VOV4.Jarai - {ơi mông Jơnum prong Ping gah tơring glông }ư\ Mgar, tơring ]ar Daklak rơwang bruă mơng thun 2015-2020 pơ phun amăng blan 8 phrâo rơgao, tơring glông pơsit laih, amăng rơwang bruă pơ\ anăp, hrưn đ^ ngă brơi tơring glông }ư\ Mơgar jing sa amăng 2 bôh tơring glông mơng tơring ]ar Daklak djơ\ hăng tơhnal pơkă plơi pla phrâo. Tơdơi kơ pơ phun truh kih bruă Jơnum prong mơtam, tơring glông }ư\ Mgar po\k pơhai laih bruă ngă tui Tơlơi pơtrun pơsit, pơsit hơdôm jơlan pơsir, pơtlaih ano# tơnap pioh ngă giong tơhnal pơkă anai.

            Amăng jơlan hơdră pơdo\ng plơi pla phrâo mơng tơring ]ar Daklak, }ư\ Mgar rơwang bruă rơgao dưi pơsit le\ tơring glông hmâo lu tơlơi gir run hăng ba glăi bôh tơhnal klă. Đơ đam tơring glông hmâo 17 bôh să, tơring kual le\, hmâo laih sa bôh sa\ djơ\ hăng tơhnal pơkă plơi pla phrâo, 4 bôh să djơ\ hăng 15-18 tơhnal pơkă; 9 bôh să djơ\ hăng 10 tơhnal pơkă hăng lu hloh kơ anun. Hăng tơring glông juăt ngă đang hmuă mơng hlâo, anom mă yua do# kơ[ah, ano# rơđah hloh amăng bruă ngă tui jơlan hơdră plơi pla phrâo le\, tơring glông pơjing laih tơlơi djơ\ pran jua hrom mơng m[s, amra do\ng yua, gum hrom gum hơgo#p kơ jơlan hơdră. 3 thun ngă tui jơlan hơdră, m[s gum hrom gum pơ]ruh 30 klai prak, rơbêh kơ 10 rơbâo hrơi bruă hăng pe\ pha 20.000 me\t kơ rê lon pơkra jơlan nao rai hăng hơdôm ring bruă mă yua hrom pơkon.

            Bôh tơhnal blung a mơng jơlan hơdră pơdo\ng plơi pla phrâo pơ phun mơng bruă po\k pơhai ha amăng ple\, ngă djơ\ hrom pran jua kơplah wah ping gah, go\ng gai hơdôm gưl mơng plơi pla hăng anom bơwih [ong, m[s. Kah hăng [ơi să Ea Kpam, bruă po\k pơhai ngă tui hrim tơhnal mơng jơlan hơdră plơi pla phrâo dưi ba mu\t amăng bôh yôm bruă jơnum mơng gru\p ping gah thôn, [ôn; pơke\ hăng bruă mă mơng anom bruă hơdôm gru\p [ơi să kiăng pơsur m[s. Ơi Nguyễn Xuân Phú, Khoa git gai ping gah thôn Tân Lập, să Ea Kpam, tơring glông }ư\ Mgar brơi thâo: Lom ngă tui Tơlơi pơtrun pơsit mơng Ping gah gưl dlông, gru\p ping gah jơnum abih bang mơnuih ping gah ]rông lô, bơkơtoai hăng ba tơbiă jơlan tu] rơnu] po\k pơhai kơ hơdôm khul gru\p pơsur mơnuih amăng gru\p hăng abih bang m[s po\k pơhai Tơlơi pơtrun pơsit mơng gru\p ping gah. Amăng ha thun le\, phun `u m[s tu\ ư hrom bruă pơsur pơdo\ng plơi pla phrâo, biă `u ngă giong hơdôm tơhnal pơkă mơng kơdlông ba tơbiă, kah hăng rong ruh mă pô pơnăng war jơlan nao rai amăng plơi pla, kla glăi lon kơ jơlan nao rai amăng plơi pla, laih anun gum hơgo#p prak pơkra jơlan nao rai go\ng hre apui lơtr^k pơ]rang [ơi jơlan nao rai, kual m[s do#, laih anun pơ]ruh hrom prak pioh pơkra hơdôm mơta anom mă yua, kah hăng tơdron pah bôh lông, anih jơnum plơi, gum hrom hơdôm bruă kơ hơdôm gưl pơ phun. Kiăng hmâo bôh tơhnal tui anun, blung hlâo khom hmâo tơlơi mu\t hrom amăng gru\p ping gah; tơlơi tu\ ư hrom anăp nao mơng hơdôm khul gru\p amăng plơi; biă `u tơlơi do\ng yua mơng m[s amăng plơi.

