Yă Kpă H’Uyên, jing mơnuih ngă nai samơ̆ pơdơi thun lơtret laih, ră anai glăk ngă khua grup đah kơmơi Pleitel, să Ia Sol, tơring glông Phú Thiện, tơring čar Gia Lai, jing mơnuih mơñam eng ao hmư̆ hing rơgơi biă amăng kual Phú Thiện. Ñu thâo mơñam mơ̆ng 18 thun laih, samơ̆ truh 25 thun kah ñu thâo mơñam rơguăt, ñu juăt hyu pơplông mơñam mrai yua tơring glông, tơring čar pơphun lêng kơ hơmăo pri yôm soh. Ră anai, ñu glăk pơtô glăi kơ lu adơi amai tui hơbô̆ bruă Grup mơñam eng ao đưm Pleitel A.

“Hlâo adih Sang hră Cao đẳng pơtô pơjuăt bruă rai pơ plơi iâu kâo pơtô brơi adơi amai mơñam, hơmâo brơi hră pơsit, hơmâo mă ƀang, ră anai amăng plơi ăt glăk ngă hơbô̆ briă đah kơmơi mơñam eng ao hăng rông bui jŭ, hơmâo bruă mơñam eng ao lĕ kâo nao mơñam. Kâo mơñam rơguăt laih anun jing kiăng pơtô brơi adơi amai amăng plơi, ƀing ană amon dong kiăng thâo mơñam, hloh kơ anun dong lĕ kiăng ƀing gơñu khăp kơ gru grua phiăn juăt djuai ania Jarai”.

Yă Kpă H’Uyên pơtô brơi adơi amai amăng plơi mơ̆ng tơlơi mơñam amuñ truh kơ tơnap hloh. Ƀing hlơi mơñam rơguăt lĕ mơñam sĭ kơ ƀing tuai kiăng blơi. Gru bơnga yơh yôm biă mă, eng ao yôm hă ƀŭ yua bơnga hiam hă ƀŭ mơn. Hơdôm blah eng ao mơñam bơnga amuñ lĕ nua ñu rơgêh ƀiă, bơ tơnap lĕ ñu pơmă. Eng ao djuai ania Jarai hơmâo lu mơta yơh kah hăng: ktul, đang, kơ wang, kơteh lĕ hơmâo nua mơ̆ng 1-2 klăk prăk 1 blah. Tui hăng yă Kpă H’Uyên, bruă mơñam eng ao ƀu kơnong djru ba adơi amai hơmâo prăk djru sang anŏ đôč ôh mơ̆ anun ăt tơlơi hor, djru neh met wa dưi djă pioh gru ama grua amĭ.

“Tơhrơi gơñu nao ngă hmua, hyu ngă bruă arăng apah, hơmâo wan lĕ gơñu mơñam, bơ ƀing tha ƀu anăm mă bruă lĕ gơñu dŏ pơ sang mơñam mrai, kâo blơi brơi tơkul mrai brơi ƀing ñu. Lơ̆m hơmâo mơnuih kiăng blơi lĕ gơmơi mơñam, mơñam kiăo tui ƀing tuai hor, nua phara mơn, kâo juăt sĭ sa blah ao rơnuai mơñam hiam, kơteh ba mơtăm lĕ 1 klăk prăk, tuai ăt hnun mơn, ao đah bơnai 500 rơbâo prăk, abăn eng lĕ 1 klăk 500 rơbâo prăk, yua hnun mơn adơi amai hơmâo prăk blơi ngôt hra, jing ƀing adơi amai pơ anai klao hok biă”.

Tui hăng yă Kpă H’Uyên mơn, yă Rahlan H’Yưt, 52 thun jing mơnuih mơñam mrai rơgơi ƀơi să Čư̆ Á, plơi prong Pleiku. Hơdôm mơta eng ao ñu mơñam lêng kơ hiam, hơmâo gru grua djơ̆ mơta lăng biă. Yă H’Yưt lăi, bruă mơñam yua amĭ ñu pơtô, wơ̆t hăng pô ñu hai hor mơn anun jing hơdôm pluh thun rơgao ñu ăt gir dŏ ƀơi không mrai mơn. Yă H’Yưt brơi thâo, amăng sang anŏ ră anai hơmâo 4 čô mơnuih thâo mơñam rơguăt, anun lĕ ană amon ñu.

