VOV4.Jarai - Amăng hơdôm thun giăm anai, lu plơi pla djuai ƀiă ƀơi tơring čar Kon Tum ƀuh lu grup pĕ gông atông brô̆ lĕ lêng kơ ƀing tơdăm dra čơđai muai. Tơlơi hiam hloh mơng hơdôm grup pĕ gông anai lĕ ƀing čơđai hyu hmư̆, lăng tui, pĕ gông atông brô̆ djuai ania pô, tui pran gơñu hor. Bruă anun brơi ƀuh, hơdôm grup pĕ gông hlăk ai ba hyu tơlơi hor pĕ gông adoh suang, djru djă pioh hăng pơtrut tui anŏ yôm mơng gông brô̆ đưm amăng tơlơi hơdip mơda ră anai.       

Rim mơguah hrơi năm, grup pĕ gông mơng 15 čô hlăk ai djuai ania Bahnar Rơngao, ƀơi plơi Đăk Yo, să Hơ Moong, tơring glông Sa Thầy pơƀut pơhrăm. Abih bang mơnuih amăng grup thâo pĕ đinh put, atông čêng, atông boh pơtâo, tơ rưng, hơgor, bộ đệm. Pô thâo pĕ, atông rơgơi kah hăng A Não, 20 thun, thâo mă yua abih djŏp djuai gong brô̆ mơtăm:

“Ƀing gơmơi hơmâo pơtŏp 2 thun anai laih. Gơmơi pơtŏp pĕ gông atông brô̆ mơ-ak biă. Atông đing tơrưng ñu mơñi pha, gông pơtâo ñu mơñi phara kah hăng ia rô mơng čư̆. Yua hor anun gơmơi gir hrăm pĕ gông anai”.

Pô wai lăng grup pĕ gông atông brô̆ amăng plơi Đăk Yo lĕ A Chiêng, 21 thun, brơi thâo gơñu akŏ pơdong grup sui mơng anai 3 thun, bưp lu tơlơi tơnap laih. Ĕp mơnuih thâo pĕ, thâo atông tơnap laih, anur ƀing ñu mut hrŏm grup jai tơnap hloh. Đa lĕ glăk hrăm hră, đa lĕ ngă hmua, đa hai mlâo, ƀu khin mut hrŏm ôh. Samơ̆ yua pran jua hor kơ gông brô̆, hơmâo tơlơi pơsur mơng neh met wa dong, anun jing grup hơmâo akŏ pơdong hăng pô anet hloh lĕ 16 thun, prong hloh lĕ 25 thun, laih anun abih ñu aka ƀu hơmâo hrăm djơ̆ hlâo dơi ôh:

“Kâo ăt kah hăng lu mơnuih pơkŏn mơn, bu thâo ngui djuai gông brô̆ hơget lơi. Ta hrăm amăng ƀrư̆ đôč mơng thâo. Rim yang hrơi tlam rai pơhrăm pĕ, hrăm atông soh yơh. Ta pĕ brơi ƀing čơđai ñu hmư̆ kiăng pơgi kơdih ñu lăng tui ta, lăng ta pĕ mơ-ak lĕ gơñu amuaih pĕ mơn, tơdơi anai ƀing ñu yơh pơhrua ta”.

Grup pĕ gông atông brô̆ plơi Đăk Yo atông tui jua mơñi đưm djuai ania Bahnar Rơngao.

Yua gir hrăm hăng pran jua hor, truh ră anai grup pĕ gông atông brô̆ hlăk ai plơi Đăk Yo hơmâo pĕ atông rơguăt năng ai 100 tơlơi pĕ atông pơkhă nao rai. Amăng anun hơmâo năng ai 50 tơlơi pĕ atông lĕ tơlơi adoh djuai ania Bahnar Rơngao, juăt pĕ atông amăng hrơi ngă yang prong kah hăng: Ngă yang huă asơi hle, ngă yang pin ia, đĭ sang rung...A Luyến, pô juăt atông đing tơrưng brơi thâo, kiăng dưi pĕ atông tui ră anai, ƀing gŏp jơnum bơlăi nao rai khŏm thâo pĕ atông djŏp tơlơi. Tơdơi kơ tŭ ư jao bruă kơ rim čô mơnuih hrăm pĕ atông djuai gông brô̆ gơñu juăt djă, truh rơguăt lĕ mut atông hrŏm:

“Tơdah tơlơi atông tơnap lĕ juăt hrăm mơng 4 truh 5 hrơi. Tơlơi atông ber, amuñ lĕ hrăm mơng 2, 3 hrơi thâo laih. Amăng ha wơ̆t hrơi tơjuh hơmâo hrăm amăng hrơi rơma hăng hrơi năm. Tơdah hơmâo tơlơi jơnum prong, tơlơi ngă yang rơbang lĕ iâu pơtŏp lu ƀiă. Kâo lăng gru grua djuai ania ta hiam biă”.

Bang hyu tơlơi hor kơ djuai gông brô̆ đưm, grup pĕ gông atông brô̆ hlăk ai plơi Đăk Yo hơmâo lu mơnuih pơsur, mơng plơi jê̆ plơi ataih kiăng biă ƀing gơñu hrăm bruă anai. Tơdơi dưi ngă mơng grup lĕ phun akha kiăng hlăk ai plơi Đăk Yo akŏ pơdong Grup suang čêng hlăk ai tơdăm dra mơng plơi, hơmâo 14 čô, lêng glăk dŏ hrăm hră, pô anet biă mă lĕ 10 thun đôč. Ơi Trần Công Thanh, Kơ-iăng khua Jơnum min mơnuih ƀon sang să Hơ Moong, tơring glông Sa Thầy pơsit, anai jing tơlơi klă hiam laih amăng bruă djă pioh, pơtrut tui gru grua, anŏ yôm mơng tơlơi adoh suang djuai ania Bahnar Rơngao.

“Să hơmâo mơn ƀing kơhnâo samơ̆ ƀing gơ̆ ră anai tha laih, ƀu hơmâo pran dong tah. Ƀing ană amon ƀơi anai hrăm atông čêng jing tơlơi mơ-ak yơh đah mơng djă pioh gru grua boh thâo mơng djuai ania ƀiă ƀơi anai”.

Grup suang hlăk ai plơi Đăk Yo.

Gum hrŏm hăng pran jua mơ-ak, gir kơ bruă, grup pĕ gông atông brô̆ hlăk ai Bahnar Rơngao plơi Đăk Yo, să Hơ Moong, tơring glông Sa Thầy, tơring čar Kon Tum glăk gum djă pioh, pơtrut tui anŏ yôm mơng tơlơi pĕ gông, adoh suang amăng tơlơi hơdip rim hrơi mơng mơnuih ƀon sang. Hơdôm jua mơñi mơ-ak bơni kơ tơlơi pơkhăp tơdăm dra, khăp ƀu-eng kơ sang anŏ, plơi pla, lŏn ia hơmâo mơñi na nao ƀơi plơi Đăk Yo, glăk ngă hiam tui tơlơi hơdip gru grua mơng mơnuih ƀon sang ƀơi anai.

Khoa Điềm: Čih - Siu H’Mai: Pơblang