VOV4.Jarai-Ơi pang yă dôn hăng [ing gơyut khăp! Hăng neh met wa mơnuih [on sang djuai ania [iă [ơi [on Dak Ha, tơring glông Dak Glong, Daknông, neh Đào Thị Hồng Yên, Kơ-iăng khoa sang ia jrao să Dak Ha, mơng sui laih jing mơnuih arăng ưh kơnang biă mă, sa ]ô nai ia jrao mă bruă abih pran jua yua kơ mơnuih duăm ruă [ơi plơi pla. Khă hrăm kơnong dơ\ gưl [rô jing ngă nai ia jrao đu], samơ\ djo\p pô khăp [u-eng iâu pơpu\ kơ `u ơi ia jrao Yên, yua dah mă bruă  25 thun hăng anai laih, ư\ a` kơ tơlơi tơnap tap, mă bruă pơjrao tơlơi duăm ruă kơ mơnuih [on sang plơi pla. {ơi [on kual ataih amăng tơring ]ar Daknông, glăk kiăng biă mă hơmâo lu ơi ia jrao glăi mă bruă kah hăng `u anai.

            Neh H’Dkai, [on Ting Wel Đăng, să Dak Ha,  tơring glông Dak Glong, tơring ]ar Daknông brơi thâo : Hlâo adih, sit hơmâo mơnuih duăm ruă, lu sang ano\ amăng plơi kơnong thâo nao iâu pơjâo djă hla tơpa gai, phai kơ yang đu]. Kah hăng `u pô mơtam, ruă hlung asơi laih anun drah arăt, tơnơ\k đuăi rơnang đơi, `u ăt rơngiă lu prak kak kơ tơlơi pơjâo tơ[u] tơpa gai, samơ\ tơlơi ruă hlao ăt [u hlao. Thun 2010, hơtal blung a neh H’Dkai arăng ba nao pơ sang ia jrao să pioh pơkă lăng hăng pơjrao. Neh H’Dkai, hơmâo nai ia jrao Yên pơkă lăng hăng pơjrao brơi. Nai ia jrao Yên hăng [ing nai ia jrao pơko\n amăng să nao pơjrao tơl sang, pơtô lăi ană plơi pla, do\ dong [ong huă hơdjă, hơtu\k riă tơnă hơbai djơ\ hơnong, sit hơmâo tơlơi duăm ruă le\ ba nao pơ sang ia mơtam yơh…Yua kơ anun, sang ano\ neh H’Dkai hăng mơnuih [on sang amăng plơi Ting Wel Đăng, să Dak Ha lui h^ tơlơi juăt hơđăp, sit duăm ruă tut hyu djă hla tơpa gai  tơ[u] kơ yang rơbang,  ră anai thâo ngă bruă pơgang tơlơi suaih pral klă hloh. Bưp gơmơi [ơi sang ia jrao să Dak Ha, glăi mơng nao pơkă lăng tơlơi ruă, neh H’Dkai ră ruai glăi:

            “Hlâo adih, sang ano\ gơmơi hơmâo lu tơlơi duăm ruă, kâo duăm ruă tơl djai huăt na nao yua kơ tơnơ\k đuăi rơnang đơi. Laih nao pơ sang ia jrao să, kơnang kơ [ing nai ia jrao pơtô lăi, pơ]râo brơi hơdră pơhlôm drơi jăn pô laih anun [ơk brơi ia jrao mơ`um pơ sang ano\. Laih anun amai kâo, tơkeng ană tơnap ăt hơmâo [ing ơi ia jrao să mơn mă [uai pơjrao brơi. Kâo le\, yua hơmâo ơi ia jrao Yên pơjrao brơi anun suaih [iă laih”.

