Gru hiam djuai gong brô̆ mơ̆ng djuai ania Sêdang
Chủ nhật, 00:00, 20/08/2023 VOV5/Siu H'Mai Pơblang VOV5/Siu H'Mai Pơblang
VOV4.Jarai - Mơnuih djuai ania Sêdang hơmâo gru grua hiam lu biă, mơ̆ng adoh akhan, suang truh kơ atông čing. Amăng anun gru grua hiam hloh lĕ djŏp djuai gong brô̆ mơñi jua kual čư̆ siăng.

Adoh jing tơlơi ngui ngor juăt ƀuh laih amăng tơlơi hơdip mơnuih djuai ania ƀiă kual Dap Kơdư, amăng anun hơmâo djuai ania Sêdang. Tơlơi adoh hơmâo adoh lơ̆m nao pơhmua, hrơi ngui ngor, pơdô̆ rơkơi bơnai, lơ̆m pơngui čơđai ƀudah lơ̆m ngui tơdăm dra...Amai Y Mon, djuai ania Sêdang, tơring čar Kon Tum lăi:

“Sui sui kâo adoh mơn. Pơ sang lĕ adơi amai kơnung djuai amăng plơi juăt ngui ngor adoh tơlơi adoh đưm mơn”.

Hăng djuai ania Sêdang, tơlơi adoh mơ̆ng ƀing gơñu hơmâo lu mơta tơlơi phara, samơ̆ hơmâo hmư̆ lu hloh lĕ tơlơi adoh pơtưh tơdăm dra. Kơhnâo A Khao, tơring glông Ngọc Hồi, tơring čar Kon Tum brơi thâo: Mơnuih djuai ania Sêdang juăt adoh pơtưh tơdăm dra, đah kơmơi đah rơkơi adoh lơ̆m nao pơhmua ƀudah amăng hrơi ngui ngor. Tơlơi adoh kiăng tơdăm dra pơhaih pran jua khăp amuaih nao rai. Kơhnâo A Phâng, djuai ania Sêdang, tơring čar Kon Tum brơi thâo:

“Amăng plơi lêng kơ hơmâo tơlơi adoh bơni kơ plơi pla, lŏn ia, bơni kơ tơlơi pơkhăp tơdăm dra. Đưm adih lơ̆m pơamuaih, tơdăm dra juăt pơčeh tơlơi adoh kơ pô khăp...Lơ̆m blan đĭ, ngui tơdăm dra, arăng adoh tơlơi adoh pơkhăp, adoh brơi pô khăp hmư̆”.

Mơnuih djuai ania Sêdang hơmâo tơlơi adoh pơngui hmư̆ rơnang, rơnguă samơ̆ tơlơi adoh djơ̆ hăng tơlơi mă bruă, hơdip mơda rim hrơi. Mah jua adoh ƀơi kơtang ƀơi rơnang, ăt yua pran jua pô adoh soh yơh pơčeh rai. Ƀu kơnong yôm amăng tơlơi adoh, ñu ăt djă ba tơlơi pơhiăp, tơlơi pơmin pran jua mơ̆ng ƀing gơñu kiăng arăng thâo kơ tơlơi hơdip mơ̆ng ñu, mơ̆ng plơi pla ñu.

Ăt kah hăng djuai ania ƀiă pơkŏn ƀơi kual Dap Kơdư mơn, djuai ania Sêdang mă yua lu djuai gong brô̆ či adoh suang. Tơlơi hơdip pơlir hăng glai rưng anun jing gong brô̆ mơ̆ng neh met wa, rơngiao kơ čing hơgor, lêng kơ hơmâo ngă mơ̆ng phun kram, kyâo. Gong brô̆ mơ̆ng djuai ania Sêdang hơmâo đing t’rưng, đing ayup, klông put, hơgor, čing, đing tơki kơbao arăng iâu tù và, đing pơpoh, đing mơñi mơ̆ng jua ia....

Hmư̆ hing hloh amăng djŏp djuai gong brô̆ djuai ania Sêdang ta khŏm yap ba čing. Mơnuih djuai ania sêdang lăng čing jing mơnŏng pơ ala brơi tơlơi hơdip mơ̆ng djuai ania ñu. Kơnong pơhmư̆ jua čing đôč, mơnuih djuai ania Sêdang thâo amăng plơi glăk ngă yang hơget, ƀudah amăng plơi glăk hơmâo bruă hơget. Mơnuih kơsem min gru grua djŏp djuai anai kual Dap Kơdư, yă Linh Nga Niê Kđăm brơi thâo: Čing mơ̆ng djuai ania Sêdang anet prong phara, hơmâo hơgor atông kiăo tui. Tui hăng tơlơi phiăn lĕ hơgor hơmâo djuai ania sêdang atông hlâo, mut hrŏm hăng jua čing, atông jing jua mơñi mơ-ak, dik dak amăng hrơi ngui ngor. Yă Linh Nga Niê Kđăm brơi thâo:

“Mơnuih djuai ania Sêdang hơmâo ring čing mơ̆ng 10-11 boh čing, abih bang atông rơbat jum dar gong hơdrai laih anun hơmâo ƀing suang kiăo tui”.

Phara hloh amăng djuai gong brô̆ djuai ania Sêdang lĕ đing Klông Put. Klông put hơmâo pơkra mơ̆ng đing pơ-ô, đing kram go, laih anun jua ñu mơñi kiăo tui ta pah tơngan ƀơi amăng bah đing. Lơ̆m ba pơƀuh brơi arăng lăng, đing kram, pơ-ô hơmâo pơhrua ƀơi than kyâo pơkŏn, laih anun hăng tơngan rơmuan mơ̆ng ƀing đah kơmơi Sêdang, jua Klông put mơñi mơ-ak, bang hyu djŏp glai klô Dap Kơdư. Kơhnâo A Khao, djuai ania Sêdang, tơring čar Kon Tum brơi thâo:

“Đưm adih, lơ̆m ngă yang huă asơi hle, ană plơi nao koh phun kram go, kram pơ-ô, tơdơi kơ anun čơamu krô ƀơ̆i kah mơ̆ng thâo pơkra đing. Đing pơ-ô tha kah mơ̆ng thâo pioh sui, tơdơi kơ anun trơ̆i đing kiăng mơñi, kiăo tui jua mơñi mơ̆ng čing. Ƀing đah kơmơi đôč mơ̆ng thâo pah đing klông put, laih anun pơpoh tơngan ƀơi amăng đing kiăng mơñi. Ruah mơnuih hơmâo hrăm kah mơ̆ng thâo pah đing klông put.

Nao čuă hơdôm boh plơi pla djuai ania Sêdang amăng bơyan bơnga ƀudah amăng hrơi ngui ngor, mơ̆ng đưm hlâo ƀing ta hơmâo hmư̆ jua čing mơñi bang, mơñi ƀơi tơdu ƀơi kơtang, ƀơi ñu dik dăk ƀơi ñu rơnguă, hrŏm hăng anun hơmâo jua mơñi mơ̆ng đing t’rưng, đing Klông pút...Ƀơi tơpai čeh, ƀing tơdăm dra djuai ania Sêdang apăn tơngan suang ƀudah adoh kơ plơi pla, lŏn ia, tơlơi pơkhăp tơdăm dra, čang rơmang hơmâo tơlơi hơdip trơi pơđao yâo mơ-ak.

 

VOV5/Siu H'Mai Pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC