VOV4.Jarai - Gơnam ƀong huă kual Dap Kơdư juăt hmư̆ hing laih hăng hơdôm mơta añăm ƀong hơmâo mă mơng glai, ia čroh hnoh. Rơngiao kơ añăm trong, hla plum, añăm tang, yuăn iâu hla rù rì ăt jing añăm ƀong jơman mơn. Mah hơjan hlim, ia kuor, phun añăm tang ăt dŏ apăn akha kơjăp ƀơi boh pơtâo ter hang ia krông, ia čroh. Truh kơ bơyan phang truh, phun añăm tang bluh đĭ, čuh bơnga, anun jing hơmâo añăm tang hăng-phĭ-mih-ƀơhol tui hăng tơlơi ñu hơdip mơtăm yơh.

Mơng đưm đă ră hlâo, phun añăm tang juăt čăt ƀơi bul pơtâo ter hang ia krông, ia čroh hnoh, ƀudah ƀơi hơdôm kơnua - bul lŏn tong krah ia. Ƀơi Dak Lăk, phun añăm tang ăt ƀuh mơn ƀơi ia čroh hnoh, samơ̆ lu hloh lĕ ƀơi ia krông Sêrêpôk. Ƀơi anih hơdip hơmâo ia kuor, ia dăo, samơ̆ phun añăm tang ăt dŏ apăn akha kơjăp ƀơi pơtâo, bluh đĭ mơtah hiam, čuh bơnga rim truh bơyan bơnga.

Bơnga añăm tang tơdơi kơ pĕ ta pioh hơdjă ia kiăng ñu mơtah.

Ayong Y Yuen, dŏ ƀơi să Ea Rôk, tơring glông Ea Sup, tơring čar Dak Lăk lĕ mơnuih juăt nao pĕ añăm tang ƀơi ia krông Sêrêpôk ră ruai glăi: Yua anih hơdip pơplih kiăo tui ayuh hyiăng mơn, yua hnun phun añăm tang ƀu hơmâo lu tui đưm dong tah. Amăng hrơi hơjan kơthel lĕ pĕ tơnap hloh. Ñu lăi:

“Kâo hrŏm hăng adơi amai amăng sang anŏ gơmơi juăt nao pơ ia krông pĕ añăm. Bơnga añăm tang juăt bluh ha wơ̆t đôč amăng thun, năng ai mơng blan 10 thun anai truh blan 2 thun adih. Bơnga juăt hơmâo ƀơi ter hang ia Sêrêpôk. Amăng hơdôm hrơi hơmâo hơjan prong, ia sua lĕ ƀu thâo nao pĕ ôh. Rim wơ̆t pĕ, gơmơi brơi bơnga añăm tang ñu hơdjă, huăi djơ̆ ia kah bơnga ñu mơng hiam, jơman”.

Tui hăng tơlơi lăi pơthâo mơng mơnuih ƀon sang ƀơi anai, bơnga añăm tang hơmâo pơkra jing lu añăm ƀong phara mơn kah hăng hna hăng akan ayun, akan se, akan hơtuk hăng mơnŏng bui rơmô. Rơngiao kơ anun dong ta ƀong hrŏm lẩu hai djơ̆ mơn, mưn ñu phara samơ̆ jơman biă. Samơ̆, juăt hơbai hloh lĕ bơnga añăm tang hna hrŏm akan krô.

Mơnuih djuai ania Êđê juăt hna añăm tang hăng akan se krô amuñ đôč. blung a lĕ ta prăp lui añăm tang, akan se krô, hăng, rơsuñ glai, hra, bô̆t ngot, ia măm. Amai H’Phương Niê (juăt iâu lĕ Amĭ Thanh) ƀơi plơi prong Buôn Ma Thuột juăt ƀong añăm anai brơi thâo:

“Yua dah bơnga añăm tang arăng sĭ mă hơdôm blan đôč, ƀu hơmâo na nao ôh anun jing hơmâo pô sĭ lĕ kâo blơi pioh lui amăng tu rơ-ơ̆. Tơdơi kơ blơi glăi lĕ kâo pleh hĭ hla tha, bơnga lik, bơnga brŭ. Ta ƀong hơdôm ƀơi lĕ ta mă tŭ hơdôm anun, rao djel giong anun pioh hơdjă. Tơdah bơnga añăm tang ta pioh pơđăm amăng ia sui lĕ ñu brŭ mơtăm yơh, glŏm lui hơ-ưi biă”.

Pơkra añăm mơng bơnga añăm tang.

Lăi nao bruă ta hơbai añăm tang hăng akan se hiư̆m pă, amai H’Phương ră ruai:

“Akan se tơdơi kơ rao giong lĕ pioh brơi ñu hơdjă, thu ia. Giong anun ta drong gŏ, tuh nao ia luil. Ia luil pơ-iă lĕ ta plĕ nao akan se, hna amăng 5 mơnit, čaih nao čaih rai truh akan ñu kơñĭ, rơčăm. Amăng mông tơguan akan tơsă ta tul hăng hra, boh rơsuñ glai. Tơdơi kơ akan ñu tơsă laih, ta pioh nao añăm tang hrŏm hăng hăng hra ta tul, jriu nao jriu rai kiăng ƀăt ngot hra. Tơdơi kơ anun, ta buh nao ƀiă ia măm đah mơng ƀăt jơman hloh, ƀong lăng djơ̆ đok yơh lĕ ta yong trun gŏ”.

Añăm ñu ƀâo hiam phara, hơmâo mih hơmâo phĭ jơman biă.

Añăm tang juăt ƀong hrŏm asơi pơ-iă jơman biă, ƀâo hiam phara, lăng hrup dŏ mơtah mơn. Añăm ta hơbai ƀu dưi pioh lik đơi ôh, akan se lĕ ñu rơčăm, ƀong mơñi krep krep, ƀâo hiam hơjăn ñu mơn, mơsin mơsin hăng hăng jơman biă mă. Anun lĕ tơlơi djơ̆ hrŏm mơng anŏ ƀăt jơman hăng anŏ ƀâo hiam, jing pơjing rai añăm ƀong phara, mih hơmâo, phĭ hơmâo, ƀong giong ta hơdor na nao.

Rơgiao kơ anun dong, bơnga añăm tang arăng juăt pơmăm ngă mơsăm mơn tut ƀong hrŏm hăng mơnong akan ŏm. Anŏ ƀăt jơman ƀâo hiam mơng añăm tang, hlơi hlơi lêng kơ mơhao ƀong soh yơh añăm ƀong phara djă gru ƀơi kual Dap Kơdư anai.

H’ Nech: Čih - Siu H’Mai: Pơblang