlan nao rai, hrom hăng anun le\ hơdôm ara\ jơlan hlăk ai gum djru pơkra amra pơhlôm hơdôm tơhnal pơkă kah hăng rơđah – mơtah – agaih – hiam.

Rơngiao kơ bruă pơkra jơlan [ê tông djru m[s nao rai gêh gal amra hmâo dong hơdôm ngăn rơnoh pơsur pioh “ngă bơnga] jơlan plơi pla”, pơsur dong hơdôm ngăn rơnoh blơi phun kyâu pioh pơsur neh wa gum hrom pla, gum hrom bơwih brơi hơdôm glông jơlan phrâo anai, hăng hmâo tơlơi pơplih phrâo amăng hơdră ngă ăt kah hăng dưi hmâo neh wa tu\ ư hrom prong”.

Hăng hơdôm bruă mă dik dak, hur har, bruă mă Bơyan pơdơi prong mơtah tơring ]ar Daklak thun anai pioh glăi laih hơdôm gru hiam amăng pran jua m[s [ơi anai.

Mơng anun pơdah bruă ba jơlan hlâo, gum djru mơng hlăk ai, sit nik hrom hăng plơi pla pơplih phrâo [o# mơta plơi pla, truh ako# pơkă plơi pla phrâo./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr