VOV4.Jarai - Hơdôm hrơi rơgao, tơring ]ar Daklak hmâo pok sa anih pơtô brơi atông ]ing hơgor kơ ]ơđai sang hră, [ing hrăm gưl prong djuai ania [ia\ amăng hơdôm bôh sang hră.

Bruă mă anai dưi hmâo [ing ]ơđai sang hră, [ing hrăm gưl prong hur har pran jua anăp nao, mơng anun djru [ing ]ơđai hmâo tơhnal ngă juăt hăng ]ing hơgor, anăp nao hơdôm noa yôm bôh thâo đưm.

Phrâo tom adih anai, anih pơtô atông ]ing hơgor tal blung a dưi pok [ơi Sang hră Đại học Tây Nguyên djru kơ lu ]ơđai sang hră gưl prong dưi ngă juăt hăng bôh thâo ]ing hơgor, ru\ đ^ pran jua hor hur har [ơi [ing ]ơđai gum hrom anih hrăm.

Giăm hmâo 3 blan rơgao, sit truh mơmot hrơi sa, hrơi 3, hrơi 5 rim rơwang hrơi tơjuh, [ơi Sang hră Đại học Tây Nguyên glăi tơtar đ^ hơdôm jua ]ing hơgor.

Jua dik dăk mơng anih hrăm atông ]ing hơgor mơng [ing ]ơđai sang hră gưl prong djuai ania [ia\.

{ing nao hrăm dưi pơ pha jing 4 gru\p, rim mông hrăm hmâo 2 gru\p, pơhra\m mơng 5 truh 7 mông tlam.

Anih hrăm dik dak na nao yua kơ jua ]ing hơgor tơtar đ^, tơlơi bơkơtuai nao rai, pơhiăp tlao mơng [ing ]ơđai sang hră hăng [ing pơtô atông ]ing hơgor.

Siu Lok, djuai ania Jarai, ]ơđai sang hră gưl prong hrăm gah bruă ia jrao brơi thâo, khă thâo atông ]ing hơgor mơng hlâo laih, samơ\ lom gum hrom anih hrăm anai, dưi hmâo tơlơi pơtô ba abih pran jua mơng [ing pơtô brơi atông, `u dưi thâo dong lu tơlơi phrâo:

“Phun `u le\ djuai ania Jarai hăng Êđê le\ bôh thâo đưm giăm hru\p anun gah ]ing hơgor  le\ hơdră atông `u [u pha ra mơn.

Biă `u pha ra gah rơwang đot atông, tơlơi atông mơng djuai ania đo#] yua anun amra pơlar đ^ hrom.

Tơdơi kơ dưi hrăm giong tal hrăm atông ]ing anai kâo [uh ư-ang biă yua kơ sa ]ra\n le\ ta dưi djă pioh gru grua mơng pô, gru grua ]ing hơgor.

Mưn [uh pô kiăng pơpu\ djă pioh hloh dong hăng ngă tui kiăng tơdơi anai glăi pơ\ plơi pla ta amra hrăm tui dong hăng pơlar `u tui lu jơlan gah pha ra, kah hăng tuai hyu ]ua\ ngui bơhmu tu `u.”

Anih pơtô atông ]ing hơgor na nao rim mơmot hrơi sa, hrơi 3, hrơi 5 amăng rơwang hrơi tơjuh

Anih pơtô yua kơ 2 ]ô nghệ nhân djuai ania Êđê [ơi plơi prong {uôn Ama Thuo#t, tơring ]ar Daklak hăng sa ]ô nghệ nhân djuai ania Bahnar [ơi tơring ]ar Kontum pơtô brơi.

Yua kơ hmâo ]ơđai phrâo hrăm blung a atông ]ing hơgor anun [ing nghệ nhân đing nao lăng tui to\ng ten rim yak atông kiăng pơtô brơi to\ng teng, hmao tlôn pơkra hơdră djă ]ing, hơdră djă ]ing hơgor mơng rim ]ơđai.

Nghệ nhân A Biu djuai ania Bahnar pơsit, [ing ]ơđai dưi tu\ mă jua atông ta` hăng triăng hrăm atông.

“Blung a pơsit kơ pran jua le\ [uh [ing ]ơđai hur har pran jua biă. Kâo [u djơ\ kơnong kơ pơtô atông ]ing hơgor ôh mơ\ do# pơtô brơi kơ pran jua, anun le\ [ing ]ơđai khom djă pioh gru grua anai le\ gru grua mơng pô [ing ]ơđai mơ-ak pran jua  biă dưi djă pioh bôh thâo đưm mơng pô.