            Tui hăng neh Đào Thị Hồng Yên, hơdôm thun blung a nao mă bruă [ơi sang ia jrao să Dak Ha, tơring glông Dak Glong, tơlơi hơdip mơda mơnuih [on sang [ơi anai tơnap tap biă mă, tơlơi pơluk mơgu djă hla tơpa gai phai kơ yang ăt do\ lu đu]. Hlak anun, `u hăng [ing khoa moa amăng să [u hu\i kơ tơlơi tơnap tap ôh,  găn rơgao h^ tơlơi kơ[ah kơ[ap, pơtô lăi kơ ană plơi pla thâo kơnang kơ ơi ia jrao. Ră anai, gơnam yua mă bruă, rơdêh đ^ nao rai gêh gal laih, neh Đào Thị Hồng Yên hrom hăng [ing adơi ayong mă bruă, ngă nai ia jrao să hơmâo yơh tơlơi gêh gal mă bruă pơjrao tơlơi duăm ruă kơ mơnuih [on sang. Neh Đào Thị Hồng Yên lăi:

            “Hơmâo kơnuk kơna djru man pơdong sang ia jrao phrâo, prăp lu mơta gơnam yua pơjrao tơlơi duăm ruă, mơnuih [on sang nao pơ sang ia jrao lu  jai laih anun dưi tla#o jrao pơgang djo\p, huăi hrup hlâo dong tah. Mơnuih [on sang do\ lu mơnuih [u thâo hră, anun bruă pơtô pơblang bưp tơlơi tơnap tap lu hloh, kiăng jak iâu mơnuih [on sang nao mă ia jrao pơgang. Lom hmư\ hing hơmâo mơnuih duăm ruă amăng plơi pla, [ing  adơi amai nai ia jrao nao pơtô lăi, pơtrut pơsur mơ`um ia jrao pơjrao tơlơi duăm ruă, anăm ngă yang rơbang ôh. Hơdôm thun phrâo rai, tơlơi duăm pơgrun lu biă mă, tơlơi duăm pơđung drah ăt lu mơn, khom nao tơl sang phyiang tơl adring pioh pơtô lăi mơnuih [on sang kơnang kơ ia jrao. Ră anai, pha ra laih, ]ang rơmang kơnuk kơna djru lu hloh kơ prak kak  pioh mă bruă pơjrao tơlơi duăm ruă amăng plơi pla, gong gai kơnuk kơna ăt khom gleng nao lu hloh, mơ^t mơnuih nao hrăm bruă, glăi pơjrao tơlơi duăm ruă amăng plơi pla”.

            Să Dak Ha, Dak Glong hơmâo 75% mrô mơnuih [on sang djuai [iă. Khă hơmâo tơlơi djru laih mơng kơnuk kơna pơdong sang ia jrao, blơi gơnam yua mă bruă, pơjrao tơlơi duăm ruă, pơđ^ tui mrô mơnuih mă bruă, samơ\ ăt do\ kơ[ah ơi ia jrao mă bruă amăng să. Ơi Trần Văn Giang, Khoa plơi thôn 8, să Dak Ha, tơring glông Dak Glong lăi:

            “Ră anai, tơlơi gêh gal amăng bruă mă plai [iă laih, [ing nai ia jrao mă bruă hroaih, thâo thăi lu. Lu mơnuih [on sang duăm kraih  khom brơi ba nao pơ sang ia jrao prong soh. Gơmơi ăt ]ang rơmang hơmâo ơi ia jrao rơgơi, kơhnâo kơhnăk glăi mă bruă, pơjrao tơlơi duăm ruă kơ mơnuih [on sang pơ anai klă hloh”.

            {u djơ\ kơnong [ơi Dak Ha đu] ôh, tơring glông Dak Glong, do\ hơmâo lu să kual ataih, tơnap tap, wo\t hăng lu plơi pla pơko\n amăng tơring ]ar Daknông hai, do\ tơnap tap đu] amăng bruă wai lăng pơgang tơlơi suaih pral kơ mơnuih [on sang. Amăng anun, tơlơi tơnap tap prong hloh aka pơhư] [ing ơi ia jrao  kơhnâo kơhnăk glăi mă bruă [ơi kual plơi pla ataih tơnap tap. Tơlơi anai [uh rơđah, khom ngă klă hloh jơlan hơdră mơng kơnuk kơna pơtrut [ing ơi ia jrao hlak ai glăi mă bruă [ơi kual plơi pla kơ` pơgi ni anăp./.

                                           Nay Jek : Pô ]ih hrom hăng R]om H’Ly pôr