VOV4.Jarai - Ataih mơng kual krah tơring glông năng ai `u 25 km, }ư\ Pui le\ sa amăng hơdôm bôh să [un rin hloh mơng tơring glông Krông Bông, tơring ]ar Daklak.

 

Anai le\ anih do# hơd^p mơda mơng lu mơnuih djuai ania Mông. {ơ [ia\ le\ yua kơ jơlan nao rai tơnap tap, neh wa pơ\ să juăt tơkeng ană [ơi sang.

 

Tơlơi anai hmâo lu thun laih hăng kaih dưi pơ plih phrâo, ngă brơi bruă bơwih brơi tơlơi suaih pral neh wa [ơi să }ư\ Pui bưp lu tơlơi tơnap tap.

           

Sang ano# amai Dương Thị Su (38 thun) [ơi plơi }ư\ Rang, să }ư\ Pui, phrâo ]ơkă mă ană tal 7 rơgao hăng anai sa blan.

 

 Ăt kah hăng lu sang ano# djuai ania Mông pơkon, sang ano# `u kiăng tơkeng lu ană pioh hmâo mơnuih mă bruă.

 

 Samơ\ abih bang 7 wot tơkeng, `u leng kơ tơkeng pơ\ sang sôh, yua kơ rơkơi `u ayong Dương Văn Chúng mă [uai.

 

Kơnong kơ thâo pơhiăp tơlơi Yuan dua, tlâo bôh đo#], pô đah rơkơi 37 thun anai akă [u hmâo hlơi pơhra\m brơi [udah hmâo hlơi pơtô brơi mă [uai ôh.

 

Ayong Dương Văn Chúng brơi thâo rim wot mă [uai, `u leng kơ ngă tui phiăn juăt djuai ania pô. Tal blung a le\ hu^ mơn, samơ\ hơdôm wot tơdơi kơ anun juăt h^ hlao.

           

Ataih mơng anun hơdôm bôh sang, mo# Vương Thị Má (19 thun) ăt phrâo tơkeng ană tal 2 mơn. Phrâo hrăm abih anih 4, do# rơkơi lom 16 thun, Vương Thị Má [u thâo hơge\t ôh kơ bruă bơwih brơi tơlơi suaih pral. Wot dua wot tơkeng ană, `u leng kơ dưi hmâo am^ rơkơi `u mă [uai [ơi sang:

           

“Kâo hmư\ ara\ng lăi tơkeng ană [ơi sang ia jrao rơngiă lu prăk mơ\, sang kâo [u hmâo prăk ôh anun tơkeng [ơi sang!”

           

Plơi }ư\ Rang hmâo 157 bôh sang ano#, giăm hmâo 1.200 ]ô mơnuih, leng kơ djuai ania [ia\ rai mơng kual Pơngo\ dêh ]ar ta. Plơi hmâo rơbêh kơ 80% mrô sang ano# gah sang ano# [un rin.

 

Tui hăng ayong Thào Văn Đại, pô gum bruă ia jrao plơi }ư\ Rang, [ơi plơi anai, hơnong `u lom 3 ]ô đah kơmơi le\ hmâo sa ]ô tơkeng ană [ơi sang mơ\, abih bang le\ yua kơ mơnuih amăng sang ano# mă [uai.

 

Tơlơi anai sa ]ra\n yua kơ phiăn juăt, neh wa pơmin bruă tơkeng ană [u kiăng hmâo mơnuih pơkon tek rơwek nao ôh, yap wot [ing mă bruă [ơi sang ia jrao hai.

 

Bưng mơn lu thun hăng anai [ơi plơi akă [u  hmâo hlơi hmâo tơlơi truh [udah ană nge hơpă kơ`ăk ôh.

 

Ayong Thào Văn Đại lăi le\, m[s anăm lui raih ôh bruă anun, yua kơ [u hmâo hlơi thâo hlâo hơdôm tơlơi hu^ rơhyư\t amra truh wot am^ hăng ană nge anun lom tơkeng [ơi sang:

           

“Rim blan kâo juăt hyu lăi pơhing kơ neh wa le\ tơdah tơkeng [ơi sang mơ\ hmâo tơlơi truh thơ ta [u thâo pơsir ôh, anun khom tơkeng [ơi sang ia jrao.

 

Samơ\ m[s [ơi anai tơlơi prăk kak tơnap tap biă, gơ`u lăi [u hmâo prăk, kâo ăt [u thâo ngă hiưm hơpă mơn.

 

{ơi plơi kâo, hơnong `u 3 ]ô mơnuih tơkeng ană le\ hmâo sa ]ô tơkeng [ơi sang. Ara\ng ăt thâo tui anun le\ [u klă ôh, samơ\ kơnong kơ thâo tah ako# đo#] yua kơ [u hmâo prăk”.

           

{ơi kual asuek, ataih mơng tơring glông Krông Bông, să }ư\ Pui hmâo mrô sang ano# [un rin truh rơbêh ha mơkrah, hăng abih bang mrô m[s le\ djuai ania [ia\.

 

Thun 2017, đơ đam să hmâo 86 ]ô mơnuih tơkeng [ơi sang, dưm dưm hăng 1/3 mrô mơnuih tơkeng ană. 6 blan ako# thun 2018, mrô mơnuih tơkeng ană [ơi sang đ^ lu dong, hăng 46 ]ô mơnuih.

           

Amai Châu Thị Kim Hoà, pô Juăt bruă bơwih brơi tơlơi suaih pral [ing [a\ ană hăng mơnong ngă bơbuă, Sang ia jrao să }ư\ Pui, brơi thâo, lu thun hăng anai, hơnong `u rim blan mơnuih apăn bruă mơng Sang ia jrao khom nao pơ\ 6 bôh plơi djuai ania Mông năng ai `u 15 hrơi kiăng hyu lăi pơthâo hơdră bơwih brơi, pơgang tơlơi suaih pral, hơdôm tơlơi hu^ rơhyư\t lom tơkeng ană [ơi sang hăng pơsur hơdôm bôh sang ano# ba đah kơmơi nao pơ\ sang ia jrao pel e\p kian ană, tơkeng ană. Khă hnun hai, tơlơi anai kaih pơplih phrâo biă:

           

“Phiăn juăt mơng djuai ania Mông le\ hor tơkeng ană [ơi sang. Hrom hăng anun, yua kơ [u hmâo prăk kak, [u hmâo rơdêh nao rai, sa dong le\ yua kơ jơlan nao rai ataih, jơlan nao rai tơnap, biă `u amăng bơyan hơjan, lom anun khom găn rơgao rơbêh kơ 10 km jơlan kah mơng truh pơ\ sang ia jrao anun lu gơ`u ruah tơkeng ană [ơi sang”.

           

Tui hăng amai Châu Thị Kim Hoà, pơ\ kual anai akă hmâo tơlơi ruă kơ`ăk [ơi ană nge le\ yua sang ia jrao dưi pơhlôm mrô đah kơmơi pikian hmâo tla#o ia jrao pơgang hlôm hlâo.

 

Khă hnun hai, lom tơkeng ană [ơi sang, pô am^ amra bưp lu tơlơi truh hu^ rơhyư\t, amăng anun lu `u le\ luh drah.

 

Tơdah bưp tơlơi truh anai thơ, yua kơ do# ataih mơng sang ia jrao, pô am^ amra djai mơtăm tơdah [u dưi pơjrao ta`, pơgăn luh drah hmao tlôn.

           

Pơ\ anăp anai, mơnuih apăn bruă ia jrao }ư\ Pui pơtrut kơtang dong bruă hyu lăi pơhing, pơđ^ tui tơlơi pơmin hăng pơ plih tơlơi juăt mơng m[s.

 

Nao ]uă na nao hơdôm sang ano#, pơtă pơtăn đah kơmơi thâo [uh ta` hơdôm gru nam kiăn le# pioh nao pơ\ sang ia jrao hmao tlôn.

 

Hrom hăng anun, Sang ia jrao ăt mă yua mơn ngăn rơnoh mơng sa dua mrô rơwang bruă bơdjơ\ nao bruă bơwih brơi tơlơi suaih pral kơ [ing hmâo ană mơda hăng ]ơđai muai, djru prăk mă yua nao rai, [ong huă kơ hơdôm mơnuih tơkeng ană [ơi sang ia jrao kiăng plai [ia\ prăk mă yua kơ m[s, pơtrut pơsur gơ`u ruah mă anih anom ia jrao pioh tơkeng ană, hơdư\ h^ tơlơi tơkeng ană [ơi sang./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr

 

                                                         Tơlơi hu\i rơhyưt lơ\m tơkeng ană [ơi sang ano\

 

Tơkeng ană le\ sa tơlơi tơnap tap lơ\m đih apui hăng hu\i rơhyưt mơn, biă mă `u pơ kual ataih, kual asuek ataih mơ\ng sang ia jrao.

 

Tơkeng ană pơ sang ano\ le\, pô am^ hăng ]ơđai nge amra bưp tơlơi hu\i rơhyưt hơge\t ? Ơi ia jrao chuyên khoa 2, Hoàng Ngọc Anh Tuấn, Khua anom pơjrao kơ ]ơđai muai anet hăng phrâo tơkeng, Sang ia jrao prong kual Dap kơdư, lăi pơthâo rơđah hloh kơ tơlơi anai.

