Glai rưng amăng tơlơi hơdip, gru grua djuai ania Êđê
Thứ sáu, 08:57, 23/02/2024 H'Zawut/Siu Đoan Pơblang H'Zawut/Siu Đoan Pơblang
VOV4.Jarai-Mơng đưm đă truh ră anai, tơdah mơnuih tơkeng rai hăng hơdip truh prong ƀơi kual Dap kơdư hing ang anai lêng kơ pơđŏm glăi amăng pran jua tơlơi khăp hăng glai rưng. Yua anun, hơdôm thun giăm anai ƀuh lu bruă phă glai rưng, ngă kơ glai kyâo jai hrơi hrŏ tui, samơ̆ pơpă dŏ plơi pla djuai ania Êđê, ƀơi anun dŏ glai kyâo, dŏ hơdôm pin ia rơngeh hơdjă. Hăng mơnuih hơdip ƀơi kual Dap kơdư lăi hrŏm hăng djuai ania Êđê hnun mơn, glai lĕ anih mơyang,glai rưng lĕ ba glăi rơnoh yôm gru grua hơmâo djă pioh amăng tơlơi phiăn, hơdôm boh pia, tơlơi adôh, hơmâo neh met wa răng kơđiăng ngă tui. Tơlơi hơdip mơng djuai ania Êđê pơlir hăng glai, djop mơta amăng plơi pla lêng mă glăi mơng glai soh.

Hăng mơnuih djuai ania Êđê, glai rưng yôm phăn biă mă, wai pơgang glai rưng lĕ wai pơgang tơlơi hơdip kơ ană plơi pla. Tơlơi anai hơmâo čih rơđah amăng črăn tơlơi phiăn mơng djuai ania Êđê, pơdah rơđah hơdôm tơlơi pơkă brơi ană plơi pla, kiăng ƀu brơi hlơi ôh tek rơwek nao tơlơi hing ang mơyang mơng glai rưng. Mơng đưm hlâo, djuai ania Êđê thâo rơđah bruă wai pơgang jum dar lăi hrŏm, amăng anun, hơmâo wai lăng glai rưng lĕ bruă wai pơgang anih yôm mơyang hăng atur amăng tơlơi hơdip mơng djuai ania Êđê.

Tui tơlơi phiăn djuai ania Êđê pơkă bruă wai lăng kyâo glai akŏ ia, wai pơgang glai rưng dua bơnah ia krông, wai lăng kyâo pơtâo ƀơi pin ia, wai lăng glai kyâo amăng glai sui thun, wai lăng kyâo amăng glai phrâo pla. Wai pơgang glai ăt lĕ wai pơgang brơi čroh atur ia kơ plơi pla. Črăn 231 amăng tơlơi phiăn djuai ania Êđê pơkă: “Lŏn mơnai, ia krông čroh hnoh, glai kyâo lĕ bra rŏng kơ ơi yă. Ơi yă lĕ ƀing wai gơp ia, wai glai rưng, wai phun K’tơng, Kdjar”, hlơi pô sua mă lŏn ia kơ ană plơi pla amra phak bơtơhmal mơtăm. “Ơi Y Bhiu Ƀuôn Yă-Tha plơi, khua plơi Ƀuôn Tơ̆ng Jŭ, să Ea Kao, plơi prong Buôn Ma Thuột brơi thâo: Đưm hlâo adih mơnuih djuai ania Êđê hyu ĕp anih pơdong plơi pla, blung hlâo ƀing gơñu ĕp lĕ kual glai rưng mơyang ƀudah glai rưng akŏ ia kiăng kơ dưi wai lăng atur ia.

“Glông atur ia yôm phiăn biă mă, atur ia kar hăng ia tơsâo kơ amĭ, kyâo pơtâo yang rơbang brơi ƀing ta wai lăng, ƀu brơi ta phă pơrai ôh, ƀing ta khŏm wai lăng, anun lĕ kyâo katê, kyâo săn hăng lu kyâo yôm pơkŏn, đưm hlâo adih tơdah kiăng trơ̆i khŏm rơkâo đĭ yang rơbang hlâo kah dưi”.

Hăng mơnuih djuai ania Êđê, dŏ glai rưng lĕ dŏ tơlơi hơdip, rơngiă glai kyâo lĕ rơngiă abih mơtăm, yua gru grua mơng glai rưng ăt pơđŏm glăi amăng tơlơi pơmĭn kơ mơnuih djuai ania Êđê. Mơng hrơi tơkeng rai, ƀing čơđai muai ăt juăt ƀuh hơmâo gơnam rơngaih mrai kơ amĭ mă mơng glai rưng, rêu rô hơmâo mơñam mơng kram ale amăng glai, truh glăi pơ ơi yă, rup rap pơdai atâo hăng trah mơng kyâo glai, hăng tơlơi pơsit ba atâo glăi pơ glai rưng, anai lĕ anih ƀing gơñu dŏ hơdip na nao. Y-Đhiăm Ayun (ama Nghiêm) dŏ amăng Ƀuôn Tu, să Ea Tul, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Dak Lak brơi thâo, mơnuih djuai ania Êđê lêng kơ pơlir hăng glai rưng, rup rap glai rưng juăt lăi nao amăng hơdôm tơlơi khan hri mơng djuai ania Êđê anun lĕ Dăm San, Dam Yi…hăng amăng hơdôm tơlơi adôh đưm kiăng pơtă pơtăn glăi ană tơčô. Tơdah kiăng pơkra gông brô̆ ăt nao ĕp kram, ale, kyâo pơtâo amăng glai rưng mơn.

“Tơlơi adôh eirei mơng djuai ania Êđê mơ̆ ơi yă juăt adôh đưm hlâo adih, đa hơmâo hơdôm tơlơi adôh lăi nao plơi pla, tơlơi pơkhăp tơdăm dra ƀudah hơdôm tơlơi pơtưh pơkŏn, amăng anun lêng kơ lăi nao rup rap mơng glai rưng”.

Glai hăng mơnuih djuai ania Êđê ƀu djơ̆ kông ngăn, dram gơnam đôč ôh mơ̆ ăt lĕ anih mơyang. Rĭm gru grua mơng djuai ania Êđê lêng bơdjơ̆ nao glai rưng, mơng sang dŏ truh pơ yŭ jua čing hơgor. Ơi Y-Om Ksor (arăng juăt iâu lĕ ama H’Lim), Khua git gai Ping gah Ƀuôn Ky, phường Thành Nhất, plơi prong Ƀuôn Ma Thuột brơi thâo, hlâo adoh lơm trơ̆i kyâo kiăng yua ngă hơget thơ, ƀing gơñu juăt ngă yang rơkâo yang glai hăng yang rơbang wai lăng glai. Anai lĕ phiăn juăt, pơdah tơlơi pơpŭ kơ glai rưng mơng djuai ania Êđê.

“Hăng hơdôm tơlơi adôh, boh pia lăi nao bruă wai lăng glai rưng mơ-ak biă mă. Đưm hlâo adih abih bang mơnuih lêng kơ ngă tui. Djop rơnuk mơng ơi yă lêng pơdah bruă wai lăng glai rưng yôm phăn biă mă. Yua anun lơm hlơi trơ̆i kyâo, kiăng rơkâo yang glai kyâo hlâo, anai lĕ pơdah tơlơi luă gŭ, pơpŭ bơni hăng glai rưng”.

Dŏ glai rưng lĕ gru grua mơng djuai ania Êđê amra djă pioh hăng pơđĭ kyar. Rơngiă glai, gru grua yôm phara mơng đưm đă ră hlâo mơng djuai ania Êđê amra dŏ kơnong amăng tơlơi hơdor đôč. Kiăng hơmâo tơlơi gum tơngan hrŏm mơng abih bang mơnuih, anun gru grua djuai ania Êđê, glai rưng dưi wai pơgang na nao./.

H'Zawut/Siu Đoan Pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC