VOV4.Jarai - Hro\m hăng bruă mơ`am eng ao, [ư\ pơkra c\ing hơgor, bruă mơ`am a`uai Pran (hiap) jing sa amăng hơdôm mơta bruă ngă tui gru đưm hmư\ hing mơng djuai ania Jarai, [ơi tơring ]ar Gialai.

{ơi anăp bruă mơ`am a`uai anai jai hrơi rơngiă tui amăng rơnuk anai, hơdôm thun giăm hăng anai, [ing apăn bruă mơ`am hăng adơi amai amăng plơi pla să Ia Dơk, tơring glông Đức Cơ, tơring ]ar Gialai gum pơtô glăi, djă pioh bruă mơ`ăm a`uai yôm phăn anai.

A`uai pran (hiap) hơmâo ngă hăng hla phun pran (hiap). Amăng bơyan không phang, đah rơkơi amăng plơi Sung Lớn hyu c\ong hla pran [ơi kơtoai c\roh hnoh, ba glăi c\ơamu krô amăng pơ-iă kiăng hla `u hơmâo ia hiam bang bơngac\.

Amăng bơyan hơjan, lơm hơmâo wan, đah kơmơi amăng plơi mă hla pran mơ`am a`uai. Yua ngă hăng kyâo pơtâo amăng glai, yua anun a`uai pran (hiap) pơđao biă mă amăng bơyan puih phang laih anun rơ-ơ\ amăng bơyan adơi pơ-iă.

Yua anun, a`uai anai ăt pioh c\i liang brơi tuai do\ ngui laih anun mă yua amăng mông yôm kah hăng djai rơngiă, pơdô| rơkơi bơnai mơng djuai ania Jarai.

Pô kơhnâo Rmah H’Byu, plơi Sung Lớn, să Ia Dơk, tơring glông Đức Cơ brơi thâo, ră anai, lu sang ano\ amăng plơi blơi a`uai arăng mơ`am nua rơgêh, mơ`am hăng măi mok. Tơlơi anai jing ngă bruă mơ`am a`uai pran jai hrơi [u hơmâo đơi pô thâo mơ`am dong tah:

Kâo hrăm bruă mơ`am anai mơng yă, mơng am^. Kâo hrăm mơng anet truh ră anai, kâo [u thâo lui ôh, yua anai yơh gru grua djuai ania ta. Ră anai, rơnuk hlăk ai [u hơmâo đơi pô amuaih hrăm bruă ôh, kâo bơngơt biă mă, hu\i bruă anai rơngiă tui, yua anun kâo glăk djru djă pioh glăi gru grua mơng djuai ania ta, kiăng jai hrơi pơđ^ kyar, [u dưi rơngiă ôh’’.

Gir abih pran jua kiăng djă pioh bruă mă mơng ơi yă ta pioh glăi, [ing kơhnâo amăng plơi Sung Lớn, să Ia Dơk glăk gir pơtô glăi bruă mơ`am a`uai kơ [ing hlăk ai.

Khă thun tha c\ăt a[uk kô| tơbuk, [u hơmâo pran đơi dong tah, samơ\ lu thun anai, tha kơhnâo Rmah H’Byu, do\ [ơi plơi Sung Lớn, să Ia Dơk ăt hur har pran jua pơtô ba bruă mơ`am a`uai pran kơ [ing đah kơmơi djuai ania Jarai amăng plơi.

Tha kơhnâo H’Byu lăi, bruă mơ`am a`uai pran (hiap) [u djơ\ bruă pơkra rai gơnam đôc\ đac\ ôh mơ\ anai le\ gru grua boh thâo yôm mơng djuai ania Jarai ta.

Yua anun, [ing tha rơma kah hăng `u kiăng gơgrong bruă pơtô ba, pơsur pran jua ană tơc\ô mô yâo djă pioh, răk rem hu\i bruă anai rơngiă tui. Tơngan rơguăt ơ-oac\ mơtăm yơh mơ`am a`uai, kơhnâo yă H’Byu pơtô glăi [ing kơmơi amăng plơi:

‘’{ing gih lăng ten kâo mơ`am ni, lăng ten mơng hla tui! Bruă mơ`am a`uai le\ bruă mơng ơi yă ta đưm, ta [u dưi lui h^ ôh. {ing gih hrăm tui kah mơng dưi djă pioh bruă ơi yă ta pioh glăi, djă pioh gru grua djuai ania ta’’.

Hăng tơlơi pơmin thâo djă pioh gru grua hiam mơng djuai ania pô, ră anai Khul pơlir hơbit đah kơmơi să Ia Dơk, tơring glông Đức Cơ glăk hro\m hăng [ing kơhnâo djă pioh bruă mơ`am a`uai pran.

Tui anun, khul ako\ pơdong sa grup hơmâo 20 c\ô mơnuih le\ đah kơmơi djuai ania Jarai. Lơm hơmâo wan, [ing adơi amai ba glăi mơ`am pơ sang. Rơgao mơng anai 2 thun, khul đah kơmơi să Ia Dơk, tơring glông Đức Cơ ba a`uai pran [ing gơ`u mơ`am pơ anih pơdă prưng gơnam pơkra mơng [ing đah kơmơi tơring ]ar Gialai.

Dong mơng anun truh ră anai, a`uai pran (hiap) hơmâo ba s^ laih, nua `u mơng 200.000 prăk truh 400.000 prăk tui hloai anet prong.

Samơ\ tơlơi yôm hloh le\ truh ră anai, grup anai ngă pơhưc\ pran jua khăp kơ gru grua djuai ania pô hăng [ing đah kơmơi. Amai Rmah H’Nga, plơi Sung Nhỏ, să Ia Dơk, tơring glông Đức Cơ brơi thâo:

‘’Lăng [ing neh, am^ ama kâo mơ`am a`uai, kâo hor biă, yua anun, kâo hrăm tui. Ră anai kâo glăk hrăm tui yơh. Kâo kiăng thâo mơ`am a`uai lang đih pit, a`uai do\ ngui. A`uai ta mơ`am mă ding do\ rơ-ơ\ biă’’.

Hơdôm thun giăm anai, yua hơmâo Grup mơ`am a`uai mơng adơi amai hăng tơlơi gir run pơtô glăi mơng [ing kơhnâo djuai ania Jarai, [u kơnong adơi amai đôc\ ôh thâo mơ`am, [ing ơi tha, [ing c\ơđai anet ăt amuaih mơ`am mơn.

A`uai pran (hiap) jing [uh lu biă amăng tơlơi hơdip rim hrơi, jing juăt bruă laih amăng hơdôm boh sang ano\ djuai ania Jarai, să guai lo\n ia Đức Cơ. Yă R’ô H’Rin, Khoa khul đah kơmơi tơring glông Đức Cơ, Gialai brơi thâo, Khul glăk gir ba a`uai pran s^ pơ anih s^ mdrô.

Khul kiăng biă mă tơring ]ar djru hro\m, kiăng bruă djă pioh bruă mơ`am a`uai mơng djuai ania Jarai tu\ yua hăng hơđong kjăp hloh:

‘’{ing gơmơi glăk pơtô brơi adơi amai thâo hluh bruă djă pioh răk rem bruă mơ`am a`uai, dong mơng anun, [ing gơmơi c\rông sai hơdră hiư\m pă dưi ba hyu s^ a`uai.

Gưl tơring glông, să ba a`uai pran hyu s^ jing tơlơi tơnap mơn. Yua anun, kiăng hơmâo gong gai kơnuk kơna lăng ba, hơmâo hơdră djru dong’’.

A`uai pran (hiap) le\ sa amăng hơdôm mơta gơnam djă ba gru grua yôm biă. Yua dah `u [u kơnong pơ [uh tơlơi rơguăt tơngan mơng djuai ania Jarai đôc\ ôh mơ\, anai le\ gơnam pơdah gru grua hiam mơng đưm sô ơi yă ta pioh glăi.

Hăng pran jua khăp amuaih laih anun gir djă pioh gru grua mơng đưm anai, djuai ania Jarai [ơi tơring glông Đức Cơ, Gialai glăk gir djă pioh hăng pơ[uh brơi lu mơnuih thâo a`uai pran mơng djuai ania [ing ta.

                                                           Siu H’Mai: Pô c\ih hăng pôr