VOV4.Jarai - Tui hăng Anom ia jrao pơgang hlôm hlâo tơring ]ar Daklak, amăng blan 1/2019, hơdôm bôh tơring glông, plơi prong amăng tơring ]ar amra pok pơhai tla#o vacine luk hrom ComBE Five pơgang hơdôm tơlơi ruă rơkông đok, pơtuk, ruă kơa`ăk, bơbrah hơtai B, bơbrah kơso#/bơbrah kl^ lôm glô bum rơnah yua kơ kơman Hib brơi kơ ]ơđai mơng 2-4 blan.

Dong mơng ako# blan 1 thun 2019, [ơi tơring ]ar Daklak hmâo laih 3 anih anom le\ hơdông tơring glông Krông Ana hăng }ư\ Kui` pok pơhai tla#o vacine ComBE Five.

Amăng 4.047 ]ô ]ơđai dưi tla#o hmâo 13 ]ô ]ơđai hmâo tơlơi ba glăi tui tơđar tơdơi kơ tla#o ia jrao pơgang hlôm hlâo, dưm dưm hăng 1,2%.

Ơi ia jrao Phạm Văn Lào, Khoa Anom ia jrao pơgang hlôm hlâo tơring ]ar Daklak brơi thâo:

“Truh kơ ră anai bruă pok pơhai vacine phrâo akă bưp tơlơi tơnap mơn. Khă hnun hai hmâo sa, dua mơta tơlơi lăp đing nao.

Sa le\ anai jing djuai vacine phrâo anun [ing ta ăt akă thâo lu ôh kơ `u.

Dua le\ tơlơi pơmin bơngot mơng mơnuih apăn bruă ia jrao hăng mơnuih mă bruă, biă `u [ing am^ ama hmâo ană anet akă [u đing nao đơi ôh.

Tla#o le\, vacine anai ăt kah hăng Quinvaxem mơn hmâo tom pơgang pơtuk or abih bang asar gar, yua kơ `u amra ba truh tơlơi pơ-iă drơi jăn [udah ngă bro\p drơi jăn. Pă le\ yua kơ[ah vacine sui hrơi anun tal anai neh wa rai tla#o jrao pơgang amra lu, yua anun bruă bơwih brơi kiăng kơđiang lu hloh”.

Ơi ia jrao Phạm Văn Lào ăt brơi thâo dong mơn bruă tla#o vacine ComBE Five amra dưi pok pơhai [ơi rim [u\t anet pơ\ hơdôm bôh tơring glông kiăng pơhlôm mrô mơnuih lăng tui hăng djru gum mơng tơring ]ar.

Hrom hăng anun, sang ia jrao prong hơdôm gưl ăt amra prăp lui mơn hơdôm rơdêh, gơnam mă yua gah ia jrao pioh pơsir tơlơi pơdah glăi tơdơi kơ tla#o ia jrao pơgang hlôm hlâo tơdah hmâo.

Truh abih blan 1 anai, abih bang 15/15 bôh tơring glông, plơi prong mơng tơring ]ar amra pok pơhai tla#o djuai vacine anai.

Vacine luk hrom ComBE Five pơgang hơdôm tơlơi ruă rơkông đok, pơtuk, ruă kơa`ăk, bơbrah hơtai B, bơbrah kơso#/bơbrah kl^ lôm glô bum rơnah yua kơ kơman Hib ngă mơng dêh ]ar India pơkra dưi yua amăng jơlan hơdră tla#o jrao pơgang hlôm hlâo pơhư prong [ơi dêh ]ar Việt Nam pơ phun mơng blan 12/2018, pơ ala nao kơ vacine Quinvaxem mơng dêh ]ar Hàn Quốc hmâo mă yua hlâo kơ anun.

Djuai vacine anai djơ\ hăng tơhnal pel e\p mơng Khul wai lăng bruă ia jrao ro\ng lo\n tơnah (WHO) hăng dưi mă yua laih [ơi 43 bôh lo\n ia amăng đơ đam ro\ng lo\n tơnah.

Tui hăng hră pơ-ar ]ih pioh mơng WHO, mrô mơnuih pơdah glăi hăng hơdôm vacine hmâo tom jrao pơgang pơtuk or abih asar gar, amăng anun hmâo vacine ComBE Five le\ pơ-iă drơi mơng 38-29 đo# C hmâo truh kơ 44,5%, pơdah bơbrah le\ 38,5%, pơ-iă mriah [ơi anih tla#o amra truh 56,3%, ruă le\ 25,6%, hơdôm tơlơi pơdah glăi pơko\n kah hăng ]ơđai hia sui le\ 3,5%.

Kiăng bruă tla#o jrao pơgang tơlơi ruă kơ ]ơđai muai pơ phun pơhlôm, pơhlôm tơlơi suaih pral, ơi ia jrao Phạm Văn Lào, Khoa Anom bruă pơgang hlôm hlâo tơring ]ar Daklak pơtă:

“Kiăng pơhlôm klă, blung hlâo khom ngă tui tơpă tơlơi pơkă tla#o jrao pơgang tơlơi ruă lăi hrom hăng vacine ComBE Five lăi ha jăn.

Dua le\ hăng m[s, khom ngă tui hơdôm tơlơi pơkă mơng ơi ia jrao amăng hơdôm tơlơi pơtô brơi, [u dưi hơget [udah pơhrư\i tla#o.

Tlâo le\, bruă lăng tui tơdơi kơ tla#o jrao pơgang le\ yôm phăn biă, tơdơi kơ tla#o, khom do# glăi anih anom tla#o jrao 30 mơnit kiăng mơnuih mă bruă ia jrao lăng tui.

Biă `u 24 mông tơdơi kơ tla#o giong, [ing am^ ama ]ơđai khom lăng tui ană pô to\ng ten. Tơdah amăng rơwang 24 mông mơ\ [u hmâo tơlơi hne adih le\ kah hăng hơđong yơh.

Amăng 24 mông nai hmâo hơdôm ]ơđai đa amra hmâo tơlơi truh, anun le\ ]ơđai pơ-iă drơi, bro\p drơi jăn, kơa`ăk.

Tơdah hmâo hơdôm gru nam anai thơ khom ba ]ơđai nao pơ\ sang ia jrao giăm hloh pioh pơsir”.

Rơngiao kơ anun, hlâo kơ tla#o jrao pơgang am^ ama ]ơđai khom agaih rơnăk drơi jăn ]ơđai rơgoh; brơi ]ơđai [ong, men [rô djop, anăm brơi `u men, [ong trơi đơi ôh [udah rơpa đơi ôh; ]ut sum ao rơhaih, rơ-ơ\.

Amăng hơdôm hrơi adai rơ-o\t, khom ngă pơđao drơi jăn ]ơđai kiăng be\ tơlơi ruă bơbrah kơso# hăng hơdôm tơlơi ruă yua kơ ayuh hyiăng ba truh./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih pơblang hăng pôr