VOV4.Jarai - Hrŏm hăng tơlơi yôm lĕ thun sô rơgao thun phrâo đĭ rai, hrơi ngă yang čơkă thun phrâo lĕ kiăng mơnuih ƀon sang Việt Nam pơpŭ kơ yang rơhuông adai lŏn mơnai, yang rơbang hăng pran pơpŭ kơ ơi yă, ƀing mơnuih rơngiă. Bơyan čơkă thun phrâo ăt lĕ bơyan tum jơngum mơ-ak, lĕ bơyan pơlir hơbit abih bang mơnuih amăng sang anŏ, ƀing mơnuih glăk hrăm, mă bruă ataih mơng plơi pla amra pơwŏt glăi pơ sang, tum jơngum hăng ƀong huă hrŏm amăng mlăm čơkă thun phrâo, laih dong hơdôm tơlơi pơpŭ hiam drơi jăn, rơnuk rơnua laih dong jao nao rai prăk lixì kiăng ba glăi tơlơi tơphă, truh kih. Mah ră anai, lu sang anŏ hơmâo lu hĭ sa, dua tơlơi phiăn, mông ngă yang samơ̆ hơdôm gru grua sô hơđăp ăt hơmâo djă pioh amăng djop sang anŏ, lĕ tơlơi yôm pioh glăi kiăng tŏ tui na nao.

Hrơi anai, amăng hrơi ngă yang pơpŭ kơ ơi Táo glăi pơ rơngĭt adai (amăng lơ 23 tui hrơi čơkă thun phrâo), djop sang anŏ rơmet agaih amăng sang hăng tơlơi čang rơmang ơi Táo amra đĭ lăi pơthâo hơdôm tơlơi hiam klă hloh hăng ơi pơtao Ngọc Hoàng hăng hơmâo tơlơi rơnuk rơnua amăng thun phrâo anai. Tơlơi anai ăt lĕ tơlơi yôm rơnuk rơnua amăng pơgang apui hŭi ƀong, pơtô brơi ƀing ta ngă hơdôm bruă hiam amăng thun phrâo anai. Hrŏm hăng hrơi ngă yang pơpŭ kơ ơi Công ơi Táo, phiăn juăt nao čuă pơsat ơi yă, tơlơi phiăn dưm tơjuh asar boh troh ƀơi pra yang ơi yă, ngă yang pơpŭ kơ ơi yă kơnung djuai, ngă yang lŏn, ba glăi hơdôm gru grua yôm phara amăng hơdôm hrơi ƀong tết mơng mơnuih ƀon sang Việt Nam lăi hrŏm, djă pioh anŏ phiăn juăt hiam klă amăng rĭm boh sang anŏ lăi phara. Lơ̆m dŏ lăng hơdôm phiăn juăt, mông ngă yang amăng sang anŏ rĭm bơyan čơkă thun phrâo, amon Ngô Minh Kiên, čơđai sang hră gưl propng Sang hră pơtô bruă pơtom hiăp brơi thâo:

“Tui gru grua amăng sang anŏ gơmơi, ơi lĕ mơnuih tong ten biă mă hăng hơdôm phiăn juăt amăng mông ngă yang, tŭi ñang hiưm pă thơ. Tơdah ƀing hlăk ai čơđai ƀing gơmơi triăng pel ĕp, djă pioh ăt yôm biă mă mơn. Amăng tơlơi hơdip ră anai, hơmâo mơnuih kiăng kơ ĕp glăi hơdôm tơlơi yôm mơng đưm hlâo, đa hơmâo mơnuih kiăng kơ ĕp hơdôm tơlơi yôm phrâo, kar hăng kâo anai kiăng ĕp glăi gru grua yôm mơng ơi yă, anai lĕ hơdôm tơlơi kiăng hloh, yôm hloh”.

