Tơring čar Kon Tum hmâo năng ai ñu 54% mrô mơnuih ƀôn sang lĕ djuai ania ƀiă, amăng anun hmâo 7 adơi ayong djuai ania ƀiă hơđăp ƀơi anai, anun lĕ: Hơdang, Jeh Triêng, Bahnar, Jarai, Brâu, Rơmăn hăng Hrê. Hrŏm hăng hơdôm anô̆ hrŏm, djơ̆ hrŏm lĕ rim djuai ania glăi hmâo gru pha ra ngă hrôh đĭ dong anô̆ yôm bôh thâo đưm lu mơta, lu plơi pla. Thun 2023 hluai tui lu bruă mă bôh thâo dưi hmâo tơring čar pơphun hăng gum hrŏm akô̆ pơhun, kah hăng: Hrơi jơnum ngui bôh thâo đưm, bơkơjăp drơi jăn hăng tuai čuă ngui djoip djuai ania kual Dap Kơdư tal sa thun 2023; “Jơnum ngui tơnă hơbai phun jrao – Ruah mă mơ̆ng čư̆ siăng glai klô Ngọc Linh”... hơdôm nua yôm bôh thâo đưm mơ̆ng neh wa hmâo lăi pơthâo, pơpŭ. Ayong Đinh Xuân Phóc, ƀơi plơi Vi K’lơng, să Hiếu, tơring glông Kon Plông, lăi:

 “Kâo hor biă kơ čing hơgor, juăt kiăo tui grŭp nao pơplông ƀơi tơring glông, dưi bơkơtuai hăng hơdôm grŭp atông čing gơyut. Kâo hmâo ƀing thâo bruă đưm pơtô brơi atông čing, dưi gum hrŏm pơplông atông čing, ƀơƀrư̆ kâo hrăm tui lu tơlơi atông. Hlâo kơ pơplông grŭp atông čing tum pơƀut ƀơi sang jơnum plơi pla pioh pơhrăm atông, grŭp hmâo năng ai ñu mơ̆ng 20 truh 30 čô mơnuih. Grŭp atông čing pơhrăm hur har pran jua biă hăng mơ-ak dong yua kơ dưi bơkơtuai nao rai, hrăm tui tơdruă. Tal anai dưi hmâo tơring glông, tơring čar pơphun, grŭp atông čing gum hrŏm pơdah lĕ mơ-ak biă, dưi pơhrua pô amăng bôh thâo čing hơgor”.

Ơi Ding djuai ania Bahnar lĕ tha plơi H’Way, să Hà Tam, tơring glông Đak Pơ, tơring čar Gia Lai brơi thâo: Plơi gơñu hơmâo 156 boh sang anŏ djuai ania Bahnar. Hlâo kơ têt, gong gai kơnuk kơna hơmâo pơphun lu khul grup hyu tơña bla, ƀơk gơnam têt kơ plơi pla, biă mă ñu hơdôm sang anŏ ƀun rin, sang anŏ hơmâo anăn kơnuk kơna djru ba, ƀing ngă hơkrŭ, ƀing ayăt mă krư̆ kơđol rơnuk blah ngă…dưi hơmâo gong gai kơnuk kơna đing nao tong ten. Hơdôm anung gơnam kah hăng braih điơ̆, ƀañ, ia rơmă hăng prăk mơta dưi hơmâo djru hơmâo kru, brơi kơ mơnuih ƀôn sang tŭ mă tơlơi djru amăng bơyan têt hơmâo gơnam ƀong huă trơi pơđao. Tha plơi ơi Ding brơi thâo tơlơi hok mơak mơ̆ng ñu:

“Truh têt, plơi pla pơphun jơnum ngui ngor mơak hăng plơi pla ieo gah, atông čing, suang arap, ƀing tơdăm dra, tha muai, đah kơmơi, đah rơkơi amăng plơi lêng mơak yôt suang soh bơyan phang bơnga čuh. Plơi gơmơi hơmâo 6 grup, sa grup hơmâo sa drơi bui (un) čuh ƀong hrŏm têt, ƀrô tal anai, khua mua să, khua git gai ping gah, khul grup hlăk ai rai ngui mơak hrŏm soh atông čing suang arap, rŏm apui djuh, čuh apui arôk laih anun suang arap jum dar mơak.

Ƀơi anăp hơdôm tơlơi pơplih mơ̆ng plơi prong, gru grua bôh thâo đưm djuai ania Êđê ƀơi lu plơi pla lu ƀiă rơngiă tui laih. Khă hnun hai hơdôm thun rơgao, hăng tơlơi gir run amăng bruă hyu lăi pơhing, pơsur mơ̆ng hơdôm gưl gong gai, glông bruă kơđi čar, hrŏm hăng tơlơi dô̆ pơmin, kreh kruñ djă pioh gru grua bôh thâo đưm ƀu ƀiă mơ̆ng ƀing thâo tơlơi đưm, tha plơi, khua ƀôn... mơ̆ ră anai lu plơi pla, ala ƀôn Êđê ƀơi tơring čar Dak Lak, hơdôm nua yôm bôh thâo đưm mơ̆ng djuai ania glăk dưi hmâo neh wa jă pioh hăng ngă tui. Amai H’ Chi Mlô, ƀơi ƀôn Sưk, să Ea Đar, tơring glông Ea Kar, tơring čar Dak Lak brơi thâo:

          “Ƀing ta lĕ rơnuk tơdơi samơ̆ dưi hrăm tui tơlơi ư-ang gah bôh thâo đưm djuai ania. Yua anun yơh ƀing ta khom thâo gơgrong pơgang hăng ngă tui. Ƀơi să Ea Đar ƀing gơmơi, khul đah kơmơi pơphun anih pơtô pơhrăm atông čing kram, anih hrăm tơlơi adôh đưm pioh tô̆ tui bôh thâo đưm klă hiam mơ̆ng ơi yă pioh glăi. Drơi pô kâo hmư̆ hơdôm gru grua bôh thâo đưm djuai ania pô dưi pơtô glăi, kâo ư-ang biă”.