VOV4.Jarai-Amăng hơdôm thun rơgao, bruă mă djă pioh gru grua hiam đưm laih anun pơđ^ tui rơnoh yôm gru grua mơ\ng mơnuih djuai [iă jing sa bruă mă Ping gah hăng Kơnuk kơna đing nao biă mă. Sa amăng hơdôm bruă phun anun le\ djă pioh gru grua eng ao đưm djuai [iă ră anai.

Tui hăng hră lăi pơthâo mơ\ng Khul wai lăng djuai [iă mơ\ng Sang bruă khua pơ ala mơnuih [ôn sang dêh ]ar, bruă mă yua eng ao gru grua hiam đưm djuai [iă jing bruă ngă khom pơlar tui kơ djop djuai ania ană mơnuih. Lu plơi pla, mơnuih djuai [iă kơnong buh eng ao djuai ania pô amăng mông mơak ngui ngor ngă yang plơi, ngă yang gru grua [udah ngă yang thun phrâo đô]. Tơlơi anai, ngă kơ gru grua eng ao đưm djuai ania pô kah hăng eng ao pioh ngă yang đô] [u buh ôh amăng hrơi tơđar lơ\m mă bruă bơwih [ong huă. Tăp năng [ing hlăk ai mơnuih djuai [iă do\ sư\ rơbư\ hăng mlâo sit buh eng ao djuai ania pô. Yua kơ anun, hơdôm gru grua eng ao đưm djuai ania [u [uh đơi dơ\ng tah amăng bruă djă pioh eng ao đưm djuai ania ră anai. Yă Pờ Chin Dín, djuai ania Pa Dí, tơring glông Mường Khương, tơring ]ar Lào Cai rơngôt biă mă lăi:

Eng ao gru grua đưm djuai ania Yao amăng mông pơdo\ rơkơi bơnai

‘’Ră anai [u hơmâo hlơi buh dơ\ng tah eng ao gru grua đưm, kơnong pơdah adoh suang, ngui ngor, ngă bruă hơge\t đô] mơ\ng buh [u gưt buh hyu amăng mông do\ dong [ong huă ôh. {udah hrơi mơak ngă yang thun phrâo kiăng nao mă rup djă pioh đô] mơ\ng buh eng ao gru grua hơđăp djuai ania, yua lu mơnuih [u hor buh dơ\ng tah. {rư\ hrơi abih laih’’.

{ơi anăp kơ tơlơi jai hrơi rơngiă h^ gru grua đưm eng ao djuai ania [iă ră anai, ako\ thun 2019, Ding jum Gru grua, Pơrơguăt drơi jăn hăng Tuai ]uă ngui hơmâo ngă hră pơtrun mrô 209 kơ Bruă djă pioh, pơgang lui gru grua eng ao đưm djop djuai ania [iă Việt Nam ră anai, kiăng pơlar tui gru grua eng ao đưm hăng rơnoh prăk tuh pơ alin giăm 223 klai prăk, dưi ngă tui mơ\ng thun 2019 truh thun 2030. Bruă phun anăp nao le\, kiăng ba gru grua eng ao đưm djuai ania [iă dưi mă yua buh na nao r^m hrơi [u djơ\ kơnong amăng hrơi mơak ngă yang đô] ôh. Mơak mơ\n hơmâo kơ]ăo bruă anai, hơmâo tơlơi đing nao mơ\ng kơnuk kơna djru kơ mơnuih djuai [iaaw, ơi Lò Văn Liên, do\ pơ să Pa Thơm, tơring glông Điện Biên, tơring ]ar Điện Biên brơi thâo:

‘’Thun blan rơgao kơnuk kơna djru prăk kơ mơnuih [ôn sang djuai [iă mơ`am [udah tơ]oh eng ao gru grua đưm. Yua eng ao đưm djuai ania [u hơmâo mă yua dơ\ng tah. Kơnong eng ao pioh ngă yang amăng mông ngui ngor mơak plơi pla đô]. Kơnuk kơna, khua mua pơ ala mơnuih [ôn sang [uh tơlơi anun hăng hơmâo mơnuih [ôn sang rơkâo prăk kiăng tơ]oh eng ao amăng sang ano\ hăng djru kơ bruă tơ]oh eng ao kơ [ing đah kơmơi mơnuih djuai [iă’’.

Hơbo# eng ao mơ\ng djuai ania Mnông

Thun blan rơgao, Ding jum Gru grua, Pơrơguăt drơi jăn hăng Tuai ]uă ngui hơmâo kơsem min hăng brơi pok pơhai lu bruă, jơlan hơdră djă pioh pơlar tui gru grua eng ao đưm djuai ania phara. Samơ\, kiăng pơgang hơđong, djơ\ hnong hloh, sa tơlơi dơ\ng kiăng kơ]ăo bruă anai khom pok pơhai bruă djă pioh sit nik, ngă tui sui thun. Yua kơ anun, hơmâo kơ]ăo bruă ‘’Djă pioh pơlar tui gru grua hiam đưm djuai ania [iă Việt Nam amăng rơnuk anai’’ amra djru kơ [ing khua mua mơnuih mă bruă kơnuk kơna djop gưl [uh tong ten tơlơi hiam, ano\ tu\ yua mơ\ng gru grua eng ao đưm djuai ania, mơ\ng anun kiăng thâo hluh rơđah kơ bruă djă pioh gơnam gru grua eng ao djuai ania [iă ră  anai.

Yă Lồ Lài Sửu mơnuih djuai ania Bố Y do\ pơ tơring ]ar Lào Cai brơi thâo, sa amăng hơdôm hơdră kiăng djă pioh gru grua eng ao đưm djuai ania le\ khom ba yua amăng bruă mă, tơlơi hơdip mơda r^m hrơi, boh nik `u brơi ]ơđai sang hră mơnuih djuai [iă kơnuk kơna ]em rông ba buh amăng  sang hră. Bruă ngă anai, kiăng pơtô lăi, râo pơdưh pran jua khăp kơ gru grua hiam đưm djuai ania pô. Samơ\ yă Sửu lăi le\, rơngiao kơ djru hăng prăk, gong gai kơnuk kơna djop plơi pla ăt kah hăng djop sang hră khom djru tong ten tu\ yua hăng gơnam yua kah hăng eng ao kơ ]ơđai sang hră djuai ania [iă:

‘’Pơ anai le\ kơnuk kơna djru lu laih, r^m ]ô ]ơđai sang hră  sa thun dua bơyan bơyan hrăm hră tal sa djru 3 klăk prăk. Sang ano\ thâo hluh le\ arăng mă prăk anun blơi eng ao gru grua djuai ania pô. Samơ\ hơmâo mơ\n sang ano\ đơ đa [u kiăng ôh, kơnong blơi pioh [udah mă yua jăng jai eng ao mơ\ng sang hră hăng pơđôm lui djơ\ mông kiăng đô] mă buh. Tui hăng kâo prăk djru anun, khua mua sang hră blơi eng ao gru grua hiam đưm djuai ania tui hăng phara djuai ania [iă, tơdah djru prăk arăng amra mă yua prăk anun blơi gơnam pơko\n’’

{u hơmâo hlơi hơngah ôh gru grua đưm djuai ania đưm djop djuai ania djru hrom lu mơta ano\ hiam kah hăng rup rap lu mơta, ia iom hiam kơ lo\n ia Việt Nam laih anun sa tơlơi gir run kiăng djă pioh gru grua hiam mơ\ng anun bruă wai lăng gru grua hiam djuai ania. Yua kơ anun, tơdah [u hmao djă pioh ôh gru grua hiam djuai ania [u sui dơ\ng tah, djop mơta gru eng ao đưm hiam klă djuai ania [iă amra rơngiă h^ yơh, e\p glăi ăt [u hơmâo lơi kơ`.

Yua kơ anun Kơ]ăo bruă Djă pioh pơlar tui gru grua eng ao đưm djop djuai ania [iă Việt Nam ră anai sa bruă mă kiăng biă mă djă pioh rơnoh yôm gru grua hiam mơ\ng djop djuai ania [iă lăi pha laih anun abih bang djuai ania amăng Việt Nam ăt hnun mơ\n, kiăng ngă tui tong ten hloh jơlan hơdră mơ\ng ping gah hăng kơnuk kơna  amăng bruă djă pioh, pơđ^ tui gru grua hiam djuai ania [iă amăng anun hơmâo gru eng ao đưm.

Nay Jek: Pơblang