Amăng hơdôm hrơi čơkă thun phrâo, abih bang mơnuih amăng sang anŏ mah dŏ hơdip, mă bruă pơ ataih lêng kơ pơwŏt glăi tum jơngum mơ-ak, ƀong huă hrŏm, tơña bla ƀing mơnuih amăng sang anŏ, kơnung djuai, adơi ayong, anong met wa, pơpŭ tơlơi suaih pral kơ ơi yă, amĭ ama, nao jơnum amăng hơdôm hrơi akŏ thun kiăng rơkâo bưng hiam, pơpŭ tơdruă hơdôm tơlơi hiam klă hloh amăng thun phrâo…Amon Lê Giang, čơkă sang hră pơtô ngă nai Hà Nội brơi thâo, hrơi tum jơngum mơ-ak hăng ơi yă, amĭ ama laih dong adơi ayong lĕ tơlơi yôm hloh amăng bơyan čơkă thun phrâo anai:

“Kâo pơmĭn hơget ba glăi tơlơi yôm pioh mơng đưm đă ră hlâo amra lăng yôm hăng djă pioh na nao. Ăt ƀu kiăng ngă tui abih lơi. Samơ̆ hơdôm mông ngă yang pơpŭ kơ ơi yă, kah hăng mông čơkă thun phrâo lơ 30, hrơi tal 1, tal 2 tal 3 amăng hrơi akŏ phrâo, kâo pơmĭn bruă anai kiăng hloh ƀing ta khŏm ngă yơh. Bơyan čơkă thun phrâo lĕ kiăng abih bang mơnuih amăng sang anŏ tum jơngum, ƀong huă hrŏm hăng ơi yă, bơ hrơi tal 4, tal 5 tơdah dưi ƀing ta amra ngui čuă ngui.”

Laih dong, mơnuih ƀon sang Việt Nam hơmâo phiăn hơtuk ƀan tek, pơdă prưng bơnga, pĕ hla bơnga tơphă, ngă yang lŏn amăng hơdôm hrơi akŏ thun, hăng tơlơi čang rơmang thun phrâo rơnuk rơnua, yâo mơ-ak. Mah dŏ hơdip amăng plơi pla, ƀudah hơdip, mă bruă ataih mơng plơi pla, lŏn ia, mơnuih ƀon sang Việt Nam lêng kơ djă pioh na nao hơdôm gru grua hiam sô hơđăp. Tui hăng Kơ-iăng nai tha prin, nai prin tha Nguyễn Văn Huy, Khua Sang djă pioh gru grua djuai ania Việt Nam, mah ră anai phiăn juăt amăng bơyan čơkă thun phrâo pơplih lu yơh samơ̆ hrơi čơkă thun phrâo ăt djă pioh glăi anŏ hiam sô hơđăp, ăt lĕ hrơi ngui mơ-ak hloh mơng djop djuai anai ta.

“Kâo pơmĭn, thun blan rơgao, ƀing ta găn rơgao lu tơlơi truh sat amăng bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam, bơyan čơkă thun phrâo anai ăt pơplih tui mơn samơ̆ lêng kơ lăng yôm soh, hơdôm gru grua hiam amăng hrơi čơkă thun phrâo ăt djă pioh, pơhmu truh lơ 23 tui hrơi čơkă thun phrâo ƀing ta nao tŭi ñang kơ ơi Công ơi Táo đĭ pơ rơngĭt adai, amăng mlăm čơkă thun phrâo abih bang mơnuih tum pơƀut, laih dong pioh hơdor na nao kơ ơi yă, amĭ ama.”

Amăng rơnuk mă yua boh thâo măi mok, hơmâo lu tơlơi pơplih phrâo, sa, dua tơlơi phiăn ăt pơplih tui mơn kiăng kơ djơ̆ hăng tơlơi sik nik samơ̆ ăt djă pioh gru grua sô hơđăp lĕ tơlơi yôm phara amăng tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀon sang Việt Nam, ăt glăk tŏ tui djă pioh na nao mơtăm yơh.

Siu Đoan: Pơblang