VOV4.Jarai - {ơi anăp tơlơi lar tưp hyu ta` mơng kơman ngă bơbrah jơlan suă jua kraih yua kơ djuai kơman phrâo corona ngă [ơi dêh ]ar Kha] hăng sa dua bôh lo\n ia [ơi ro\ng lo\n tơnah, amăng anun hmâo dêh ]ar Việt Nam, hrom hăng gơnong bruă ia jrao đơ đam dêh ]ar ta, gơnong bruă ia jrao tơring ]ar Daklak hmâo gơgrong hlâo, pok pơhai klă lu bruă mă pơgang pơgăn pơhlôm hlâo tơlơi ruă anai, kiăng pơgang tơlơi suaih pral, tơlơi hơd^p kơ mơnuih [ôn sang, [u pioh kơman klin lar tưp hyu.

           

Tơdơi kơ Ding jum ia jrao dêh ]ar ta mă yua Tơlơi ]râo ba mrô 03 kơ bruă kơtưn pơgang pơgăn klin ruă ngă bơbrah jơlan suă jua yua djuai kơman phrâo mơng kơman corona (nCoV), amăng hơdôm hrơi ako# thun mơtăm, hlâo hăng amăng tal pơdơi Tết tui phiăn juăt pơgang pơgăn klin ruă.

 

Mơng hrơi tal 2 tết, Khua Gơnong bruă ia jrao hmâo ]râo ba Sang ia jrao prong kual Tây Nguyên ngă tui mơtăm bruă pơgang pơgăn klin, pơdo\ng kual bơ]ơlah đuăi, pơhlôm ia jrao, gơnam mă yua gah ia jrao, anih anom mă yua kơ bruă tu\ mă, bơ]ơlah đuăi mơnuih ruă tui tơlơi pơkă mơng Ding jum ia jrao dêh ]ar ta.

 

Hrom hăng anun, rơkâo hơdôm [irô pôr pơhing pôr pơhing djơ\, hơngah lui tơlơi [u djơ\ nao amăng plăng pơhing mơnuih mơnam hăng hơdôm plăng điện tử [u djơ\ sit kiăng ngă bral bơngat amăng mơnuih [ôn sang.

           

Tơdơi kơ anun mơtăm, Gơnong bruă ia jrao ăt hmâo pơphun laih bruă jơnum pơdah tui tlôn pok pơhai hơdôm bruă pơgang pơgăn klin ruă, pơdo\ng kơ]a\o bruă lăi pơthâo kơ Jơnum min mơnuih [ôn sang tơring ]ar pơsit hluai tui tơhnal hmâo ba tơbiă 4 tơlơi pơhmu nao amra hmâo [ơi tơring ]ar kăh hăng: Akă hmâo hlơi ruă; Lom hmâo mơnuih ruă; Lom tơlơi ruă lar [a\ hyu mơng pô anai truh pô adih amăng rơwang [u ataih; Lom tơlơi ruă lar tưp hyu mơng pô anai truh pô adih amăng rơwang prong.

 

Ơi ia jrao Nguyễn Hữu Huyên, Khua Anom wai lăng kơ]a\o bruă ia jrao, Gơnong bruă ia jrao tơring ]ar Daklak pơsit:

           

“Gơnong bruă ia jrao hmâo gơgrong hlâo pok pơhai mơtăm hăng ta` hmâo hơdôm hră pơ-ar ]râo ba mơng Ding jum ia jrao.

 

 {ing gơmơi ăt gơgrong hlâo pơphô brơi mơn kơ Jơnum min mơnuih [ôn sang tơring ]ar rơkâo pơdo\ng Gru\p pơgang pơgăn tơlơi ruă bơbrah jơlan suă jua kraih yua nCoV ngă mơng tơring ]ar.

 

Hrom hăng anun, [ing ta kơtưn hyu lăi pơhing pioh mơnuih [ôn sang thâo hluh, be\ ngă bơngot bơnga`.

 

Gah bruă pơjrao, [ing gơmơi ]râo ba hơdôm anom bruă ia jrao pơjrao tơlơi duam ruă prăp lui kual bơ]ơlah đuăi mơnuih ruă nao pel e\p hăng pơjrao hơdôm tơlơi ruă [a\ kơman [ơi jơlan suă jua kraih hăng gơgrong hlâo lăng tui, bơ]ơlah đuăi hơdôm mơnuih đing nao djơ\ tơlơi ruă.”

           

Ră anai tơring ]ar Daklak glăk prăp lui jơlan pơkă sa, anun le\ akă hmâo mơnuih ruă bơbrah jơlan suă jua kraih nCoV, yua anun, gơnong bruă ia jrao glăk đing nao kơ bruă pơhlôm hlâo.

 

Anom ia jrao Wai lăng tơlơi duam ruă tơring ]ar Daklak hmâo pơpha hơdôm gru\p do# gak hrơi mlăm, prăp lui hlâo pơgang pơgăn lom hmâo bruă pơkiăo nao, pơhlôm klă bruă lăng tui, guang dar kual klin ngă, pha brơi gơnam mă yua pơgang brơi kơ mơnuih mă bruă gah ia jrao, ia jrao pơdjai kơman kơ hơdôm bôh sang ia jrao.

 

Hrom hăng anun, kơtưn lăi pơhing, pôr hyu hơdôm tơlơi pơhing hăng in tơglit rai hră lăi pơhing pơtô brơi pơgang pơgăn tơlơi ruă bơbrah jơlan suă jua kraih yua nCoV ngă.

 

Ơi ia jrao Trịnh Quang Trí, Kơ-iăng Khua Anom wai lăng tơlơi duam ruă tơring ]ar Daklak brơi thâo:

           

“Ngă tui tơlơi ]râo ba mơng Ding jum ia jrao hăng Jơnum min mơnuih [ôn sang tơring ]ar Daklak, gơnong bruă ia jrao hmâo prăp lui djop hơdôm kơ]a\o bruă pioh pơgang pơgăn klin ruă amăng tơlơi phrâo hmâo.

 

Anom wai lăng tơlơi duam ruă le\ anom gơgrong lui hlâo bruă pơgang, pơgăn klin, kiăo tui anun, [ing gơmơi hmâo pơdo\ng laih kơ]a\o bruă, pơpha hrơi do# gak rơđah rơđông rim hrơi hăng rim rơnu] hrơi, [ing gơmơi lăi pơthâo glăi kơ Gơnong bruă ia jrao ăt kah hăng hơdôm anom bruă bơdjơ\ nao mơn.”

           

Kiăng kơ pơhlôm brơi bruă pơjrao tơlơi ruă [ơi rim anih anom, Ding jum ia jrao dêh ]ar ta hmâo pơsit brơi laih hră pơ-ar kơ Sang ia jrao prong kual Tây Nguyên le\ anih anom ia jrao dưi ]ơkă, bơ]ơlah pha ra hăng pơjrao mơnuih hmao tơlơi ruă [a\ kơman corona.

 

Rơngiao kơ anun, kiăng pơhlôm hlâo hu^ hmâo tơlơi sat amra truh, Gơnong bruă ia jrao tơring ]ar hmâo ba tơbiă laih kơ]a\o bruă kơ anom bruă ia jrao tal 2 le\ Sang ia jrao pơjrao tơlơi ruă pơtuk hơngot hăng tơlơi ruă kơso# amăng glông bơ]ơlah đuăi, pơjrao mơnuih ruă.

 

Ơi ia jrao Võ Minh Thành, Kơ-iăng Khua Sang ia jrao prong kual Tây Nguyên brơi thâo:

           

“Lom hmâo tơlơi pơhing lăi nao kơ hơdôm mơnuih djơ\ kơman corona blung a [ơi dêh ]ar Việt Nam mơtăm, Sang ia jrao prong kual Tây Nguyên pơjing kual pel e\p hăng pơjrao je] kơ hơdôm mơnuih ruă brơi [uh bơbrah jơlan suă jua kraih.

 

Lom hmâo gru nam đing đăo djơ\ kơman corona, pô ruă amra ba nao pơ\ anih bơ]ơlah đuăi. Lom ba nao mơnuih ruă mơng kual pel e\p truh kual bơ]ơlah đuăi ăt dưi pơpha mơn jơlan nao rai ha jăn kiăng kơ hơdư\ h^ tơlơi tưp pơ[ă hyu.

 

Hrom hăng anun, sang ia jrao lăi pơhing kơ mơnuih ruă hăng mơnuih mơng sang ano# pô ruă gôm adung mơbah hăng bơnal amăng sang ia jrao, bơ\ mơnuih mă bruă ia jrao dưi pha brơi bơnal gôm adung mơbah lom do# mă bruă.”

           

Ăt tơdơi kơ tơring ]ar Khánh Hoà hmâo sa ]ô mơnuih djơ\ kơman corona hăng lăi pơthâo hmâo klin ngă mơn, Gơnong bruă ia jrao tơring ]ar Daklak hmâo pơphun lăng tui bruă pơgang, pơgăn klin ruă anai [ơi tơring glông Mdrak, anih anom giăm hăng kual hmâo klin ngă.

 

{ơi anai, tơdơi kơ pel e\p bruă prăp lui anih anom gơnam tam, ia jrao gun, gơnam mă yua gah ia jrao, kual pel e\p, kual bơ]ơlah đuăi [ơi Anom ia jrao tơring glông, gru\p lăng tui hmâo mă bruă laih hăng Gru\p ]râo ba pơgang pơgăn klin ruă hu^ rơhyư\t [ơi ană mơnuih mơng tơring glông hăng ba tơbiă hơdôm tơlơi rơkâo kiăng hloh anun le\: ako# pơdo\ng Gru\p ]râo bruă pơgang pơgăn tơlơi ruă bơbrah jơlan suă jua kraih yua kơman corona ngă hăng gru\p bo\ng glăi ta` bruă pơgang pơgăn klin ruă; Ako# pơdo\ng sang ia jrao lom kiăng;

 

Tơdah hmâo klin ruă ngă, kiăng pơdo\ng sa kual pha ra gah rơngiao kơ Anom ia jrao pioh bơ]ơlah đuăi mơnuih ruă, ngă hơdư\ h^ tơlơi [a\ nao rai kơman; Ngă tui tơpă bruă kah đuăi, ba hyu mơnuih ruă tui tơlơi pơkă mơng Ding jum ia jrao.

           

Hrom hrom hăng bruă pel e\p, lăng tui bruă pơgang pơgăn klin ruă, Gơnong bruă ia jrao ăt hmâo mơ-^t laih mơn hră lăi pơthâo kơ Anom bruă ia jrao hơdôm bôh tơring glông, plơi prong ako# pơdo\ng gru\p hyu pel e\p hơdôm anih anom s^ bơnal gôm adung mơbah, jrao pơdjai kơman hăng hơdôm gơnam mă yua bơdjơ\ nao na nao mơng ră anai truh abih blan 3/2020, rơkâo hơdôm anom bruă anai [u dưi đ^ noa gơnam, [u dưi pơhrui blơi mă ha jăn, kiăng kơ mă tu\ kơmlai hăng pơsir tơpă hơdôm anom ngă soh tơlơi pơkă, kơtang hloh le\ mă pơko\ng hră pơ-ar s^ mdrô tui tơlơi ]râo ba mơng Kơ-iăng Khua dêh ]ar.

 

Anom pel e\p kơđi tơlơi mơng Gơnong bruă ia jrao ngă tui bruă anai [ơi hơdôm anih s^ mdrô ia jrao gun amăng plơi prong {uôn Ama Thuo#t pơphun mơng lơ 1/2/2020.

           

Hăng hơdôm bruă gơgrong hlâo, klă, gơnong bruă ia jrao tơring ]ar Daklak ngă djơ\ bruă pơkă amra dưi pơgăn klin ruă bơbrah jơlan suă jua kraih yua kơ kơman corona ngă tơdah hmâo [ơi tơring ]ar, [u pioh klin lar tưp hyu prong, pơgang tơlơi suaih pral mơnuih [ôn sang hăng tơlơi bơwih [ong [ơi tơring ]ar./.  

Siu H’ Prăk: Pô ]ih pơblang

 

 

 Tơlơi ruă jơlan suă jua kraih yua kman virus phrâo anăn Corona [udah nCoV jing sa tơlơi ruă glăk hu\i rơhyưt prong biă mă tar [ar ro\ng lo\n tơnah.

 

Khă tui anun, tui hăng tơlơi pơtă pơtăn mơ\ng anom bruă ia jrao, mơnuih [on sang anăm bral hơngal đơi ôh, khom hơduah e\p kiăng thâo tong ten kơ hơdră pơhlôm pơgang tơlơi ruă kơ drơi jăn ta pô, sang ano\ hăng amăng plơi pla.

 

Ơi ia jrao Trịnh Quang Trí-Kơ-iăng Khua anom e\p lăng tơlơi ruă nuă tơring ]ar Daklak lăi pơthâo hơdră pơhlôm pơgang tơlơi ruă anun tui anai.

 

-Ơ ơi ia jrao! Tơlơi ruă jơlan suă jua kraih yua kman anăn nCoV hơmâo tơlơi mưn pơ[uh hơge\t? Laih anun hiư\m ta ngă kiăng thâo krăn tơlơi ruă anai hăng tơlơi ruă jơlan suă jua pơko\n ?

 

-Ơi Ia jrao Trịnh Quang Trí : Tơlơi mưn pơ[uh `u tơlơi ruă jơlan suă jua yua kman Corona [u phara ôh hăng tơlơi pơtu\k hơdrap tơđar, blung hlâo `u duăm hlor pơ-iă amăng drơi jăn, giong anun pơtu\k, kơtang hloh le\ suă pran ta lăi suă jua tơnap truh bơbrah kơso# laih anun khom nao đih pơ sang ia jrao mơtam yơh.

 

Yua kơ anun, kiăng thâo krăn sit nik tơlơi ruă yua kman nCoV [u tơguan mưn pơ[uh hơdôm mơta bơkơnăl blung a tui anun đô] ôh, dua le\ khom thâo pô ruă anun tom nao pơ anih hơmâo klin mơ\n hă.

 

Tơdah [ing arăng đing đăo hơmâo nao laih pơ anun hơmâo klin arăng khom pơ]lah gơ`u do\ pơjrao pơ anih hơja\n, kiăng thâo krăn `u tưp kman tơlơi ruă Corona mơ\n hă.

 

-Mơnuih [on sang khom pơhlôm pơgang tơlơi ruă anai hiư\m pă ơ ơi ia jrao ?

 

-Ơi Ia jrao Trịnh Quang Trí : Ră anai, tơlơi ruă anai aka [u hơmâo ia jrao pơjrao sit ôh ăt kah hăng ia jrao waccine tla#o pơgang kơ `u.

 

Yua kơ anun yơh tơlơi pơtă pơtăn kơ abih bang hăng tơlơi ruă yua kman virus anai ngă le\ aka [u hơmâo ia jrao pơpă pơjrao ôh, tui anun khom pơhlôm pơgang hăng hơdră rơnăk drơi jăn, rao tơkai tơngan re se laih anun pơ]lah h^ mơnuih [ă kman do\ hơja\n pơjrao pơ anih phara.

 

Rơnăk drơi jăn tơkai tơngan hăng hơdră tui anai, bơhmutu laih djă apăn gơnam hơge\t thơ khom nao rao tơngan hăng ia ]ơnang laih anun ia ]ơ[u [udah rao tơngan hăng ia jrao rao tơngan.

 

Rơngiao kơ anun, khom ngă tui lu hơdră kah hăng truă bơnal gôm [o# sit nao pơ anih lu mơnuih, anih [u hơmâo angin kah hăng đ^ amăng rơdêh por, amăng rơdêh prong pơgiăng tuai.

 

Hrom hăng anun, kiăng [ong huă hơtu\k tơsă, mơ`um ia laih hơtu\k mơ\n kiăng ngă kơtang drơi jăn dưi găng a`răng yua dah kman Virus Corona [udah kman pơko\n hai juăt mut tơma amăng drơi jăn [ing pơ-ai buai, ano\ bơkơdong glăi hăng kman [u găng ôh, kah hăng [ing hơmâo tơlơi ruă drah nur amăng arăt, [ing mơ-a`ă tơbiă ia sik…..

 

Sit pơtu\k [udah pha` le\ khom gôm amăng bah hăng hla pơ-ar [udah akhăn, giong anun lo\p h^ ba dưm amăng kơthung djah, juai lui amăng sang juă glai.

 

Laih anun hlong nao rao tơngan hăng ia ]ơ[u hu\i kman virus đôm amăng plă tơngan. Tơdah mă tơngan hăng mơnuih pơko\n le\ ăt amra [ă kman mơ\n tơdah pô anun hơmâo tơlơi ruă [ă laih kman hlâo.

 

-Ră anai, bơnal gôm [o# [ing ơi ia jrao juăt yua,  jing ano\ kiăng biă mă kơ mơnuih [on sang. Tui anun yơh, ơi ia jrao brơi thâo sit truă ano\ gôm [o# anai, ngă hiư\m pă kiăng djơ\ hơdră ?

 

-Ơi Ia jrao Trịnh Quang Trí : Juăt `u, ano\ gôm [o# gah ia jrao hơmâo dua gah mơta, ha bơnah le\ ia mơtah, ha bơnah le\ uai [udah ko#.

 

Gah ko# le\ ta anăp nao amăng [o# ta, gah ia mơtah ta lui gah rơngiao. Hơdor sit gôm hlong gôm wơ\t grong mơdu\ng hăng amăng bah ta, hre\ truă le\ truă nao pơ dua gah amăng tơngia kiăng `u hrut kjăp.

 

Sa pok bơnal gôm [o# juăt yua pơ sang ia jrao le\ arăng pơkra klâo tal ha bơnah ia mơtah gah rơngiao `u [u hram ia ôh, amăng lăm le\ bơnal, tong krah bơnal sreh hơmâo amăng pioh ta suă jua laih anun pơgăn kman.

 

Kơđiăng sit truă ano\ gôm [o#, anăm tek djơ\ hăng ]ơđeng ôh [ơi mơta bơnal, lơ\m ta pơhiăp nao rai anăm hơdui h^ ôh ano\ gôm [o#, giong mơ`um ia [udah pha` hơdui glăi dơ\ng, ngă tui anun [u djơ\ ôh [u dưi pơhlôm kman tơlơi ruă ôh.

 

Sit kiăng toh h^ ano\ gôm [o#, dua gah tơngan ta hơdui h^ mơ\ng hre\ [ơi dua bơnah amăng tơngia adih.

 

Ta gôm giong sit toh h^ mă juai lui mơtam amăng kơthung djah anăm mă yua glăi ôh. Djuai bơnal gôm [o# anai kơnong mă yua sa wơ\t đô].

 

Giong huă [ong mơ`um ia thơ, khom mă ano\ gôm [o# pơko\n truă dơ\ng. Ră anai, arăng s^ mơdrô bơnal gôm [o# mơta gah bruă ia jrao lu biă mă, lu ia iom phara mơ\n samơ\ bơnah gah anăp ta truă gôm amăng bah le\ `u bơnal ko# soh.

 

Ră anai, lu mơnuih [ă kman Corona [ơi Việt Nam laih anun [ơi Daklak aka [u hơmâo ôh, yua kơ anun aka [u [ă hu\i rơhyưt ôh, ta dưi mơ\n mă bơnal gôm [o# pơko\n truă tu\ kơ `u rơgoh hơdjă.

 

Djuai bơnal gôm [o# anai ta dưi boh, mă yua lu wơ\t. Ră anai hă, kiăng kơ hơđong pran jua ta dưi mă yua lu mơta djuai bơnal gôm [o# mơta samơ\ khom pơgang na nao, boh ia ]ơ[u [âo rơgoh na nao kiăng pơgang kman Corona ăt kah hăng kman tơlơi ruă pơko\n.

 

-Hai bơni kơ ih ơi ia jrao ho !

 

Nay Jek : Pơblang hăng pôr