VOV4.Jarai-Trah rup kyâo le\ sa amăng lu boh thâo gru grua yôm phara mơ\ng djop djuai ania [iă [ơi kual C|ư\ Siăng.

 

Boh thâo anai pơlir hơbit hăng tơlơi hơdip kơ mơnuih djuai ania [iă [ơi anai mơ\ng đưm hlâo yơh. Hơdôm rup kyâo anai hơmâo arăng trah mă kri` kran, kuet kueo, pơdah [ô| mơta pran jua tơlơi hơdip kơ mơnuih [on sang, kơ djop hlô mơnong, ăt pioh glăi na nao tơlơi yôm phara [u thâo wơr [ơi kual C|ư\ Siăng anai.

 

{rô bơyan akô| thun phrâo, rơkâo kơ ơi pang, yă dôn hăng [ing gơyut hmư\ glăi boh thâo gru grua anai amăng tơlơi ră ruai mơ\ng [ing mơnuih thâo kơhnâo trah rup kyâo djuai ania Jarai, [ơi tơring c\ar Gialai.

 

Lăi nao rup trah đưm hlâo [ơi kual C|ư\ Siăng, [ing ta juăt pơmin nao rup trah pơdo\ng [ơi pơsat. Lăi tui anun Yua kơ mơnuih djuai ania [iă [ơi kual C|ư\ Siăng juăt truh ru\p kyâo kiăng kơ pơdo\ng jum dar pơsat brơi kơ [ing mơnuih rơngiă laih.

 

 

 

 

Hơdôm rup trah anai dlông hơmâo ha tơpa. Lơ\m trah giong, rup kyâo dlông giăm ha tơpa mơkrah.

 

Amăng anun, ha mơkrah tơpa arăng dor amăng lo\n, ha tơpa do\ glăi pơdo\ng đ^, gah dlông le\ rup arăng trah.

 

Lơ\m trah kyâo, [ing mơnuih thâo kơhnâo pơtô brơi glông trah kah hăng trah hiưm pă `u brơi [ing mơnuih pơko\n hrăm tui.

 

 

Tui hăng mơnuih thâo kơhnâo ơi Ksor Krôh, do\ [ơi pơi Ngó, să Ia Ka, tơring glông C|ư\ Pah, tơring c\ar Gialai, rup trah hiam hă [u\ yua kơ tơngan hăng akô| glô mơ\ng mơnuih trah:

 

‘’Trah rup kyâo kâo hrăm mơ\ng [ing ơi [ing ama đôc\, lơ\m kâo thâo trah rup kho\m pơtô glăi kơ ană tơc\ô do\ng. ngă hiưm pă kiăng kơ ană tơc\ô amoaih hăng djă pioh gru grua djuai ania Jarai pô’’.

 

Tui hăng tơlơi pơkă mơ\ng đưm hlâo amăng tơlơi yôm kah hăng trah hiưm pă `u, mơnuih truh rup kyâo tui hluai pơc\eh mă pô.

 

 

Hơdôm rup kyâo hiam phara mơ\ng tơngan hăng akô| glô thâo pơc\eh mơ\ng [ing mơnuih [on sang [u găn rơgao anih hrăm pơpă ôh.

 

Hlâo adih, gơnam arăng yua trah rup kyâo hơmâo kơnong jông, bok hăng thong đôc\. Ră anai, ăt hơmâo do\ng mơ\n gơnam pơko\n samơ\ jông, bok hăng thong ăt yua lu hloh.

 

Samơ\ hơdôm rup trah pơdo\ng [ơi pơsat ăt lăng hiam mơ\n, pơdah lu [ô| mơta tơlơi hơdip, pran jua kơ mơnuih do\ hơdip pơdah [ơi anun.

 

Khăp biă mă kơ hơdôm gru hiam [ơi kual C|ư\ Siăng, kah hăng rup trah pơdo\ng [ơi pơsat, Nai prin tha ơi Lê Quang Lâm, Mơnuih kơsem min gru grua djop djuai ania sui thun laih hyu e\p kiăng ngă rơđah gru grua yôm anai:

 

 

‘’Amăng bruă trah rup, djuai ania Jarai juăt mut amăng glai drôm kyâo ba glăi. Amăng plơi amra hơmâo mơnuih trah rup samơ\ `u [u lăi pơthâo hlâo ôh amra trah hiưm pă `u, samơ\ lơ\m djup ho\t giong, `u lăng nao kyâo gal, djă jông laih anun amăng akô| glô amra tơbiă rai rup rap c\i trah mơtăm’’.

 

 

Rup trah pơdo\ng [ơi pơsat kual C|ư\ Siăng hơmâo mơ\ng rơhuông adai glai c\ư\, pơdo\ng [ơi pơsat, pơke\ hăng ayuh hyiăng rơhuông adai, [u hu\i ôh kơ ayuh hyiăng anun le\ hơjan hlim, pơ-iă không phang, bơyan puih rơ-o\t ngă răm rai.

 

Yua kơ mă yua kyâo gal khăng, Arăng trah kơnong rup lăng bơbrưi [ơi kyâo đôc\ samơ\ ăt ngă kơ rup trah hiam kah hăng hơmâo bơngăt.

 

{ing mơnuih trah rup lêng kơ gir run kiăng kơ rup pơdah tơlơi yôm tui hăng [ing gơ` pơmin. Nao pơplông trah rup kyâo, Mơnuih thâo kơhnâo ơi Rc\om Khir, do\ [ơi plơi Kênh, să Ia Ph^, tơring glông C|ư\ Pah, tơring c\ar Gialai, brơi thâo:

‘’Kâo rai pơplông trah ru\p kyâo hăng trah rup anai pơdah tơlơi yôm le\ hok mơ-ak kơ hrơi pơklaih rơngai lo\n ia.

 

Kâo glăk gir kiăng ngă hiưm pă rup trah ba glăi tơlơi yôm le\ pơklaih rơngai, rơnuk rơnua’’.

 

Amăng hơdôm rup trah pơdo\ng [ơi pơsat, rup arăng yua lu hloh le\ rup mơnuih ding do\ gom [ô| mơta hơning rơngô|t. anai le\ rup trah hơmâo sui hloh amăng hơdôm rup trah [ơi kual C|ư\ Siăng.

 

Laih dơ\ng le\ rup am^ [ă ană [ơi ro\ng [udah pi ană [ơi tơngan, laih dơ\ng rup c\im brim hlông mơnong, pơdah tơlơi hơdip pơlir hơbit hăng lo\n mơnai glai c\ư\ kơ mơnuih djuai ania [iă [ơi kual C|ư\ Siăng.

 

Laih dơ\ng tơlơi hơdip rơkơi bơnai [ă [em c\em rông ană bă ăt juăt trah mơ\n lơ\m pơdo\ng jum dar pơsat.

 

Tui hăng ơi Rahlan Ven, Kơ-iăng Anom bruă gru grua pôr pơhing tơring glông C|ư\ Pah, tơring c\ar Gialai, ăt hơmâo [u hơmâo pơprap lui hlâo ôh, brơi pơc\eh tui hluai pô, anun yơh r^m rup lơ\m arăng trah giong lêng kơ yôm phara soh:

 

 

‘’Mơnuih thâo kơhnâo [ing gơ`u pơc\eh, trah rup anun le\ Ka Ra Kôm – To\ tơngan [ơi kang, rup anai le\ pơdah [ing mơnuih do\ tơguăn na nao, hơning rơngô|t kơ [ing mơnuih rơngiă laih, đuăi glăi pơ ơi yă.

 

Bơ rup am^ pi ană [udah rơkơi rơngiă laih dơ\ng bơnai hyu e\p rơkơi, do\ tơguăn rơkơi’’.

 

{ơi pơsat prong hiam hlâo adih, kyâo arăng trah rup juăt yua kyâo yôm. Hơdôm rup trah hăng kyâo anai dưi do\ glăi na nao hơdôm pluh thun amăng pơ-ă kah hăng hơjan hlim.

 

Lơ\m kyâo yôm glăk [ơ[rư\ aset tui, rup trah pơdo\ng [ơi pơsat juăt trah hăng kyâo hyu mă răm băm, anun yơh ta` pho\i biă mă.

 

Giăm anai, lơ\m lo\n glai hro\ tui, neh met wa [ơi lu kual tơnap [iă mă hyu e\p kyâo c\i trah rup pơdo\ng [ơi pơsat. Gru yôm anai glăk do\ng [ơi anăp kơ tơlơi rơngiă.

 

Amăng tơlơi gir run djă pioh hơdôm gru hiam phara [ơi kual C|ư\ Siăng, amăng anun hơmâo trah rup kyâo, hơdôm tơring c\ar [ơi kual C|ư\ Siăng hơmâo lu wo\t pơphun hrơi ngui boh thâo gru grua hăng pơplông trah rup kyâo.

 

Tui hăng Nai prin tha yă Ngyuễn Thị Kim Vân, anai le\ bơyan kiăng kơ [ing mơnuih thâo trah rup kyâo dưi pơdah tơlơi thâo kơhnâo mơ\ng [ing gơ`u brơi kơ [ing hlăk ai c\ơđai muai dưi hrăm tui hơdôm tơlơi găn rơgao yôm pơphăn:

‘’Pơphun hơdôm tơlơi ngui mơ-ak tui hăng anai, ai `u [ing mơnuih kơsem min dơlăm boh thâo gru grua đưm hlâo ăt [u djơ\ pran jua lơi.

 

Samơ\ kâo pơmin, kah hăng atông c\ing hring hơgor, lơ\m anih djă pioh tui gru đưm hlâo [u do\ dong tah, ăt hơmâo pơphun tơlơi ngui tui hăng anai kah, [ing ta dưi djă pioh gru hiam mơ\ng ană plơi pla [ơi kual C|ư\ Siăng pioh glăi kơ [ing ană tơc\ô hăng rơnuk tơdơi do\ng’’.

 

Trah rup kyâo [ơi kual C|ư\ Siăng le\ boh thâo gru grua yôm phara, do\ amăng Gru grua c\ing hơgor C|ư\ Siăng hơmâo UNESCO tu\ yap le\ gơnam yôm kơ ană mơnuih.

 

Tơlơi yôm phara anai glăk hơmâo ană plơi pla kah hăng gong gai [on lan djop gưl [ơi kual C|ư\ Siăng gir kơtir djă pioh, lăi pơthâo.

 

Anai le\ tơlơi hok mơ-ak biă mă kiăng hơdôm ano\ yôm phara anai do\ glăi na nao amăng tơlơi hơdip kơ mơnuih djuai ania [iă [ơi kual C|ư\ Siăng.

Siu Đoan: Pô ]ih hăng pôr