VOV4.Jarai - Tơring c\ar hơmâo lu gru grua yôm phara, hơmâo kru ngă hơkru\ hăng rơhuông adai lo\n mơnai hiam, tơring glông Kbang le\ anih hơmâo lu tơlơi dưi amăng bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui [ơi kual gah ngo\ kơdư amăng tơring c\ar Gialai. Sit biă `u, amăng thun blan laih rơgao, tơring c\ar hơmâo lu ako\ bruă, hơdră pơđ^ kyar bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui kiăng mă yua hơdôm tơlơi dưi.

Amăng anun, bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui amăng plơi pla glăk ba glăi tu\ yua, laih dong pơgôp prong prin kiăng kơ [on lan lăi pơthâo, djă pioh gru grua yôm phara mơng mơnuih djuai ania Bahnar. Prap c\ơkă thun phrâo Tân Sửu, [ing ta hro\m hăng Nguyễn Thảo, pô mă tơlơi pơhing phrâo mơng Gong phun jua pơhiăp dêh c\ar Việt Nam [ơi kual Dap kơdư nao pơ plơi Stơr, să Tơ Tung, tơring glông Kbang, tơring c\ar Gialai, pel e\p bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui amăng plơi pla [ơi anai.

Tơdơi kơ ha thun mă bruă glêh glar, hăng lu tơlơi ngă tơnap, sang ano\ yă Nguyễn Thị Hồng Hạnh mơng [ôn prong Hồ Chí Minh ruah tơring glông Kbang, tơring c\ar Gialai le\ anih kiăng kơ nao pơdơi pran, hyu c\uă ngui. Yă Hạnh brơi thâo, `u rai pơ anai kiăng pel e\p gru grua yôm [ơi anai, sang ano\ `u ruah nao c\uă ngui [ơi homestay amăng plơi blah wang đưm Stơr, să Tơ Tung.

Kơnong 2 hrơi [ơi anai, sang ano\ `u [uh lu tơlơi mơ-ak ba glăi mơng gơnam [ong huă tui gru grua tơnă hơbai djuai ania [iă samơ\ [ong jơman anun le\ mơnong mơnu\ om, đing brong tut hăng ngok dra tul tom rơngâu; a`ăm hla plum hơbai hăng trong ph^, mơnong un om dưm amăng đing lồ ô … {ơi anai, yă Hạnh ăt hơmâo lăng arăng adôh suang, atông c\ing hring hơgor, mơ`am hơkă rô, mơ`am mrai. Abih bang hơdôm tơlơi anun hro\m hăng pran hơdip jê| giăm mơng ană plơi pla ngă kơ yă Hạnh mơ-ak biă mă hăng pơdah pran kiăng khăp dong hăng ană mơnuih, gru grua [ơi kual Dap kơdư. Yă Hạnh brơi thâo:

Hyu c\uă ngui jum dar Kbang anai, kâo dưi lăng arăng atông c\ing hring hơgor lăng mơ-ak biă mă, gru grua [ơi Kbang pơdah tơlơi yôm phara [ơi anai. Kâo amra pơwo\t glăi dong. C|ang rơmang lơ\m kâo pơwo\t glăi Kbang amra [uh pơđ^ kyar dong, r^m brơi hrưn đ^ pơplih phrâo hăng hiam pơdrong asah [iă dong.

Ơi Đinh Grêng (thun tơkeng 1964) [ơi plơi blah wang đưm Stơr, să Tơ Tung brơi thâo, r^m hrơi, anih djă pioh gru grua blah wang plơi Stơr c\ơkă mơng 20 truh pơ 30 c\ô tuai mơng djop tơring c\ar nao c\uă ngui. Yua anun, tui tơlơi c\râo ba mơng [ing mơnuih apăn bruă djă pioh gru grua amăng tơring glông, mơnuih [on sang amăng plơi thâo pơđar tơdruă rơmet agaih jum dar plơi; [u tuh asuk ruk c\a c\ot, wai lăng phun kyâo kiăng kơ lăng hiam. Hơdôm sang ano\ hơmâo sang jưh tuai hơmâo arăng pơtô brơi bruă tơnă hơbai gơnam [ong huă brơi hơdjă, bruă c\ơkă tuai lơ\m nao do\. Grup atông c\ing hring hơgor plơi Stơr mơ\ `u le\ ding kơna ăt gir run atông hơdôm ring c\ing brơi mơ-ak, dik dak kiăng kơ lăi pơthâo brơi tuai thâo gông brô| mơng djuai ania pô.

C|ing hơgor mơng mơnuih djuai anai Bahnar [ing gơmơi lu mơta, yôm phara. Amăng bơyan ngă yang [ong asơi hle, đ^ sang phrâo, ngă yang tlâ|o kơbao, pơdô| rơkơi bơnai, mơyut jôk lêng kơ hơmâo hơdôm tơlơi atông phara. Lơ\m tuai rai c\uă ngui [ơi anai, [ing gơmơi amra atông tơlơi adôh ‘’Mừng chiến thắng’’. Tơlơi adôh anai pơdah pran hok mơ-ak mơng mơnuih djuai ania Bahnar amăng thun 1975, lơ\m lo\n ia rơngai, mơnuih [on sang hơdip mơ-ak. Tơlơi adôh anai atông hmar, hmư\ dik dak mơ-ak’’.

Ayong Đing Mỡi, mơnuih apăn bruă Anom bruă gru grua pôr pơhing tơring glông Kbang, gơgrong gah bruă djă pioh gru grua [ơi plơi blah wang đưm Stơr, să Tơ Tung brơi thâo dong:

Lơ\m tuai nao c\uă ngui pơ plơi Stơr amra hmư\ arăng atông c\ing hring hơgor, lu gông brô|, tơlơi adôh suang mơng djuai ania Bahnar. Abih bang lêng kơ yua mơnuih [on sang atông hăng adôh suang. Yua mơng bruă bơwih brơi tuai amăng plơi pla,\ mơnuih [on sang dưi hơmâo dong prăk pơhrui, hăng bruă djă pioh gru grua yôm phara djuai ania Bahnar ăt ba glăi tu\ yua mơn.

Ơi Nguyễn Đình Chi, Khua anom bruă gru grua pôr pơhing tơring glông Kbang brơi thâo, ră anai tơring glông hơmâo laih 4 plơi bơwih brơi tuai c\uă ngui amăng plơi pla anun le\ plơi Chiêng (tơring kual Kbang), plơi Mơ Hra, plơi Kjang (să Kông Lơng Khơng) hăng plơi blah wang đưm Stơr (să Tơ Tung). Mơng thun 2017 truh ră anai, Jơnum min mơnuih [on sang tơring glông Kbang hơmâo pơtrun 2 ako\ bruă amăng pơđ^ kyar bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui amăng plơi pla. Tui anun, mơng anai truh thun 2025, tơring glông pơsit amra pơjing 7 plơi bơwih brơi tuai c\uă ngui [ơi hơdôm să Sơn Lang, Tơ Tung, Krong, Đăk krong, Kông Lơng Khơng hăng tơring kual Kbang, kiăng kơ dưi bơwih brơi rơbêh 2.000 tuai nao c\uă ngui r^m thun.

Tui anun, hơdôm [on lan glăk pơphun bruă mă tong ten kiăng kơ hơkru\ glăi hơdôm gru grua sô hơđăp anun le\ ko\ng rơpai c\eh, mơ`am hơkă rô, pơkra gông brô|, pơkra pơjing gơnam yua amăng sang ano\ r^m hrơi kơ mơnuih [on sang … kiăng kơ bơwih brơi tuai c\uă ngui. Hro\m hăng anun, ră anai tơring glông ăt to\ tui djă pioh 90 grup atông c\ing hlăk ai c\ơđai anet, hro\m hăng hơdôm rơtuh grup atông c\ing mưong hơdôm plơi pla kiăng kơ djă pioh gru grua c\ing hơgor. Ơi Nguyễn Đình Chi brơi thâo dong:

Bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui amăng plơi pla hơmâo tơring glông pơsit mơng thun 2019-2020, anăp nao thun 2025 tui jơlan hơdră lăng bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui ngă ako\ amăng bruă djă pioh gru grua, lăng djă pioh gru grua kiăng kơ bơwih brơi tuai c\uă ngui amăng plơi pla. {ing gơmơi pơphun nao rai hrơi ngui atông c\ing hring hơgor, hơkru\ glăi hrơi ngă yang rơbang, bruă pơkra pơjing mơng djuai ania [iă, pơtô brơi hor juăt djă gru grua yôm phara. R^m thun tơring glông lêng pơphun hơdôm bruă mă pơlir hăng hrơi ngui ngor bơwih brơi tuai c\uă ngui.

Bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui amăng plơi Stor, să Tơ Tung, tơring glông Kbang glăk le\ jơlan pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă hơđong kjăp, kiăng kơ djru brơi [on lan mă yua klă hloh hơdôm tơlơi yôm sô hơđăp rah, hăng pơgôp djă pioh gru grua djuai ania Bahnar tu\ yua, sit nik [iă dong.

Siu Đoan: Pơblang