Bruă anai mơng kâo le\ tui anun, hăng tui anun kâo khom hmâo tơlơi gơgrong hloh dong, khom pơtrut pơsur hloh dong. Pơtô brơi [ing ]ơđai kiăng kơ huăi rơngiă h^.”

{ing ]ơđai mơbruă mơng anih hrăm amra dưi ruah ngă phun than kơ gru\p adôh suang mơng Sang hră Đại học Tây Nguyên

Sang hră Đại học Tây Nguyên le\ anom bruă blung a [ơi Daklak dưi hmâo Gơnong bruă bôh thâo, bơkơja\p drơi jăn hăng tuai ]ua\ ngui ruah mă pok anih pơtô atông ]ing hơgor.

Gum hrom anih hrăm hmâo 40 ]ô ]ơđai, wot đah rơkơi hăng đah kơmơi, mơng lu djuai ania pha ra kah hăng: Êđê, Jarai, Thái, Tày, Nùng, Mạ… hmâo hrom tơlơi hor kơ ]ing hơgor kual }ư\ Siăng.

Gum hrom anih hrăm, Vi Thị Cảnh, djuai ania Thái, ]ơđai gưl prong khoa Sư Phạm, mơ-ak pran jua biă:

“Abih bang kah hăng mơng hlâo truh ră anai kơnong kơ đah rơkơi sôh atông ]ing hơgor, gơnang kơ nai pơtô ngă gal brơi anun ră anai wot đah kơmơi hai ăt dưi hrăm atông ]ing mơn.

Dưi thâo truh bôh thâo đưm mơng mơnuih [ơi kual }ư\ Siăng gah atông ]ing, thâo hluh kơ jua atông ]ing, suang hăng lu phiăn juăt pơkon.

~u tu\ yua kơ pô biă gah bôh thâo đưm djuai ania [ia\ [ơi kual yua kơ thâo hluh gru grua bôh thâo djuai ania ăt kah hăng pơhrua nao dong kơ pô lu tơlơi thâo thăi pioh djru kơ bruă hrăm hră mơng pô tơdơi anai.”

{ing ]ơđai do# dưi hrăm tơlơi adôh đưm hăng bơkơtuai nao rai hăng [ing atông ]ing hơgor dong

Tui hăng nghệ nhân Y Nuynh Byă, djuai ania Êđê, gơnang kơ triăng hur har abih pran jua pơhra\m, anun abih bang [ing ]ơđai leng kơ ta` thâo hơdră atông ]ing phun.

Tơlơi pha ra le\ hlâo adih hăng djuai ania Êđê, kơnong kơ hmâo đah rơkơi đo#] atông ]ing, ră anai anih hrăm anai, hmâo lu  đah kơmơi gum hrom hăng pơdah tơlơi hur har hloh, [uh gal hloh kơ [ing đah rơkơi:

“Đưm hlâo adih ara\ng lăi le\ kơnong kơ đah rơkơi đo#] atông ]ing samơ\ kah hăng ră anai mơnuih mơnam pơđ^ kyar hăng dưi lăng [uh lu bôh thâo phrâo ăt ]ang rơmang mơn wot đah kơmơi dưi hrăm atông ]ing mơn hăng pơtô brơi kơ gơyut đah kơmơi atông ]ing.

Samơ\ lom [ing gơmơi pơtô [ơi Sang hră Đại học Tây Nguyên le\ [uh [ing đah kơmơi atông ]ing do# hre] hloh hăng ta` thâo hloh kơ [ing đah rơkơi dong.

Kah hăng [ing đah rơkơi le\ tơngan [u muan hmao ôh.”

Mơng anih hrăm anai, [ing ]ơđai mơbruă amra dưi ruah ngă ding kơna phun amăng gru\p atông ]ing Sang hră Đại học Tây Nguyên, pơhra\m brơi dong kiăng pơdah [ơi hơdôm mông jơnum, jơnum ngui, bơkơtuai nao rai bôh thâo đưm.

Bruă pơtô pơhra\m hmâo ru\ đ^ laih bruă hrăm hăng mă yua ]ing hơgor kơ rơnuk hlăk ai.

Anai ăt le\ sa amăng hơdôm bruă mă kiăng djru pơgang, ngă tui noa yôm bôh thâo đưm ]ing hơgor rơđah hloh, sit nik hloh./.   

Siu H’ Prăk: Pô ]ih pơblang