VOV4.Jarai- Dong mơng bruă ako\ pơdong [ut hyu du` pơ[ut asuk ruk, hơdôm Khul đah kơmơi [ơi Daklak hơmâo lu bruă ngă tu\ yua djru ngă agaih anih anom, djru tơring ]ar ngă rơnoh pơkă mrô 17 amăng bruă man pơdong plơi pla phrâo

 

Rim hrơi mơng 6 mông mơguah hrơi sa hăng hrơi pă rim wơ\t hrơi tơjuh, rơkơi bơnai amai H’Rin Ayun, do\ [ơi [uôn Sah A, să Ea Tul, tơring glông C|ư\ M’gar, Daklak mơgat rơdêh kông nông pơđuăi ruk jơlan amăng să c\i pơ[ut asuk ruk, djah yua.

 

Djơ\ hrơi `u, asuk, djah lu đơi [udah hơmâo hơjan hlim thơ bruă hyu pơ[ut ngă truh hrơi tơdơi dong kah mơng giong.

 

 

 

 

  Gong gai kơnuk kơna să Ea Tul brơi rơdêh công nông jao kơ Khul đah kơmơi wai lăng hyu pơ [ut asuk

 

Amai H’Rin brơi thâo, hơdôm blan giăm anai, lơ\m bruă hyu pơ[ut asuk hơmâo ngă tui brăng brăng, ană plơi amăng kual thâo pơmin [iă laih amăng bruă pơ[ut asuk ruk, huăi glom lui c\a c\ot dong tah, [ing gơ`u pơ[ut ha anih, yua nun bruă hyu pơ[ut jing amu` [iă laih. 

 

Lu sang ano\ thâo hluh laih anun [uh rơđah tơlơi hiam klă mơng bruă p [ut asuk, yua anun mrô sang ano\ c\ih anăn pơ[ut lui asuk [ơi sang jai hrơi lu tui.

         

‘’Blung a bưp tơnap tap biă mă lơ\m ta hyu pơsur ană plơi c\ih anăn, tơdơi kơ anun le\ hyu pơ [ut mă.

 

Hơmâo mơn sa, dua boh sang kơ[ah tơlơi pơmin lăi hnun hnai, samơ\ ta ăt gir pơblang brơi mơn tơlơi [u klă mơng djah yua, asuk ruk bơbec\ djơ\ hăng ayuh hyiăng.

 

Ta hyu pơtô mơng [iă mơng [iă, [rư\ [rư\ [ing gơ`u hluh tui mơn. Ră anai plai [iă laih gleh tơnap.

 

Tơdơi anai [ing gơmơi amra hyu iâu pơthưr hơdôm boh sang aka [u ngă hro\m, kiăng jơlan nao rai hiam, agaih hloh, [u hơmâo pô hlơi glom djah c\a c\ot gah rơngiao dong tah.

 

 

 

Dong mơng hrơi pơphun bruă hyu pơ[ut asuk, tơlơi pơmin ngă agaih anih anom mơng ană plơi pla jai hrơi pơplih phrâo

 

Hơmâo ako\ pơdong mơng ako\ blan 2 thun anai, [ut hyu pơ[ut asuk să Ea Tul yua Khul đah kơmơi să wai lăng.

 

Khul đah kơmơi nao sem lăng hăng ruah mă sang ano\ amai H’Rin jing sang ano\ amăng khul tơnap tap, aka [u hơmâo bruă mă hơđong.

 

Tui anun, rơkơi bơnai amai H’Rin amra ngă bruă hyu du` pơ[ut asuk. Prăk rim boh sang nôp rim blan amra kah pơpha ha bơnah c\i apah sang ano\ amai H’Rin, djru `u hơmâo prăk kăk bơwih [ong:

 

Lơ\m phrâo ako\ pơdong, abih bang să kơnong hơmâo 60 boh sang ano\ đôc\ c\ih anăn du` pơ[ut asuk tơl sang, samơ\ ră anai, đ^ truh giăm 300 boh sang laih, yua anun, hơdôm arăt jơlan amăng să agaih, hiam laih, [u hơmâo bruă arăng glom asuk c\a c\ot, kơdung nilông huăi glom c\a [ơi dua bơnah jơlan lơi.

 

 

 

 

Hơdôm arăt jơlan amăng să Ea Tul jai hrơi hơdjă agaih hloh

 

Amai Tống Thị Lan Hương, do\ [ơi [uôn Sah A, să Ea Tul, tơring glông C|ư\ M’Gar brơi thâo:

 

‘’Hlâo adih, lơm aka [u hyu du` pơ[ut asuk le\ arăng glom asuk c\a c\ot, jơlan nao rai hơ[ak biă.

 

Amăng sang le\ `u pioh asuk gah tlôn sang laih anun c\\uh h^ samơ\ lăng ăt aka [u hơdjă lơi.

 

Ră anai lơm asuk ruk hơmâo du` pơ[ut sa wơ\t hrơi tơjuh dua wơ\t arăng nao mă, jơlan nao rai [ơi anai hiam, agaih tui yơh’’.

 

Să Ea Tul, tơring glông C|ư\ M’gar, Daklak hơmâo giăm 6 rơbâo ektar lo\n tơnah, mrô mơnuih rơbêh kơ 10 rơbâo c\ô, amăng anun djuai ania Êđê truh 98%.

 

Să ngă giong truh kih laih man pơdong plơi pla phrâo amăng rơnuc\ thun 2016, samơ\ sa, dua rơnoh pơkă ăt do\ tơdu mơn, amăng anun hơmâo mrô 17.

 

Yă H’Vôn Niê, Khoa Khul đah kơmơi să Ea Tul brơi thâo, [ơi anăp bruă amăng să aka [u hơmâo anih pơ[ut asuk laih anun ană plơi aka [u ngă klă ôh bruă pơ[ut hăng ba nao c\uh [u djơ\ hơdră, dong mơng thun 2017, Khul đah kơmơi să rơkâo đ^ hăng khoa moa să brơi sa boh rơdêh kông nông jao kơ Khul wai lăng c\i hyu pơ[ut asuk djah yua [ơi anai.

 

Hro\m hăng anun, Khul pok pơhai lăi pơthâo pơ ri\m grup đah kơmơi [ơi hơdôm boh plơi pla jơnum đah kơmơi amăng khul, pơtô pơblang iâu pơthưr adơi amai c\ih anăn pơ[ut asuk kiăng arăng nao mă tơl sang.

 

‘’Lơ\m phrâo ako\ pơdong grup hyu pơ[ut asuk le\ [ing gơ`u c\ih anăn ngă hro\m aset biă yua aka [u [uh rơđah ôh tơlơi klă mơng bruă anun.

 

{ing gơ`u pơmin c\i c\uh, samơ\ amăng bơyan hơjan le\ [u thâo c\uh ôh. Giong anun dong, [u sang ieo gah arăng jao asuk kơ [ing hyu pơ[ut, lăng tui anun klă biăm huăi gleh dong, laih dong rim blan rơngiă mă hơdôm phul rơbâo prăk đôc\ mơ\ huăi gleh nao glom asuk, yua anun [ing gơ`u gum hro\m.

 

Yua anun kâo lăng tơdơi kơ hrơi ako\ pơdong grup hyu pơ [ut asuk mơng [rư\ adơi amai [ơi anai thâo pơmin tui laih, hơmâo lu mơnuih c\ih anăn gum hro\m laih dong lăng anih anom [ơi anai hơdjă agaih biă pơhmu hăng mơng hlâo.

 

Yă Trần Thị Phong, Kơ-iăng Khoa Khul pơlir hơbit đah kơmơi tơring ]ar Daklak brơi thâo, kiăng ngă hro\m hăng să ngă tui rơnoh pơkă mrô 17 gah bruă ayuh hyiăng amăng bruă man pơdong plơi pla phrâo, djo\p dưl khul c\ih anăn gơgrong bruă ngă lu hơbô| bruă kah hăng: jơlan bơnga, jơlan đah kơmơi wai lăng mă pô rơđah- mơtah – agaih – hiam.

 

Amăng anun, hơbô| bruă grup đah kơmơi pơ [ut asuk khă mơng phrâo ngă samơ\ hơmâo lu anih gum hro\m ngă tui laih.

 

‘’Hơdôm anih hơmâo hơbô| bruă le\ [ing gơmơi lăng hơmâo tơlơi pơplih phrâo rơđah biă mă, adơi amai thâo hluh hloh amăng bruă [u du` pơ[ut asuk lơm aka [u hơmâo grup hyu pơ[ut asuk [udah le\ glom lu asuk c\a c\ot.

 

Yua anun, [ing gơmơi lăng yôm biă mă mơng hơbô| bruă anai mơ\ tơlơi pơmin mơng abih bang mơnuih lăi hro\m jing pơtrut đ^ hloh, laih anun ăt hơmâo mơ\n djơ\ ano\ `u neh met wa lăi glăi, pơhmutu kah hăng hơmâo sang ano\ hlơi thơ glom asuk c\a [ơi jơlan le\ [ing ană plơi ăt pơlăi nao rai tơdroă [u brơi glom asuk ôh’’.

 

Truh ră anai, tơring ]ar Daklak hơmâo 40 grup đah kơmơi pơ[ut asuk laih, hơmâo pơdong [ơi hơdôm boh plơi pla, să laih anun bruă mă anai hơmâo tu\ yua.

 

Dong mơng anun, [u kơnong hơduah e\p brơi bruă mă, pơđ^ prăk pơhrui glăi kơ [ing đah kơmơi amăng khul đôc\ ôh mơ\ djru pơplih phrâo tơlơi pơmin mơng mơnuih mơnam amăng bruă ngă agaih anih anom.

 

Laih dong, hơbô| bruă ăt jing sa tơlơi lăi nao gum ngă tu\ yua bruă iâu pơthưr ako\ pơdong sang ano\ ‘’5 tơlơi [u dưi ngă, 3 tơlơi hơdjă’’, djru ngă truh kih man pơdong plơi pla phrâo [ơi Daklak.

 

                                                    Siu H'Mai: Pô c\ih hăng pôr