VOV4.Jarai - Tơdơi kơ rơbêh 3 thun ngă tui tơlơi črâo trun mơng mrô  12 mơng Khul apăn bruă Ping gah tơring čar Gialai kơ bruă man pơdong plơi pla phrâo amăng mơnuih djuai ania ƀiă, ƀô̆ mơta lu plơi pla hơmâo pơplih phrâo. Amăng 3 thun laih rơgao, đơ đam tơring čar hơmâo tuh pơ alin giăm 1.000 klai prăk kiăng kơ man pơdong plơi pla phrâo amăng kual mơnuih djuai ania ƀiă. Yua anun, lu plơi pla mơnuih djuai ania ƀiă pơplih djop mơta.

Găn rơgao 2 thun laih samơ̆ mơnuih ƀon sang amăng plơi Sơn, să Ia Nan, tơring glông Đức Cơ, tơring čar Gialai ăt dŏ hơdor na nao hrơi tŭ mă tơlơi pơsit lĕ plơi pla phrâo. Anai lĕ tơlơi ba glăi mơng pran gir run mơng Ping gah, gong gai hăng mơnuih ƀon sang ƀơi kual giăm guai tơnap tap, hơmâo pơphun ngă mơng 5/19 hơnong pơkă amăng man pơdong plơi pla phrâo.

Tha plơi Siu Bình brơi thâo: “Bruă man pơdong plơi pla phrâo lĕ kiăng ană tơčô hơmâo anih ngui ngor prong rơhaih, hơmâo tơdrŏn đă boh lông, jơlan glông tuh ƀêtông … Ngă kơ plơi pla jai hrơi hiam pơgôp amăng bruă pơjing kual giăm guai hiam klă, pơdrong asah”.

Hơdôm tơlơi pơmĭn him lăng dôl đôč samơ̆ bă blai tơlơi gir run mơng mơnuih ƀon sang kual giăm guai lŏn ia. Ăt mơng anun mơn mơnuih ƀon sang plơi Sơn tŭ ư pơyơr hơdôm rơtuh m2 lŏn sang, pơgôp 200 klăk prăk hrŏm hăng hơdôm rơtuh hrơi mă bruă kiăng gum tơngan hrŏm amăng man pơdong plơi pla phrâo. Truh rơnuč thun 2018, plơi Sơn jing plơi pla phrâo blung a ƀơi kual giăm guai lŏn ia tơring čar. 

Plơi pla phrâo ƀơi să Ia Dom - Tơring glông Đức Cơ - Gialai

Hrŏm hăng plơi Sơn, truh ră anai, să Ia Nan hơmâo dong 3 boh plơi ngă pơgiong hơnong pơkă plơi pla phrâo. Hăng anai lĕ rup rap hiam ngă lar hyu djop anih, truh ră anai, ƀơi hơdôm să giăm guai lŏn ia hơmâo: Ia O, Ia Chía (tơring glông Ia Grai) să Ia Dom, Ia Nan (tơring glông Đức Cơ) hơmâo laih 17 plơi pla mơnuih djuai ania ƀiă ngă pơgiong tui hơnong pơkă plơi pla phrâo.

Să Ia Chía hơmâo 10 boh plơi, amăng anun hơmâo 5 boh plơi pla phrâo. Ơi Rčom Hí - Tha plơi Kom Ngo brơi thâo: “ Plơi hơmâo 211 boh sang anŏ hăng rơbêh kơ 1.000 akŏ mơnuih, mrô sang anŏ ƀun rin truh pơ 4,1%. Tơdah thun 2016, prăk pơhrui rĭm akŏ mơnuih kơnong rơbêh 16 klăk prăk sa čô mơnuih ră anai đĭ rơbêh 41 klăk prăk. Hluai tui jơlan hơdră man pơdong plơi pla phrâo, anih anom hơmâo tuh pơ alin man pơkra, mơnuih ƀon sang huăi dŏ tơguăn tơlơi gum djru mơng Kơnuk kơna dong tah.

Kar kiă tui anun mơn, plơi Mook Trêl (să Ia Dom, tơring glông Đức Cơ) hơmâo lu anŏ pơplih phrâo. Khua plơi Ksor Bia brơi thâo: “Ană plơi pla hlơi hlơi lêng kơ gir run găn rơgao tơnap tap kiăng kơ man pơdong plơi pla phrâo. Hrŏm hăng tơlơi gir run mơng Kơnuk kơna, mơnuih ƀon sang ăt pơgôp prăk kak hăng hrơi mă bruă kiăng kơ man pơkra jơlan amăng plơi pla, jơlan nao pơ hmua. Hrŏm hăng anun, sang hră pơtô čơđai anet hơmâo tuh pơ alin man pơdong. Prăk pơhrui rĭm akŏ mơnuih truh pơ 41 klăk 100 rơbâo prăk amăng sa thun.

Tui hăng jŭ yap, kiăng kơ pơjing 17 boh plơi pla phrâo ƀơi kual mơnuih djuai ania ƀiă amăng hơdôm să giăm guai lŏn ia, mơnuih ƀon sang hơmâo pơgôp rơbêh 3 klai prăk wŏt hơdôm rơbâo hrơi mă bruă.

Ơi Nguyễn Ngọc Phận - Kơ-iăng khua Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring glông Đức Cơ brơi thâo: Jơlan hơdră man pơdong plơi pla phrâo amra pơphun na nao mơ̆ ƀu pơdơi ôh. Yua hơnong pơkă yôm phun mơng jơlan hơdră lĕ kiăng hrưn đĭ tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀon sang, ĕp brơi bruă mă hăng man pơdong anih anom kơtuai tui guai lŏn ia. Kiăng kơ tŏ tui na nao hăng hrưn đĭ tơlơi hơdip amăng plơi pla phrâo khŏm hơmâo tơlơi gir run na nao mơng Ping gah, gong gai hăng abih bang mơnuih ƀon sang.

Jao hră pơsit “Plơi ngă pơgiong hơnong pơkă plơi pla phrâo” ƀơi Gialai

Tui hăng tơlơi črâo trun mrô 12 - CT/TU mơng Ping gah tơring čar Gialai “Kơ bruă kơtưn git gai mơng Ping gah djop gưl amăng man pơdong plơi pla phrâo amăng kual mơnuih djuai ania ƀiă dŏ”. Mơng anun, gơnong bruă ngă hmua hăng pơđĭ kyar tơring čar Gialai hơmâo pơjing “Hơnong pơkă man pơdong plơi pla phrâo”, laih dong črâo brơi djop plơi pla amăng tơring čar pok pơhai. Hơnong pơkă hơmâo 5 grup anun lĕ: dưm dăp; anih anom bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam; bơwih ƀong huă hăng khul grup ngă đang hmua; gru grua - mơnuih mơnam - ayuh hyiăng; kơđi čar - ling tơhan - pơhlôm rơnuk rơnua. Tui hăng hră pơtrun, Jơnum min mơnuih ƀon sang hơdôm tơring glông, plơi prong pơphun ngă pơgiong hơnong pơkă man pơdong man pơdong plơi pla phrâo lăp djơ̆ hăng tơlơi gal ƀơi rĭm plơi pla kiăng kơ pơphun ngă tui. Truh ră anai, djop tơring glông, plơi prong amăng tơring čar Gialai hơmâo ba tơbiă hơnong pơkă kiăng kơ djơ̆ hăng tơlơi sit nik ƀơi ƀon lan hluai tui 5 grup pơkă hơmâo čih tong ten, him lăng hơmâo 15 truh pơ 19 hơnong pơkă lăp djơ̆ hăng tơlơi sit nik amăng plơi pla.

Tơdơi kơ 3 thun pok pơhai ngă tui tơlơi črâo trun mrô 12 - CT/TU lơ 13/2/2018 mơng Khul apăn bruă Ping gah tơring čar Gialai kiăng kơtưn amăng bruă git gai mơng gưl Ping gah amăng man pơdong plơi pla phrâo ƀơi kual mơnuih djuai ania ƀiă, truh ră anai, đơ đam tơring čar hơmâo 83 ƀut plơi pla ngă pơgiong tui hơnong pơkă plơi pla phrâo. Amăng 3 thun laih rơgao, đơ đam tơring čar hơmâo tuh pơ alin rơbêh 975 klai prăk kiăng man pơdong plơi pla phrâo amăng kual mơnuih djuai ania ƀiă dŏ. Amăng anun, ngăn drăp kơnuk kơna hăng ngăn drăp tơring čar lĕ rơbêh 766 klai 300 klăk prăk; ngăn drăp tơring glông rơbêh kơ 44 klai 900 klăk prăk; ngăn drăp djru mơnuih mơnam rơbêh kơ 12 klai 600 klăk prăk; mơng anom bơwih ƀong sĭ mơdrô giăm 21 klai 200 klăk prăk; mơnuih ƀon sang gum pơgôp rơbêh 93 klai 600 klăk prăk; rơnoh prăk mơng pơkŏn rơbêh 37 klai prăk. Laih dong, djop plơi pla hơmâo jak iâu 36.551 hrơi mă bruă hăng pơyơr 86.813 m2 lŏn man pơkra jơlan amăng plơi pla, man pơdong sang drông, sang dŏ hrŏm hăng hơdôm ring bruă pơkŏn dong.

Siu Đoan: Pơblang