“Bruă mă pơkŏn kâo ƀu anăm ngă dong tah yua tha baih, bơ bruă mơñam anai kâo dưi ngă, dŏ pơ sang kâo mơñam giong anun pơtô glăi tơnă tơčô hrăm mơñam, adai pơ-iă, hơjan hlim tŭ mơn ăt ngă mơn”.

Amăng bruă mơñam mrai jruk kơtư̆ bơnga yơh tơnap hloh, khŏm kiăng ta rơguăt, thâo pơčeh, gru bơnga juăt kơtư̆ kyâo pơtâo, čim brim, rơdêh por, ană mơnuih...Yă Kpă H’Lot dŏ ƀơi ƀon Ama Djơng, plơi prong Ayunpa lăi, ao đah rơkơi pơ kual Ayunpa juăt ñu ao glông hơpal soh, hơmâo anăn lĕ nut ker. Hơpal ao ƀu hơmâo bơnga ôh, bơnga ta mơñam ƀơi drơi ao đôč. Mơñam sa blah ao đah rơkơi lĕ rơngiă 2 wơ̆t hrơi tơjuh, nua ăt tui hluai mơn, juăt mơ̆ng 1 -2 klăk prăk. Rơngiao kơ mơñam ao, mơñam abăn eng, yă Kpă H’Lot ăt mơñam tơčoh kơdung bak dong.

“Kâo tha bai anun dŏ pơ sang wai tơčô, lơ̆m tơčô pit kâo mơñam. Hơmâo hlơi kiăng blơi kâo mơñam, gơñu pioh lui prăk hlâo, truh kơ giong lĕ gơñu brơi djŏp hlao prăk dŏ glăi. Tơdah huăi hơmâo bruă hơget kâo mơñam 2 wơ̆t hrơi tơjuh 2 blah ao, yua hnun mơn kâo mơ̆ng hơmâo prăk blơi ƀong”.

Bruă mơñam eng ao ăt djru yă Rmah H’Blup, plơi Mook Đen, să Ia Dom, tơring glông Đức Cơ, tơring čar Gia Lai pơplih tơlơi hơdip. Ñu jing tha drit amĭ ama, ƀu hơmâo rơkơi, ƀu hơmâo ană bă hơget ôh, thun anai ñu rơbêh 70 thun laih...mah ñu anet aneo đôč, samơ̆ tơngan ñu rơgơi biă, mơñam rơguăt mơn. Ƀu kơnong thâo mơñam đôč ôh, ñu ăt thâo kơteh dong, hăng tơlơi rơgơi mơbruă mơ̆ng ñu, ñu mơñam rai gru bơnga eng ao hiam kơtang tit, hăng gru bơnga rơdêh por, hla gru, sang rung...

“Kâo hrăm mrai mơ̆ng amĭ kâo, ră anai amĭ ama kâo rơngiă abih laih, kâo hơdip hơjăn kâo đôč, ƀu hơmâo ană bă ôh, kâo bơwih ƀong mă hơjăn kâo đôč. Kâo tha yơh anun jing mơñam kaih, gru bơnga amuñ lĕ rơngiă 5 hrơi đôč mơn, bơ bơnga tơnap ha blan kah mơ̆ng giong. Tuai mơ̆ng Hà Nội, Dak Lăk rai blơi lu biă, yua hnun mơn kâo lăng tơlơi hơdip anai mơ-ak hloh”.

Mơñam eng ao ƀu kơnong ba glăi prăk kăk kơ sang anŏ mơnuih mơñam đôč ôh, ăt djru yôm amăng bruă djă pioh hăng pơtrut tui gru hiam mơ̆ng djuai ania Jarai ƀơi tơring čar Gia Lai. Bruă mơñam eng ao mơ̆ng ƀing yă, ƀing amĭ amra pơtrut tui pran jua hor mơñam eng ao mơ̆ng ƀing hlăk ai, ană tơčô tơdơi anai.