Đah kơmơi djuai ania Hơdang djă pioh bruă rơngaih mơñam băn ao
Chủ nhật, 07:00, 05/02/2023 A Sa Ly/VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang A Sa Ly/VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang
VOV4.Jarai – Yă Ben ƀơi buôn Kon Hring, să Ea H’Đing, Čư̆ Mgar, Daklak lĕ mơnuih hor kơ bruă rơngaih mơñam. Hơdôm gơnam mơñam mơng ñu dưi hmâo neh wa amăng plơi hor biă. Lu mơnuih pơ̆ anih ataih ăt hơduah tơña blơi mơn. Hloh kơ anun, yă Ben dô̆ pơtô brơi ƀơi ană amôn amăng sang anô̆ rơngai mơñam dong.

Yă Ben brơi thâo, mơng anet ƀuh amĭ ñu juăt rơngaih mơñam hăng tơčôh băn ao djuai ania pô anun ñu ăt hơduah ĕp lăng mơn hơdôm bruă amĭ ñu ngă kiăng kơ hla tui. Băn ao mơñam rơnuk ơi yă đưm hăng tơčoh tui phiăn juăt. Bơ̆ ră anai ƀơi lu anih sĭ mơdrô hmâo lu djuai mrai pơkra. Yă Ben brơi thâo: kiăng hmâo băn ao klă hiam khom ngă lu črăn, bruă xă, hrăk mrai ăt ƀiă mơn.

 “Đưm hlâo, tơdơi kơ pĕ kơpaih ba glăi pih kơpaih rơwơi truai jing mrai, gơñu juăt riă ñu kiăng mrai kơjăp. Kâo ră anai lĕ ƀu hmâo tơlơi gal ngă tui anun dong tah mơ̆, juăt nao blơi mrai xă, ruah mă mrai jŭ hăng xă tui hăng pô hor laih anun rơngaih pioh mơñam, tơdơi kơ rơngai mơñam giong lĕ trơ̆i hĭ hăng tơčôh jing ao čut kơ bơnai hăng rơkơi”.

Kiăng mơñam hmâo sa blah băn khom rơngiă sa rơwang hrơi tơjuh. Sa blah tui anun amra tơčôh hmâo 2 blah ao. Yă Ben lăi pơthâo: Hăng tơlơi kiăng kơ băn ao phiăn juăt, khom hmâo hơdôm hơdră rơngaih mơñam tui bôh thâo đưm mơng djuai ania Hơdang.

 “Hơdră rơngaih mơñam băn ao mơng kâo juăt ñu rơngaih mơñam hăng băn prong sa blan amra trơ̆i jing dua, tơčôh hmâo 2 blah ao đah rơkơi. Tơdah rơngaih mơñam lĕ gep glăi hăng tơčôh jing 4 blah ao. Tơdah băn ao đah kơmơi thơ băn eng rơngaih mơñam pha ra, ao mơñam pha ra jing 2 blah, sa blah rơbêh kơ 3 met, lom tơčôh jing 4 blah băn ao”.

Yă Ben brơi thâo dong, rơngiao kơ rơngaih mơñam băn ao neh wa dô̆ mơñam băn ƀă čơđai dong, ngă kơdung bak dưm gơnam. Kiăng hmâo gơnam hiam hăng kơjăp khom ngă hơdôm bơnga tŏng ten, lu bruă amăng sa blah băn ao anun.

 “Bruă ngă sa blah ao tơnap hloh lĕ mơñam bơnga, kiăng pơjing bơnga prong hăng hiam hloh lĕ sui biă. Mơñam bơnga anet lĕ ƀu sui đơi ôh hăng plai ƀiă rơngiă mông. Hmâo bơnga băn ao ñu mơng hiam hăng hmâo nua”.

Rơngaih mơñam băn ao jing laih bruă mă na nao, ba glăi prăk lăp yap ba kơ yă Ben. Ƀu djơ̆ kơnong kơ hnun đôč ôh, ñu dô̆ pơtô glăi bruă mă đưm anai dong kơ ană tơčô amăng sang anô̆ hăng plơi pla. Amăng anun, amai H’ Diệp lĕ, ană yă Ben hmâo amĭ ñu pơtô glăi hăng hreč bruă biă, anun hmâo rơngaih mơñam, hrăk băn ao.

 “Kâo hor biă hăng gir hrăm tui bruă rơngaih mơñam băn ao mơng djuai ania pô mơng pô amĭ kiăng djă pioh bruă mă mơng đưm. Lom phrâo hmâo 19 thun kâo thâo mơñam laih, lom anun juăt lăng amĭ kâo mơñam anun kâo hrăm tui mơng amĭ kâo. Lom 19 thun kâo thâo mơñam băn ƀă čơđai, djơ̆ anô̆ ñu mơñam sa blah băn dưi tơčôh jing ao, lom anun kâo kơnong kơ thâo rơngaih mơñam, tơčôh hơdôm băn ao ƀu tơnap đơi ôh. Lom truh 20 thun kâo hmâo thâo dưm dăp mrai hăng hăng rơngaih mơñam mă pô hăng tơčôh ao hiam hloh. Kâo kơnong kơ rơngaih mơñam băn ao pioh yua amăng sang anô̆, rơngaih mơñam pioh sĭ lĕ kâo akă khin ngă ôh yua kơ kâo akă hmâo tơlơi găn rơgao lu”.

Băn ao mơñam lĕ băn ao tui phiăn juăt djuai anai Hơdang. Neh wa juăt čut băn ao amăng hơdôm mông jơnum ngui, ƀudah nao pơ̆ sang jơnum. Ơi Vi Von, Khua plơi Kon Hring brơi thâo: Abih bang hơdôm bôh sang anô̆ djuai ania Hơdang hlơi hlơi leng kơ blơi prăp kơ pô sa blah băn ao đưm hiam.

 “Băn ao đưm gah djuai ania Hơdang dưi hmâo neh wa djă pioh mơng rơnuk ơi yă đưm brơi kơ truh rơnuk anai, dưi hmâo neh wa djă pioh kơđiăng amăng rêu, amăng kơtu, rim wot hmâo tal jơnum ngui gơñu mơng mă tơbiă čut. Amăng tal jơnum ngui ngă yang huă asơi hle neh wa juăt tum pơƀut ƀơi sang jơnum plơi pla hăng čut băn ao djuai ania pô”.

Ră anai, ƀơi anih sĭ mơdrô khă hmâo lu băn ao hăng lu mơta gru tơčôh mơñam, lu ia hlơi hlơi leng kơ dưi blơi prăp djơ̆ hăng mơnuih kiăng blơi yua. Hrom hăng anun, lom plơi pla hmâo jơnum ngui, hmâo bruă jơnum yôm phăn lĕ neh wa pơdah băn ao djuai ania pô kiăng pơdah gru hiam phiăn juăt mơng djuai ania pô./.

A Sa Ly/VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC