Gru grua djuai ania Chu Ru hơmâo rŭ glăi ƀơi čư̆ siăng
Chủ nhật, 00:00, 03/09/2023 VOV5/Siu H'Mai Pơblang VOV5/Siu H'Mai Pơblang
VOV4.Jarai - Mut hrŏm hăng jua čing, đing ayup đing hăng jua hơgor, tơlơi suang Arya, tơlơi suang hiam biă mă laih anun yôm biă mă amăng mơnuih ƀôn sang djuai ania Chu Ru đưm hlâo, hơmâo ƀuh glăi dong yơh ƀơi kual Dap Kơdư prong hiam. Ƀu djơ̆ amăng mông anai đôč ôh, amăng lu thun laih tơlơi suang anai hơmâo kơhnâo Touneh Ma Bio, dŏ ƀơi plơi Diom A, să Lạc Xuân, tơring glông Đơn Dương, tơring čar Lâm Đồng djă pioh.

Mah yă Touneh Ma Bio giăm 60 thun laih, thun tha kar anai baih tơkai tơngan ƀu rơmuăn kar hăng ƀing dra dong tah, samơ̆ yă Ma Bio ăt suang mơn, ñu suang hiam kar hăng ƀing dra mơn.

Jing đah kơmơi tơkeng ƀơi kual čư̆ siăng, hơdip amăng plơi pla klă hiam, prong amăng gru grua boh thâo ngă glưh pran jua. Yua hnun yơh, truh kơ 7, 8 thun, tơngan yă Ma Bio thâo atông djơ̆ jua čing laih, tơkai ñu thâo hơyak tui djơ̆ jua hơdor, hrŏm hăng tơlơi suang tamya mơ̆ng tơdăm dra amăng plơi. Ƀô̆ mơta ƀhêm, mơta jă hlơ hlar, tơlơi suang Arya rơnang đôč samơ̆ hiam kơtang biă, lăng pơhưč biă mă. Rơngiao kơ suang Arya, kơhnâo Ma Bio ăt djă pioh hăng rŭ glăi lu tơlơi suang pơkŏn mơ̆ng djuai ania Chu Ru.

“Lăi biă mơtăm yơh, kâo khăp biă kơ gru grua djuai ania gơmơi, yua hnun gru grua kơđŏm amăng akŏ dlô kâo yơh, yua hnun mơn kâo mơ̆ng thâo pơtô glăi kơ ƀing adơi đeh. Rim gru grua hơmâo anŏ hiam phara, anun jing kâo kiăng djă pioh, yua kâo khăp biă mă kơ gru grua djuai ania gơmơi, gru grua mut hram amăng drah kơtăk laih”.

Yă Ma Bio jing sa amăng 9 čô kơhnâo mơ̆ng tơring čar Lâm Đồng, hơmâo pơpŭ jing Nghệ nhân Ưu tú. Samơ̆ mơ̆ng hlâo laih, ñu jing mơnuih kơhnâo amăng pran jua ană plơi. Ñu lăi: Mơ̆ng anet truh kơ prong hơdip ƀơi ia krông Dạ Nhim hing ang, kual lŏn hơmâo lu tơlơi suang hiam mơ̆ng djuai ania Chu Ru, mơ̆ng anet dŏ pit ƀơi rŏng amĭ, ñu hơmâo amĭ pơngui hăng jua čing, adoh rơkel hmư̆ rơnguă bang hyu amăng čroh hnoh.

Hăng tơlơi pơmin khŏm rŭ glăi gru grua hiam anai, anun jing rim hrơi yă Ma Bio gir pơtô ba kơ ană tơčô yơh, truh ră anai abih bang ană tơčô amăng plơi Diom A lêng kơ thâo adoh thâo suang laih anun thâo atông čing, ayup đing khèn bầu, sit ƀing čơđai yơh rơnuk tô glông hloh tơlơi hor mơ̆ng yă Ma Bio hăng rơnuk tơdơi anai...

“Yua kâo hor kơ gru grua boh thâo mơ̆ng djuai ania gơmơi, hor atông čing, hơgor hăng ayup đing kèn bầu či djă pioh hăng pơgang gru grua hiam mơ̆ng djuai ania. Kâo hơmâo hrăm rơbêh 3 blan yua yă Ma Bio pơtô, kâo thâo atông čing hăng thâo adoh tơlơi adoh mơ̆ng yă Ma Bio pơtô kah hăng tơlơi adoh čeh apui, hơdor lui hăng pơtô glăi kơ ƀing čơđai”.

Ƀơi anăp hơmâo gru grua mơ̆ng dêh čar tač rơngiao, mơnuih kơhnâo anai bơngơ̆t hŭi ană plơi ƀu khăp đơi dong tah hăng plơi pla, hăng gru grua, tơlơi ngui ngor, ngă yang, hăng hơdôm tơlơi adoh mơ̆ng djuai ania gơñu, hơdôm tơlơi kiăng khăp, gru grua mut amăng drah kơtăk ñu amra rơngiă tui ƀơ ƀrư̆ mơtăm tơdah ƀu hơmâo djă pioh, răk lui, biă ñu kơ rơnuk tơdơi anai. Yă Ma Bio lăi:

“Mơnuih djuai ania ƀiă ră anai hmư̆ tơlơi adoh rơnuk phrâo lu biă. Samơ̆ kâo kiăng djă lui gru grua hiam mơ̆ng djuai ania gơmơi. Kâo kiăng djă pioh gru grua hiam, biă ñu lĕ hăng ană tơčô kơnung djuai kâo ƀơ̆i hlâo. Kâo amra iâu ƀing čơđai rai hrăm, pơtô glăi kơ ƀing gơñu kiăng tơdơi anai huăi rơngiă ôh gru grua hiam mơ̆ng djuai ania ƀing gơmơi”.

Kơhnâo Ma Bio jing mơnuih hmư̆ hing, pơ-ư pơ-ang biă mă mơ̆ng djuai ania Chu Ru, yua ñu lĕ mơnuih đah kơmơi hui đôč mơ̆ng pioh abih tơlơi hơdip gir djă pioh, răk lui hăng ngă hơdip glăi gru grua boh thâo hiam mơ̆ng djuai ania Chu Ru ƀơi ia krông Dạ Nhim, kual čư̆ siăng hing ang kơdrưh hiam.

Ƀơi tơring glông Đơn Dương, yă Ma Bio ăt jing sa amăng hơdôm čô mơnuih kơhnâo dŏ djă pioh lu gơnam yua mơ̆ng djuai ania Chu Ru. Abih bang gơnam yua lêng kơ sui laih, truh kơ hơdôm rơtuh thun, wơ̆t hăng sang ñu glăk dŏ ăt rơbêh 100 thun mơn.

Yă Ma Sa, să Lạc Xuân, tơring glông Đơn Dương, tơring čar Lâm Đồng brơi thâo:

“Amăng ƀing đah kơmơi djuai ania Chu Ru lĕ neh Ma Bio yơh mơnuih thâo atông čing, thâo djă pioh gru grua anai. Ƀu kơnong tui anun đôč ôh, ñu pơtô glăi kơ ană tơčô dong. Kâo lăng djuai ania Chu Ru kơdrưh yua biă mă, nao pơpă lêng kơ hơmâo ƀing čơđai pơƀuh gru grua hiam mơ̆ng djuai ania gơmơi. Pô kâo hŭi biă tơdơi anai, gru grua rơngiă tui samơ̆ phôn biă mă yua hơmâo neh Ma Bio ăt pơtô glăi mơn kơ ƀing čơđai, tui anun kơdrưh biă mă kơ mơnuih djuai ania Chu Ru gơmơi”.

Hăng bruă thâo pơpŭ, djă lui gru grua hiam mơ̆ng đưm hlâo, anun jing bruă ñu pơdah pran jua kiăng khăp prong mơ̆ abih tơlơi hơdip ñu pioh mông hơduah ĕp, sem lăng, rŭ glăi abih tơlơi suang mơ̆ djuai ania Chu Ru wơr tui laih, samơ̆ truh ră anai kar hăng hơdip glăi dong laih amăng mơnuih ƀôn sang djuai ania Chu Ru. Ñu pơmin, dŏ hơmâo pran lĕ ta gir djă pioh, pơtô glăi kơ ană tơčô yơh, kiăng gơñu thâo gru grua boh thâo mơ̆ng djuai ania ta đưm, kiăng huăi rơngiă hĭ kiăo tui thun blan./.

VOV5/Siu H'Mai Pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC