VOV4.Jarai - {ơi să Dak Nia, plơi prong Gia Nghĩa, tơring ]ar Daknông, neh wa djuai ania Bơnông, djuai ania Mạ do# hơd^p mơda [ơi anai pơplih laih tơpai ]eh – mơnong mơ`um mơng plơi pla, jing gơnam hmâo noa yôm.

Hơdôm thun je# hăng anai, djuai tơpai ]eh anai nao laih pơ\ kual Pơngo\ dêh ]ar ta, mut nao pơ\ kual Dơnung dêh ]ar ta, djă ba dong mơngưi phrâo, amăng [rư\ pơjing anăn gơnam pioh kơ tuai hyu ]ua\ ngui kơ Daknông.

Tal Tết tui phiăn juăt, sang wa H’Rung ([ôn N’Jriêng, să Dak Nia, plơi prong Gia Nghĩa) dik dăk kơ mơnuih mut tơbiă blơi tơpai ]eh ]ơkă bơyan bơnga. Mơnuih [ia\ le\ blơi sa ]eh, mơnuih lu le\ blơi hơdôm ]eh tơpai.

Wa H’ Rung lăi pơthâo, tơpai ]eh dưi ko\ng mơng gơnam mă mơng đang hmua dlai klô.

Mơng hơdôm blan hlâo, `u khom hyu dlai mă akha doong (sa phun djuai hre\ hrông, akah phun `u kơ`^ kah hăng kơ`it), ba glăi ]ơhmu pioh pơkra poi.

Braih tui phiăn juăt mơng neh wa tơnă tơsa\, sur h^ hlai pioh rơ-ot.

Poi tul sa\n, luk hăng braih `ar, rơgao sa mlăm, pok tơbiă phuang [âo phu le\ ]ro\ amăng ]eh, mă hla pơtơi krô gôm h^ kơja\p laih anun ba nao pioh [ơi anih rơ-ơ\.

Năng ai `u sa blan tơdơi le\, tơpai tơbiă ia le#, samơ\ jai pioh sui jai jơman hiam hloh, tơpai jai mih, [âo jơman hloh.

Wa H’ Rung, brơi thâo, hơdôm thun je# hăng anai, rim tal tết [u dah jơnum ngui, `u juăt ko\ng hơdôm rơtuh ]eh tơpai mơ\ ăt [u djop mơn pioh s^ kơ ara\ng:

“Ko\ng tơpai khom găn rơgao lu ]ra\n hăng hrơi pơđăm `u sui, [ia\ biă mă `u 1 blan anun kah mơng dưi yua mơ`un.

Kâo dưi s^ le\ gơnang kơ [ing gơyut kâo lăi pơthâo, plơi pla ăt juăt blơi mơn amăng hơdôm hrơi pơdo# rơkơi bơnai, rơgiao kơ anun le\ hơdôm hrơi jơnum ngui bôh thâo phrâo mơng plơi prong hă gơ`u khom lăi lui hlâo kâo mơng thâo hơdôm hơpă kâo mơng hmâo ko\ng tơpai, kâo juăt ko\ng tơpai ]eh găp [rô hăng ]eh anet pioh lăp djơ\ hăng prăk hmâo mơng djop mơnuih kiăng kơ brơi nao rai [ing go\p”.

Wa H’Mai ([ơi [ôn Srếu, să Dak Nia, plơi prong Gia Nghĩa), brơi thâo, hơdôm thun hăng anai bruă ko\ng tơpai ]eh dưi hơkru\ glăi, [u djơ\ kơnong kơ pioh kơ m[s [ơi anai ôh mơ\ wot tuai mơng Sài Gòn, Lâm Đồng, Cần Thơ, đa le\ mơng hơdôm bôh tơring ]ar kual pơngo\ dêh ]ar ta dong  rai pơ\ anai blơi.

Rim tal tết, sang ano# wa ko\ng tơpai hlâo năng ai 500 bôh ]eh tơpai pioh ko\ng djop hrơi tơpai đ^ ia le#, tơpai mih hăng hang rơnang. Noa le\ hmâo lu djuai, rim ]eh tơpai anet (10 lít) le\ 250.000 prăk, hăng ]eh tơpai prong (50 lít) djơ\ ano# `u truh kơ 2 klăk prăk.

Kơnong kơ hơdôm ]eh tơpai dưi ko\ng rơbêh sa thun, ia tơpai kơ`^ hăng mih kah hăng ia hni, rim ]eh tơpai 10 lít noa s^ ăt truh sa klăk prăk mơn:

“Dong mơng hrơi pơ phun jơnum ngui bôh thâo mơng plơi prong, e\p mơnuih ko\ng tơpai ]eh [u hmâo ôh, yua mơng anun, hmâo tơlơi kiăng kơ tơpai ]eh pioh s^ kơ ara\ng ngă yang dlai, yang ]ư\ mơ\ khom hmâo tơpai ]eh.

M[s gơmơi đưm hlâo adih [ơi anai hyu jah đang hmua anun mơng hmâo braih pơdai ko\ng tơpai, ră anai ngă đang tiu, kơ phê lu, [u hmâo braih pơdai anun gơ`u [u hmâo ko\ng tơpai dong tah anun kâo ko\ng tơpai, dua dong le\ kâo ko\ng tơpai kiăng djă pioh gru grua bôh thâo mơng djuai ania pô”.

Wa Quản Thị Ngọc, Kơ-iăng Khoa să Dak Nia brơi thâo, să lu `u neh wa djuai ania Bơnông hăng Mạ, amăng anun hmâo gru pha ra le\ pơkra tơpai ]eh.

Ră anai tơpai ]eh [ơi anai [ơ [ia\ jing gơnam s^ mdrô ha jăn laih, hăng hơdră ko\ng tơpai tui phiăn juăt hrom hăng djuai poi mă mơng dlai pha ra, anun dưi hmâo lu mơnuih mơng anih ataih rai e\p blơi.

Amăng tal jơnum ngui tết, pơdơi ngă lơphet, [ơi anih s^ tơpai ]eh glăi dik dak, lu sang ano#, m[s, anom bruă lăi lui hlâo pioh blơi ngă gơnam brơi kơ tuai [u dah pioh mơ`um:

“Bruă pơkra tơpai ]eh phun `u ăt ngă pơdrong kơ hơdôm bôh sang ano#, rim mơnuih thâo ko\ng tơpai, hăng gơ`u ăt dưi djă pioh mơn bruă mă mơng sang ano#.

Ră anai ăt hui mơn sa dua bôh sang ano#, akă hmâo ako# bruă hơpă pơkra tơpai pơhư prong ôh.

Să amra anăp brơi kơ hơdôm bôh sang ano# anai pơ phun pơtô glăi kơ hơdôm rơnuk tơdơi anai pioh djă lui bruă mă ko\ng tơpai ]eh anai”.

Dong mơng sui, tơpai ]eh jing sa gru grua bôh thâo pha ra [u dưi kơ[ah mơng neh wa djop djuai ania [ia\ kual }ư\ Siăng.

Hơdôm thun je# hăng anai, poi pơkra tơpai neh wa [ơi Daknông ngă măt laih pran jua lu tuai hyu ]ua\ ngui.

Hăng amăng tal tết, jơnum ngui, mơnâo tơpai ]eh Daknông jai ngă brơi `u por hyu ataih hloh, djru ngă brơi mơnâo kơ bơyan bơnga jai pơđao yâu mơ-ak hloh./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr