Đing Tarta gah djuai aniă Êđê
Chủ nhật, 07:00, 25/12/2022 H’ Zawut Byă/VOV Tây Nguyên/ Siu H' Prăk pơblang H’ Zawut Byă/VOV Tây Nguyên/ Siu H' Prăk pơblang
VOV4.Jarai – Đing ayup mơng djuai ania Êđê hmâo lu mơta biă, juăt biă hăng tơlơi hơdip bôh thâo mơng djuai ania tui hơdôm phiăn juăt, jơnum ngui mơng đưm hlâo. Lu ñu gơnam yua pioh atông pĕ ayup gah djuai ania Êđê dưi pơkra mă mơng gơnam hmâo amăng dlai tlô kah hăng hla, kram, djrao, bôh get, kyâu, tơki...

Ơi pang, yă dôn hăng ƀing gơyut phrâo hmư̆ Nghệ nhân Y Djoan Mjâo 64 thun, ƀơi ƀônh Wiâo, să Ea Hồ, tơring glông Krông H’ Năng, tơring čar Daklak ayup đing tarta. Đing tarta dưi pơkra mơng sa đing kram ƀoh 3 bôh amăng, sa akô̆ dưi hlă nao sa bôh get krô. Nghệ nhân Y Djoan Mjâo brơi thâo:

 “Mă kram tha, sa bôh get, hlin dŭ hni pioh pơkra đing tarta. Khom hmâo kram tha kah mơng hmâo jua mơñi klă. Khom hmâo hlin dŭ kiăng ƀlir glăi, jua huăi tơbiă gah rơngiao. Đing tarta kah hăng Ƀuôt Chok juăt ayup lom adôh kưt pha ra hăng đing năm lĕ ayup lom adôh eirei. Anai lĕ sa gru hiam mơng ơi yă pioh glăi”.

Kiăng pơkra sa ƀĕ đing tarta lĕ bôh get lom pĕ glăi khom čơhmu pơ-iă amăng 6 blan, phang đĭ hăng dlông pra apui 1 thun kiăng hmâo ia jŭ hơnong mơng ñu. Tơdơi ƀoh 3 amăng ƀơi mơbah hăng drơi bôh get, laih anun pơhrua nao gai kram mut, yua hlin dŭ ƀlir hĭ kiăng ayup, ƀơi anih ayup pơkra hăng kram hlă nao ƀơi mơbah bôh get lĕ phai tơbiă jua mơñi đĭ trun pha ra. Nghệ nhân Y Djoan Mjâo brơi thâo: Pơkra đing ayup khom thâo, khom thâo pơñen.

 “Kiăng djă pioh jua đing tarta rim blan khom mă tơbiă ayup ƀiă hloh sa wot. Tơdơi kơ ayup khom yôl glăi klă. Abih bang djop mơnuih leng kơ dưi pơkra đing tarta, ƀu kiăng tha muai hơget ôh yua mơnuih hlăk ai ƀuh rơđah hloh amra pơkra klă hloh”.

Jua đing tarta hmư̆ mơ-ak anun juăt ayup amăng mơguah kiăng râo pơdưh neh wa amăng plơi nao pơ̆ đang hmua. Dong mơng đưm, đing tarta mă yua amăng hơdôm mlăm jơnum ngui, hơdôm mlăm rơđah blan. Ƀing tha ăt hor ayup mơn đing tarta adôh rah kiăng pơtô brơi ană tơčô, kiăng pơdah pran jua pô, kiăng ră ruai hrom hăng hlơi anun hăng ăt pioh pơdơi pơdă, ngă plai ƀiă tơlơi hning rơngôt. Nghệ nhân Y Djoan Mjâo brơi thâo dong, jua đing tarta hmâo jua mơñi mơ-ak mơ̆ laih anun ƀuh hyơhyor pran jua, laih anun râo pơdưh neh wa rah pioh prăp lui nao pơ̆ hmua mơ̆, ăt jing pơmui čơđai pit mơ-ak.

 “Mơguah sing pring, lom mơnŭ phrâo tơdjŏ, năng ai ñu 3-4 mông mơguah, amĭ top pơdai, ama, ƀudah ơi amra ayup đing tarta pơmui ană, tơčô pit. Yua kơ đưm hlâo djuai ania Êđê juăt tŏp pơdai mơguah”.

Hrơi blan kor ba tui anô̆ glêh tơnap hyu ĕp ƀong ĕp huă ngă bôh thâo phiăn juăt djuai ania Êđê glăk ƀơƀrư̆ rơngiă tui. Ƀing nghệ nhân hơdor glăi hăng hơdôm jua mơñi tơ-oa hyu mơng đing ayup djuai ania pô, ngă pơhư̆č pran jua lom đing năm, đing ƀuôt, đing tut, jua čing... glăk ƀơƀrư̆ wor bit hĭ. Hrom hăng tơlơi hor, hur har pran jua mơng nghệ nhân thun tha lĕ bruă bôh thâo đưm ăt kiăng hmâo hơdôm hơdră bruă rơđah rơđông, ba glăi bôh tơhnal kiăng bruă pơgang hăng ngă tui hơdôm nua yôm bôh thâo djuai ania lăi hrom hăng hơdôm đing ayup pha ra mơng djuai ania Êđê jai hrơi jai lar hyu djop./.

H’ Zawut Byă/VOV Tây Nguyên/ Siu H' Prăk pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC