VOV4.Jarai - Ayong A Gut (djuai ania Sêdang) ƀơi ƀuôn H’Ring, să Ea H’Đing, tơring glông Čư̆ M’gar, tơring čar Dak Lăk jing sa čô mơnuih aka ƀu tha ôh samơ̆ hor biă kơ djuai gông brô̆ djuai ania ñu. Yua hơmâo tơlơi thâo yang brơi, hơmâo ama ñu pơtô ba dong, anun jing ñu ƀu kơnong thâo mă yua djŏp djuai gông brô̆ đôč ôh mơ̆ ñu ăt thâo adoh tơlơi adoh djuai ania Sêdang dong.

Djă đing tơrưng amăng tơngan ba nao pơ anih mă jua adoh Anom bruă pơtui jua pơhiăp dêh čar Việt Nam kual Dap Kơdư atông brơi kơ ƀing kơhnâo adoh, ayong A Gut lăi: yua hor kơ tơlơi adoh suang anun jing mơng dŏ anet ñu hơmâo ama ñu pơtô brơi pĕ gông brô̆, pơtô pĕ gong ghi-ta. Tơdơi kơ thâo laih jua gong brô̆, thâo pĕ gông laih, jing ñu hrăm atông čêng, pĕ gong ting ning, atông đing tơrưng dong.

Ayong A Gut mơnuih thâo adoh tơlơi adoh djuai ania Sêdang.

Ama ñu lĕ nghệ nhân ưu tú A Blôih, jing mơnuih abih pran jua kơ bruă djă pioh hăng pơtrut tui gru grua boh thâo đưm mơng djuai ania Sêdang. Mơng đưm hlâo laih, sang anŏ ñu jing anih pơƀut lu mơnuih rơgơi kơhnâo pơhrăm atông čêng, atông đing tơrưng, ting ning. Yua hnun mơn, mơng anet laih, A Gut hơmâo hơdip amăng anih juăt hmư̆ tơlơi jua gong brô̆, tơlơi adoh đưm. Sit anih hơdip anun yơh rông pran jua ñu, ba jơlan ñu thâo djŏp djuai gông brô̆, gru grua tơlơi adoh đưm.

“Hrăm pĕ gong brô̆ đưm tơnap biă samơ̆ ta khŏm gir yơh. Biă ñu hrăm pĕ ting ning yơh tơnap biă mă, amăng plơi hơmâo 1,2 čô đôč thâo, bơ đing tơrưng ăt hơmâo ƀiă mơn mơnuih thâo ngui, kâo thâo mơn ngui gong ting ning”.

Tơlơi thâo ngui gông brô̆ ăt kiăo tui djon mơn. Nghệ nhân ưu tú A Blôih hơmâo ƀuh tơlơi anun ƀơi A Gut, anun jing pơhưč brơi, pơtô brơi mă yua djŏp djuai gông brô̆. Nghệ nhân ưu tú A Blôih lăi:

“Hlâo adih kâo pơtô ñu hrăm pĕ ghi-ta đôč, bơ đing tơrưng lĕ ñu hrăm mă ñu. Ñu hmư̆ ta atông lĕ ñu hla tui. Kâo pơtô pô pơkŏn, samơ̆ ñu ƀuh lĕ ñu hla tui, yua dah amăng drah ñu hơmâo laih tơlơi hor, anun hrăm tañ biă”.

Sui mơng anai 20 thun, lơ̆m anun, A Gut 20 thun, dưi mut amăng grup atông čêng - adoh mơng ƀuôn H’Ring laih. Ñu juăt hyu pĕ gong atông brơi amăng hrơi jơnum prong, ngă yang huă asơi hle, ngă yang pin ia mơng djuai ania Sêdang. Thun 2004, ñu hrŏm hăng grup atông čêng - pĕ gong adoh tơlơi adoh đưm nao pĕ atông amăng hrơi ngă lơphet 100 thun akŏ pơdong hăng pơđĭ kyar plơi prong Buôn Ma Thuột, Festival kơphê Buôn Ma Thuột yua tơring čar Dak Lăk pơphun laih anun nao pơ lu tơring čar pơkŏn dong. Tui hăng A Gut, hơdôm wơ̆t ñu nao pĕ gông atông brô̆ tui anun pioh glăi lu tơlơi hơdor biă, jai khăp hloh, pơ-ư pơ-ang hloh kơ tơlơi adoh, tơlơi pĕ gông atông brô̆ mơng djuai ania ñu.

“Hlâo adih nao jơnum pơ Pleiku, giong anun ngă lơphet 100 thun hrơi akŏ pơdong hăng pơđĭ kyar plơi prong Buôn Ma Thuột, ƀơi Buôn Đôn ăt nao mơn. Ƀơi tơring glông, să lơ̆m hơmâo tơlơi jơnum ƀudah sang hră hơmâo tơlơi ngui ngor hơget lĕ iâu kâo nao pơtô brơi čơđai atông čêng, atông đing tơrưng”.

Mơnuih kơhnâo A Gut adoh tơlơi Sêdang ƀơi anih mă jua adoh VOV Dap Kơdư.

Jing mơnuih dŏ giăm sang, juăt hmư̆ ayong A Gut atông čêng hrŏm hăng grup atông čêng Buôn H’Ring, H’Bu (dŏ ƀơi să Ea H’Đing, tơring glông Čư̆ M’gar, tơring čar Dak Lăk) lăi:

“Tui hăng amăng tơngia kâo hmư̆, mơta kâo ƀuh, ayong A Gut jing mơnuih pĕ gông atông brô̆ rơgơi biă, ñu hơmâo pơtô brơi čơđai sang hră hrăm atông čêng. Jing sa čô mơnuih thâo atông đing tơrưng, atông čêng. Ayong A Gut pơtô brơi čơđai sang hră gưl 2 atông čêng či nao pơplông pơ tơring glông, tơring čar dong”.

Ơi Y Mang, Kơ-iăng khua anom bruă gru grua - pôr pơthâo tơring glông Čư̆ M’gar, tơring čar Dak Lăk brơi thâo, rim wơ̆t plơi pla hơmâo tơlơi jơnum prong lêng kơ iâu grup atông čêng - adoh mơng ƀuôn H’Ring soh, amăng anun ƀu dưi rơkut ôh A Gut.

“Adơi A Gut mơng anet laih hor djuai gông brô̆ đưm, kiăo tui ama ñu hrăm atông čêng, đing tơrưng, ting ning. Ama ñu adoh tơlơi adoh djuai ania Sêdang ñu hrăm tui mơn, ră anai adơi A Gut ăt thâo lu laih. Adơi A Gut jing sa čô mơnuih hor adoh hăng pĕ gông atông čêng, ñu hơmâo pơtô ba čơđai sang hră atông čêng dong. Ñu rơgơi tui ama ñu mơn, jing mơnuih hor kơ bruă, gir hrăm tui ƀing tha. Rim wơ̆t hơmâo tơlơi jơnum ngui atông čêng ƀơi tơring glông, ƀơi tơring čar ñu lêng nao soh”.

Ta dưi lăi A Gut jing mơnuih amăng sang anŏ rơgơi mơbruă laih ƀơi tơring glông Čư̆ M’gar, tơring čar Dak Lăk. Hăng tơlơi rơgơi yang pơjing, hơdip amăng sang anŏ hơmâo ama lĕ Nghệ nhân ưu tú A Blôih juăt pơtô ba, anun jing A Gut jai rơgơi hloh dong. Tơlơi yôm hloh dong, mơng anet, A Gut hơdip amăng sang anŏ, plơi pla hor kơ tơlơi adoh suang, jing rông pran jua ñu prong tui, kơjăp tui tơlơi hor, pơ-ư pơ-ang hloh hăng hơdip hrŏm na nao hăng gru grua đưm mơng djuai ania gơñu.

A Sa Ly: Čih - Siu H’Mai: Pơblang