 

-Ơ ơi ia jrao! Lơ\m arăng tơkeng ană pơ sang ano\, pô am^ hăng ană nge bưp tơlơi hu\i rơhyưt pơpă ?

 

-Ơi ia jrao Hoàng Ngọc Anh Tuấn :  Tơkeng ană pơ sang ano\ le\ [u thâo pơgang hơđong kơ pô am^ ôh, amra bơbe] truh kơ ană nge hăng am^ `u.

 

Amăng tơđar gơmơi hơmâo pơjrao lu tơlơi truh ba rai tơlơi ruă kơh`ăk ]ơđai phrâo tơkeng. Yua kơ lơ\m tơkeng pơ sang ano\, abih bang [ing mă [uai [u hơmâo hrăm gah bruă pơjrao mă [uai ôh.

 

Mơta dua le\, gơnam yua mă bruă, mă [uai, tho\ng trơ\i mơsăt ( pơsăt) ]ơđai nge, mơnơi kơ ]ơđai nge phrâo tơkeng [u rơgoh, [u hơdjă.

 

Hăng pô am^ `u, juăt hơmâo tơlơi truh tơluh drah tơdơi kơ tơkeng ană, kman tơma jơlan rơka tơdah [u hơmâo pơgăn ta` hă, tơluh tơbiă drah lu ba truh djai mơtam.

 

Rơngiao kơ anun, juăt ba truh tơlơi hu\i rơhyưt bru\ nam rơka, [ing ta thâo laih pran jua pô đah kơmơi phrâo tơkeng tơdu biă mă, [u kơtang kah hăng [ing đah kơmơi suaih pral pơko\n.

 

-Tơlơi sat ba truh mơ\ng tơlơi kơh`ăk mơ\ng ]ơđai nge hơge\t ơ ơi ia jrao ?

 

-Ơi ia jrao Hoàng Ngọc Anh Tuấn :  Ta khom thâo rơđah [ing ]ơđai ră kơh`ăk lơ\m phrâo tơkeng, tơdah hrơi blan `u hơmâo tơlơi ruă jai ta` jai kraih tui.

 

Ră anai, [ơi anom gơmơi do\ pơjrao hơmâo 2 ]ô ]ơđai nge kơh`ăk. Hơmâo mơnuih ruă pơjrao rơbêh 1 blan samơ\ ăt suă pran hăng măi mơn, sa ]ô le\ suă jua hăng oxy.

 

 Sit mơn, khă [ing ta gir run laih pơjrao brơi kơ [ing ]ơđai nge anun samơ\ tơlơi sat `u ăt do\ glăi đô].

 

Tơlơi sat pơglăi anai tơnap tap biă mă, kah hăng drơi jăn ]ơđai khen [u thâo prong, tăp năng ruă dlô.

 

Tơlơi anai [u djơ\ kơnong tơnap kơ sang ano\ đô] ôh, bruă [ă [em ]em rông ană nge anun ăt ngă tơnap kơ sang ano\, kơ mơnuih mơnam.

 

-Pô đah kơmơi pi kian hăng sang ano\, boh nik `u le\ amăng kual ataih bruă ia jrao kiăng gleng nao tơlơi hơge\t be\ h^ tơlơi tơkeng ană pơ sang ano\ ?

 

-Ơi ia jrao Hoàng Ngọc Anh Tuấn :  Kơ tơlơi anai, tui hăng kâo hơmâo 2 tơlơi khom gleng nao. Sa le\ [ing nai ia jrao.

 

{ing anai khom gir run ngă klă bruă pơtô pơblang mơ\ng gơ`u, ngă hrom pô mă bruă gah mrô mơnuih, ngă hiư\m pă kiăng kơ mơnuih [on sang thâo hluh le\ tơkeng ană pơ sang [u klă ôh, amra bơbe] truh kơ tơlơi suaih pral pô am^ hăng ană nge.

 

Dua le\, hăng đah kơmơi tơkeng hăng sang ano\ gơ`u, boh yom phun le\ khom thâo hluh dlam. Rơngiao kơ bruă wai pơgang, lăng ba klă huă [ong jơman, pit đih, pơdơi pơdă djop, bruă nao pơkă lăng tơlơi suaih pral lơ\m pi kian yom biă mă.

 

Lơ\m pi kian, tơdah pô am^ [uh tơlơi hơge\t [u klă khom nao pơ sang ia jrao mơtam. Kâo ]ang rơmang bruă pơđ^ tui tơlơi thâo hluh hrom hăng bruă pơtô pơblang brơi mơnuih [on sang thâo hluh mơ\ng [ing nai ia jrao pơ plơi pla amra djru hrom pơgăn [iă tơlơi tơkeng ană pơ sang ano\.

 

-Hai, bơni kơ ih ho\ ơi ia jrao !

 

Nay Jek: Pô ]ih hăng pôr