            Ea Kpam hrưn đ^ truh rơnu] thun anai amra ngă giong 19 tơhnal pơkă pơdo\ng plơi pla phrâo. Khoa git gai Ping gah să Ea Kpam, tơring glông }ư\ Mgar ơi Trần Anh Thái pơsit, bruă hyu lăi pơthâo, pơsur m[s thâo hluh djơ\ hơdră pơtrun mơng Ping gah, kơnuk kơna le\ bruă djru să [un rin kah hăng Ea Kpam pơtrut ta` rơnoh ngă giong hơdôm tơhnal pơkă anai: Mơng bruă hyu lăi pơthâo amăng Ping gah truh abih bang hơdôm khul gru\p pơhroa hrom amăng mông jơnum, lăi pơthâo amăng loa. Hloh kơ anun dơng le\ mơng bôh tơhnal ba glăi kơ m[s, gơ`u dưi [uh, gơ`u amra gum hrom, lu sang ano# amra pe\ pha lon, anun le\ gơ`u rong gơgrong pơyơr lon pô kơ bruă pơkra jơlan nao rai. Hmâo hơdôm ]ô mơnuih pơkra laih war hơdôm pluh klah prak ăt amra ruh lui mơn, kiăng po\k pơhai plơi pla phrâo geh gal hloh amăng hơdôm hrơi rơgao. Adơi ayong pơsit hlâo, khom mu\t hrom, mơng gru\p apăn bruă, truh kơ Gru\p ngă tui bruă khom hmâo tơlơi mu\t hrom, tu\ ư hrom prong; [u pioh ba truh tơlơi gưl ping gah hăng gong gai nao kơđai nao rai thơ sit `u bruă ngă tui Tơlơi pơtrun pơsit tơnap tap biă.

            Pơdo\ng plơi pla phrâo [ơi Daklak glăk bưp tơnap prong biă le\, kơ [ah prak ngă tui hơdôm tơhnal pơkă pơdo\ng anom mă yua amăng plơi pla. Amăng rơwang bruă 2015-2020, hăng tơhnal ba tơbiă, }ư\ Mgar djơ\ hăng tơring glông plơi pla phrâo, tơring glông pơsit, truh thun 2020, khom hmâo 11 bôh să djơ\ hăng plơi pla phrâo; gah jơlan nao rai, jơlan amăng tơring glông pơkra abih bang hăng [ê tông; jơlan amăng plơi prong pơsir rơbêh kơ 70% hơnong pơkă; ngă kơja\p jơlan [ơi să tơbêh kơ 70%; abih bang plơi pla hăng sang ano# mă yua apui lơtr^k, hnoh ia pơhlôm djop brơi 85% mrô kual ngă đang hmua. Dơng mơng hrơi pơ phun truh kih bruă Jơnum prong Ping gah, tơring glông ba tơbiă hơdôm jơlan pơsir kho\p, pioh ngă tui ba glăi bôh tơhnal anai. Ơi Nguyễn Thượng Hải, Khoa git gai Ping gah tơring glông }ư\ Mgar brơi thâo: Gah jơlan gah hrom mơng Ping gah tơring glông pơsit laih, pơdo\ng tơring glông }ư\ Mgar truh thun 2020 jing tơring glông plơi pla phrâo. Ano# tơnap `u mơng bruă pơdo\ng plơi pla phrâo  ăt le\ anom mă yua mơn, biă `u jơlan nao rai. Ră anai, tơring glông glăk gleng nao hơdôm tơhnal ba tơbiă mơ\ [u rơngiă lu prak le\, ngă giong hlâo. Hăng hơdôm tơhnal ba tơbiă tơnap le\ gơnang kơ tơring ]ar djru [ơ [ia\ prak mă yua; kơnong kơ jơlan amăng plơi pla, tom dih anai Gru\p apăn bruă ping gah tơring glông pel e\p laih hơdră pơtrun djru ]oah, xi-măng kơ hơdôm bôh thôn [ôn, yap ba gru\p m[s amăng plơi prong dơng, hăng rơnoh dưm dưm hăng 4 kual, kual tơnap hloh le\ kual mrô 4 djru truh kơ 80%; kơnong kơ hơdôm bôh plơi neh wa djuai ania [ia\ le\, tơring glông djru truh 90%; neh wa gum hơgo#p 10%. Tui anun bruă anai amra ba tơbia Tơlơi pơtrun pơsit truh hrim gru\p ping gah thôn, [ôn pơklep tom bruă anai; jao bruă kơ gru\p gleng nao bruă anun thơ, amra dưi ngă tui tơhnal pơkă, biă `u hơdôm tơhnal pô ba tơbiă, hăng đ^ kyar pơhlôm abih bang mơng tơring glông }ư\ Mgar tui Tơlơi pơtrun pơsit ba tơbiă hlâo.

                                                                                                Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr