VOV4.Jarai - Dak Hiêu, le\ kual ataih, asuek gah plơi Liêng Keh, să Dak Phơi, tơring glông Lak, anai le\ kual hlâo anun [u hơmâo hlơi ôh tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă, 100% [ing c\ơđai am^ ama [u ba nao tlâ|o ia jrao pơgang.

Samơ\, tơdơi kơ giăm 5 thun gir run amăng bruă pơtô pơblang, pơtrut pơsur mơnuih [on sang, laih dong mut nao djru tơl plơi pla mơng gơnong bruă ia jrao, truh ră anai mrô c\ơđai dưi tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă truh pơ rơbêh 50% laih.

Jơlan mơng Sang ia jrao să Dak Phơi nao pơ Dak Hiêu ataih giăm 8 km samơ\ le\ jơlan lo\n, rok đ^ hăng kơc\ong c\ư\. Amăng bơyan không phang, rơdêh thut ăt dưi đuăi nao rai mơn samơ\ hu\i rơhyưt biă mă, truh bơyan hơjan, jơlan bor, kơnong dưi đ^ rơdêh kông nông [udah rơbat tơkai đôc\.

Samơ\ giăm 5 thun anai, jơlan anai jing jơlan juăt găn nao rai kơ [ing nai ia jrao să Dak Phơi. {ơi anai hơmâo 82 boh sang ano\ hăng 391 c\ô mơnuih do\ hơdip, 100% le\ mơnuih djuai anai Mông mơng kual Kơdư trun nao do\ hơdip, tơlơi bơwih [ong huă tơnap tap biă mă.

Do\ djă pioh phiăn juăt sô hơđăp, mah nao do\ pơpă tu\ mơn, mơnuih djuai ania Mông lêng kơ hor hơdip hăng kơc\ong c\ư\ soh, juăt đuăi hyu do\ hăng ngă hmua tui hluai hor yua anun tơnap tu\ mă tơlơi djru gah ia jrao.

Anai le\ ano\ ngă [u gal mơ\ hlâo kơ thun 2015, [ơi anai [u hơmâo hlơi ôh tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă. Tơlơi suaih pral kơ đah kơmơi hăng [ing ană nge bơbec\ nao sat biă mă. Mrô c\ơđai drơi jăn rơwang [u hiam [uh lu biă mă.

Kiăng kơ pơsir h^ bruă anai, djop gơnong bruă, khul grup, biă mă `u le\ gơnong bruă ia jrao Dak Phơi hơmâo ako\ pơjing anih tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă [ơi Dak Hiêu, [ing nai ia jrao nao pơtrut pơsur r^m boh sang ano\ kiăng kơ  am^ ama ba ană bă nao tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă.

R^m blan sa wo\t, [ing nai ia jrao găn rơgao 8 km jơlan đ^ hăng kơc\ong c\ư\ nao tlâ|o ia jrao brơi kơ [ing c\ơđai [ơi anai.

Truh ră anai, tơdơi kơ 5 thun gir run, mơnuih [on sang [ơi anai thâo hluh rơđah laih, mrô c\ơđai ba nao tlâ|o ia jrao truh pơ 52%, mrô [ing đah kơmơi glăk amăng thun tơkeng ană bă nao tlâ|o vaccine pơgang tơlơi ruă uốn ván truh pơ 45%.

Amai Đào Thị Cam hơmâo 4 c\ô ană. Ană tal 4 phrâo tơkeng giăm 20 hrơi. 3 ană c\ô tơkeng hlâo anun amai Cam lêng aka [u tlâ|o ia jrao pơgang hơpă ôh.

Lơ\m tơkeng ană tal 4, `u hơmâo [ing nai ia jrao Sang ia jrao să Dak Phơi nao tơl sang pơtă pơtăn tong ten kơ bruă tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă yua anun ră anai lơ\m hmư\ hing hơmâo [ing nai ia jrao rai tlâ|o ia jrao amăng plơi pla, amai Cam ba nao ană phrâo tơkeng tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă kơso\. Amai Đào Thị Cam brơi thâo:

Kâo hơmâo 4 c\ô ană, 4 c\ô lêng aka [u tlâ|o ia jrao pơgang soh. Hrơi anai kâo ba ană nao tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă tal blung a.

Pơko\n dong le\ sang ano\ amai Thào Thị Thổ. Ană tơc\ua amai Thổ rơbêh 2 thun laih samơ\ aka [u tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă ôh. ~u brơi thâo rơkơi `u [u brơi tlâ|o ôh yua kơ hu\i ană duam.

Ră anai, lơ\m [uh arăng pơphun tlâ|o ia amăng plơi, lơ\m rơkơi `u rơkut amăng sang, amai Thổ pi ană tal 2 phrâo tơkeng 2 blan nao tlâ|o ia jrao vaccine tal blung a. Amai Thào Thị Thổ brơi thâo:

Ră anai kâo 19 thun, kâo hơmâo 2 c\ô ană laih. Dua c\ô ană lêng aka [u tlâ|o ia jrao pơgang soh yua kơ rơkơi kâo [u brơi ba nao tlâ|o. Ră anai lơ\m `u rơkut amăng sang yua anun kah mơng dưi ba ană nao tlâ|o ia jrao.

Tui hăng ơi ia jrao Phạm Thế Thắng, Khua sang ia jrao să Dak Phơi, Dak Hiêu ră anai aka [u ako\ pơjing plơi phara hơjăn ôh yua anun aka [u hơmâo nai ia jrao djru bruă amăng plơi, lơ\m mơnuih [on sang [ơi anai [u thâo phe pho, do\ djă pioh phiăn juăt sô hơđăp [u hiam [u klă;

Laih dong rơbêh 50% mrô mơnuih [u thâo pơhiăp tơlơi Yuan yua anun bruă pơtô pơblang, pơtrut pơsur mơnuih [on sang nao pơ sang ia jrao lăi hro\m, ba ană bă nao tlâ|o ia jrao hnun mơn bưp tơnap tap biă mă. Ơi ia jrao Chuyên khoa 1  Phạm Thế Thắng brơi thâo:

Mơng plơi pla nao pơ Sang ia jrao ataih biă mă yua anun mrô am^ ama ba ană nao pơ sang ia jrao tlâ|o ia jrao aset đôc\. Sang ia jrao hơmâo ba tơbiă lu hơdră. R^m blan, [ing nai ia jrao amra mut amăng plơi pla tlâ|o ia jrao.

Ră anai, mrô c\ơđai dưi tlâ|o vaccine aka [u lu ôh. Hăng hơdôm vaccine tlâ|o ha ară [ing c\ơđai tlâ|o lu [iă. Pơhmutu le\ tơlơi ruă kơso\, tơlơi ruă hmơi truh pơ rơbêh 80%. Mrô aset hloh le\ tlâ|o ia jrao pơgang 3 ară, pơhmutu le\ vaccine 5 amăng 1 hơmâo 3 ară yua anun tlâ|o juăt [u djop ôh.

Jơlan nao rai ăt ataih, tơnap tap samơ\ bruă tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă hơmâo Sang ia jrao să Dak Phơi ngă tui djơ\ hăng tơlơi c\râo trun mơng Ding jum ia jrao.

{ing c\ơđai hăng đah kơmơi pi kian lơ\m nao tlâ|o ia jrao lêng kơ hơmâo nai ia jrao pơtă pơtăn, khăm drơi jăn, tơdơi kơ tlâ|o ia jrao do\ tơguăn 30 mơnit pioh mông kiăo tui lăng, bruă tlâ|o ia jrao hơmâo pơhlôm, biă mă `u, [ing nai ia jrao pơtă pơtăn tong ten kơ hơdôm ano\ juăt [uh tơdơi kơ tlâ|o ia jrao kiăng kơ [ing am^ ama huăi bơngo\t.

Bruă tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă [ơi Đăk Hiêu glăk pơphun klă tui samơ\ tơlơi lông prong hloh ră anai le\ mrô mơnuih mut nao do\ amăng Đăk Hiêu jai hrơi lu tui ngă kơ bruă wai lăng mơnuih tlâ|o ia jrao bưp tơnap tap.

Pơ anăp anai, hro\m hăng tơlơi gir run mơng gơnong bruă ia jrao, gong gai [on lan kiăng hơdôm hơdră bruă khut khăt dong amăng wai lăng mơnuih đuăi hyu do\ hơdơ\ hor, ta` pơpha nai ia jrao nao djru bruă amăng plơi pla blung hlâo lăi hro\m, bruă tlâ|o ia jrao pơgang tơlơi ruă hnun mơn kiăng kơ mơnuih [on sang to\ tui pơplih phrâo, thâo pơhlôm tơlơi suaih pral, hrưn đ^ amăng tơlơi hơdip mơda.

Siu Đoan : Pơblang