VOV4.Jarai - Tơdơi kơ thun blan pơdơi hĭ yua bơbeč mơng klin kheng, ră anai, bruă bơwih brơi tuai čuă ngui amăng plơi pla ƀơi tơring čar Dak Lak glăk pơwŏt glăi dik dak. Amăng bruă bơwih brơi tuai čuă ngui, neh met wa amăng djop plơi pla ƀơi Dak Lak hơmâo lu anŏ pơplih phrâo, hlơi hlơi lêng kơ gir pơplih mă pô kiăng kơ pơhưč tuai, ngă kơ tuai nao ngui pơdơi pran mơ-ak hloh.

Sui laih mơnuih ƀon sang ƀơi ƀuôn Tơng Jŭ, să Ea Kao, plơi prong Buôn Ma Thuột kah mơng hmư̆ jua čing hơgor, anai lĕ hrơi pơphun ngă yang tui gru grua djuai ania anun lĕ ngă yang kơwưh tơlơi suaih pral, ngă adơi ayong, adơi amai. Phrâo nao lăng hrơi ngă yang kơwưh tơlơi suaih pral mơng djuai anai Êđê hơmâo hơkrŭ pơphun glăi ƀơi homestay Ea Kao, ƀuôn Tơng Jŭ hăng nao lăng tơlơi ngui tui gru grua djuai ania ƀơi sa, dua anih bơwih brơi tuai čuă ngui amăng tơring čar Dak Lak, ayong Lê Ngọc Tân, tuai čuă ngui mơng Hà Nội brơi thâo:

“Tal blung a kâo nao lăng arăng pơphun hrơi ngă yang kơwưh tơlơi suaih pral, kâo ƀuh mơ-ak biă mă. Hăng ăt nao čuă hơdôm đang kơphê, nao ngui pơ Dray Sap, Dơnao ia Lak…Hăng glăk pơmĭn amra ba sang anŏ mơng Hà Nội amăng sa hrơi giăm hloh amra  pơwŏt glăi čuă ngui pơ plơi prong Buôn Ma Thuột kiăng kơ hyu lăng hơdôm anih hiam amăng plơi pla kual Dap kơdư, mơnuih ƀon sang ƀơi anai amač mơ-ak hăng tuai čuă ngui.

Tuai čuă ngui mơñum tơpai čeh hăng lăng arăng pơphun mông ngă yang

Tơdơi kơ thun blan pơdơi hĭ, amăng hơdôm hrơi giăm anai, lơ̆m klin Covid-19 hơmâo pơgang hĭ, ƀing tuai nao čuă ngui pơ ƀuôn Tơng Jŭ jai hrơi lu tui. Hăng tơlơi gal hơmâo lu anŏ hiam, dŏ djă pioh gru grua đưm hlâo anun lĕ mơñam abăn ao, kŏng tơpai čeh, čing hơgor…hrŏm hăng hơdôm ară jơlan kač rup hiam phara pơdah tơlơi hơdip mơda, gru grua mơng djuai ania Êđê, M’nông hăng hơdôm anih hiam yôm phara amăng tơring čar, ră anai plơi pla glăk pơhưč lu tuai čuă ngui mơng ataih giăm nao phĭn rup, hyu ngui. Yă H Yam Ƀuôn Krông, Khua ƀuôn Tơng Jŭ brơi thâo, ră anai amăng plơi pla hơmâo lu grup bơwih brơi tuai čuă ngui hăng anăn Anih čuă ngui amăng plơi pla kač rup Tơng Jŭ. Grup anai hơmâo 9 čô ding kơna, anai lĕ hơdôm sang anŏ mơnuih djuai ania Êđê, ƀing gơñu amra gum pơgôp hăng bơwih brơi tuai čuă ngui amăng plơi pla.

“Ăt hơmâo laih lu tuai čuă ngui mơng Hà Nội, Sài Gòn, Huế hăng hơdôm tơring čar jum dar, ƀing gơñu rai pơ anai kiăng kơ ƀong huă hơdôm gơnam tơnă hơbai mơng djuai ania ƀiă, rai hmư̆ arăng atông čing, pel ĕp gru grua djuai ania ƀơi anai. Ră anai hơmâo 9 boh sang anŏ, ƀing gơmơi pơpha bruă brơi rĭm čô mơnuih sa bruă, pơhmutu lĕ sang pla añăm tam, sang rông un, mơnŭ, sang kŏng tơpai čeh. Kâo čang rơmang tơdơi anai lơ̆m anih bơwih brơi tuai čuă ngui pơđĭ kyar ƀiă dong hăng amra lu neh met wa amăng plơi mut hrŏm”.

Sang mơñum kơphê ƀơi ƀuôn Akŏ Dhông hơmâo dưm dăp lu gơnam yôm phara tui gru grua djuai ania

Bơ ƀơi ƀuôn Akŏ Dhông, anih arăng lăng yôm hloh amăng bruă bơwih brơi tuai čuă ngui amăng plơi prong Buôn Ma Thuột, bruă bơwih brơi tuai amăng plơi pla hơmâo tơring čar Dak Lak ruah pok pơhai mơng thun 2019. Rơnuč blan 3 thun anai, Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring čar Dak Lak ăt hơmâo lu hră pơ-ar tŭ ư djru pơđĭ kyar bruă bơwih brơi tuai čuă ngui amăng plơi pla hăng 5 čô mơnuih amăng plơi. Hơdôm boh tơhnal djru hơmâo tuh pơ alin man pơkra anih anom, gơnam bơwih brơi tuai, bruă duñ pơƀut asuk ruk, rơmet pơagaih anih dŏ hơdip jum dar, pơtô hrăm brơi boh thâo amăng bruă bơwih brơi tuai čuă ngui.

Ră anai, lơ̆m bruă bơwih brơi tuai čuă ngui pok glăi, ƀô̆ mơta plơi pla hơmâo lu anŏ pơplih phrâo. Lu sang anŏ amăng plơi pla đing nao bruă pok prong anih čuă ngui, pơdong phrâo lu sang Êđê, pơplih glăi hơbô̆ bruă bơwih ƀong sĭ mơdrô, pơlir hơbit amăng bruă tơnă hơbai gơnam ƀong huă, pel ĕp hơdôm gru grua kiăng kơ pơhưč tuai čuă ngui. Tui amai H’Tít Aliô, mơnuih ƀon sang amăng ƀuôn Akŏ Dhông, anŏ pơplih amăng bơwih brơi tuai čuă ngui amăng plơi pla ră anai lĕ rĭm  boh sang anŏ amăng plơi pla pơplir hơbit jing sa grup thâo gum pơgôp ba glăi lu tơlơi yôm mơng gru grua:

“Mut hrŏm bruă bơwih brơi tuai čuă ngui amăng plơi pla, rĭm boh sang anŏ amra hơmâo anŏ yôm phara samơ̆ ăt hơmâo lu anŏ hrup mơn, anun lĕ tơlơi gum pơgôp hăng djă pioh gru grua hăng čang rơmang gru grua anai amra ngă pơđĭ kyar plơi pla, brơi kơ rĭm boh sang anŏ blung hlâo, tơdơi anun brơi kơ abih bang mơnuih dưi rai lăng hăng pel ĕp gru grua kiăng jai hrơi pơđĭ kyar ƀiă dong”.

Amăng lan sang, phun kyâo, gơnam tam jum dar sang hơmâo pla, hăng dưm dăp brơi hiam (Rup mơng: Arul house)

Hrŏm hăng anun, phrâo anai, Anom bruă gru grua, bơrơguăt drơi jăn hăng tuai čuă ngui plơi prong Buôn Ma Thuột pơphun pok anih pơtô hrăm atông čing hăng ayun suang brơi kơ ƀing hlăk ai čơđai djuai ania Êđê amăng ƀuôn Akŏ Dhông mơtăm. Anih pơtô hrăm anai hơmâo lu mơnuih đing nao, hăng hor biă mă. Tha plơi Y Nuel Niê (arăng juăt iâu ama Jenny brơi thâo, tal blung a anih pơtô hrăm atông čing pơphun klă tui anai, pok rai tơlơi gal kiăng kơ pơtô glăi hăng tŏ tui djă pioh gru grua yôm phara, mơng anun amra pơgôp amăng bruă pơđĭ kyar bơwih brơi tuai čuă ngui amăng plơi pla hăng pơđŏm glăi gru grua yôm phara mơng plơi pla.

“Pơ anăp anai čang rơmang hơmâo grup atông čing đah kơmơi, blung hlâo kiăng kơ hơmâo anih pơtô hrăm. Dua dong lĕ kiăng hơmâo čing atông. Klâo dong amra djru brơi ia mơñum, laih dong gơnam ƀong. Anai lĕ anih pơtô hrăm blung a amăng ƀuôn Akŏ Dhông, ră anai lĕ ƀing neh wa hăng ƀing amĭ lêng kơ dong yua soh. Anai lĕ tơlơi gah kiăng plơi pla ngă tui hăng pơđĭ kyar.

Tuai čuă ngui dưi nao pel ĕp, mơñam abăn ao tui gru grua djuai ania

Ƀu djơ̆ kơnong ƀơi plơi prong Buôn Ma Thuột đôč ôh mơ̆, ƀơi hơdôm tơring glông pơkŏn amăng tơring čar Dak Lak anun lĕ Lak, Ƀuôn Đôn ăt glăk pơtrut pơđĭ kyar bruă bơwih brơi tuai čuă ngui amăng plơi pla, čuă ngui pơ đang hmua. Hăng pran gir run hơduah ĕp, pơplih phrâo hơdôm gơnam tam amăng plơi pla, hơdôm anih bơwih brơi tuai čuă ngui ƀơi Dak Lak hơmâo khin hơtai amăng bruă pơđĭ kyar bruă bơwih brơi tuai čuă ngui amăng plơi pla kiăng kơ pơhưč lu tuai, pơgôp hơkrŭ glăi hăng pơđĭ kyar bruă ƀơwi brơi tuai amăng plơi pla.

Siu Đoan: Pơblang