Rơbêh kơ 90 thun, samơ̆ Nghệ nhân ưu tú Lò Văn Biến, djuai ania Thái ƀơi plơi Cang Nà, phường Trung Tân, plơi prong Nghĩa Lộ, tơring čar Yên Bái rim hrơi ăt hur har pơtô glăi mơn bôh hră Thái đưm hăng hơdôm tơlơi yun suang xoè đưm mơ̆ng djuai ania Thái kơ mơnuih apăn bruă hăng mơnuih ƀôn sang ƀơi plơi pla. Ñu brơi thâo, amăng hơdôm thun git gai ngă hơkrŭ, git gai bruă pơdŏng hăng pơđĭ kyar lŏn ia, Ping gah ta lăng yôm na nao hăng lăng yôm bruă mă mơ̆ng bôh thâo đưm. Amăng mông jơnum bôh thâo đưm đơ đam dêh čar lơm blan 11/2021, Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng ăt lu wot mơn lăi rơđah “Bôh thâo lĕ phun akha pran jua mơ̆ng mơnuih mơnam, bôh thâo đưm dô̆ lĕ djuai ania dô̆, bôh thâo rơngiă lĕ djuai ania rơngiă”. Thâo rơđah pran jua anun, hrŏm hăng tơlơi kiăng khăp, pran ư-ang kơ djop gru hiam bôh thâo đưm djuai ania pô, ñu hmâo pioh laih tơlơi hơdip pô kơ bruă kơsem min, lăi pơthâo hyu, hơkrŭ glăi djop gru hiam bôh thâo đưm djuai ania Thái. Ơi Biến lăi:

 “Sit lăi djuai ania Thái laih djop mơnuih khom thâo djuai ania pô hmâo tơlơi hơget phara. Mơnuih tha rơma, mơnuih thâo lĕ tâ̆o hloh pơtô glăi pioh djop mơnuih ƀuh mơ̆ hrăm tui”.

Rơngiao kơ ơi Biến, ƀơi plơi prong Nghĩa Lộ, tơring čar Yên Bái ră anai, ƀơi hơdôm bôh plơi pla dô̆ lu ƀing neh met, adơi amai thâo dơlăm kơ gru bôh thâo đưm mơ̆ng djuai ania Thái, mơ̆ng bôh hră čih truh tơlơi adôh đưm, suang đưm, gông brô̆, gơnam ƀong huă, hơdôm tơlơi ngui đưm hlâo... Gơñu pioh lu mông djă pioh, pơtô glăi kơ rơnuk tơdơi hăng čang rơmang gru hiam bôh thâo đưm dô̆ glăi na nao.

Ƀơi Sơn La – kual lŏn hmâo 12 djuai ania adơi ayong hơdip hrŏm, thâo rơđah tơlơi pơmin mơ̆ng Khua mir sir Hồ Chí Minh “Bôh thâo đưm pơčrang jơlan kơ ană plơi nao” hăng ngă tui klă jơlan mơ̆ng Ping gah amăng hơkrŭ glăi, pơđĭ kyar bôh thâo đưm Việt Nam, amăng anun drơi pô Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng hmâo lu wot pơtŏng sit “bôh thâo đưm dô̆ lĕ djuai ania dô̆, bôh thâo rơngiă lĕ djuai ania rơngiă”... hơdôm thun rơgao, gưl Ping gah, gong gai hăng mơnuih ƀôn sang ƀơi anai đing nao pơgang, ngă tui nua yôm bôh thâo đưm hăng hơdôm bruă akô̆ pơhun, bruă mă sit nik, rơđah rơđông. Yă Quàng Thị Xuyến, Khua Grŭp bôh thâo đưm – mơnuih mơnam, Khul pơ ala mơnuih ƀôn sang tơring čar Sơn La ăt brơi thâo mơn:

 “Truh ră anai, Khul pơ ala mơnuih ƀôn sang tơring čar Sơn La hmâo mă yua laih 05 tơlơi pơtrun pơsit bơdjơ̆ nao hơdră bruă djru pơgang, ngă tui hơdôm nua yôm bôh thâo đưm djuai ania. Mơta pơkon, hơdôm hơdră bruă djru pơđĭ kyar bôh thâo đưm djuai ania dưi pơhrua hrŏm jơlan hơdră pơđĭ kyar bơwih ƀong – mơnuih mơnam kual neh wa djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng. Khul khua pơ ala mơnuih ƀôn sang tơring car ăt jao mơn kơ hơdôm Grŭp mơ̆ng Khul Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang tơring čar lăng tui na nao, rim tal hăng bruă pơpha, pơsir prăk djru hơdôm tơlơi pơtrun pơsit bơdjơ̆ nao bôh thâo đưm”.

Lơm dô̆ hơdip, Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng đing nao biă bruă djă pioh hăng ngă tui hơdôm nua yôm bôh thâo đưm djuai ania, hơdôm nua yôm bôh thâo gơnam tam hăng tơlơi adôh suang mơ̆ng hơdôm kual, mơ̆ng neh wa djop djuai ania, pơkĕ hrŏm hăng tŭ mă bôh thâo tâ̆o yâo mơ̆ng rơnuk anai hăng čang rơmang khul mơnuih thâo hră, ƀing thâo adôh suang abih pran jua, tơlơi thâo thăi, hmâo bruă gơgrong gum hrŏm pơjing truh kih sa bôh thâo đưm Việt Nam pơplih phrâo, djă jă gru grua djuai ania. Amăng mông Jơnum bôh thâo đưm đơ đam dêh čar thun 2021, Khua git gai Ping gah dêh čar ta lu wot lăi rơđah: “Bôh thâo đưm jing bơngat jua phun mơ̆ng djuai ania, lăi đĭ gru grua mơ̆ng djuai ania. Bôh thâo đưm dô̆ lĕ djuai ania dô̆…”

Thâo hluh rơđah kơ tơlơi anun, ayong Thạch Sroh ƀơi să Đôn Châu, tơring glông Duyên Hải, tơring čar Trà Vinh, jing ding kơna amăng Khul čih bôh pia tơlơi adôh suang tơring čar brơi thâo, mơnuih thâo adôh suang Khmer hơdôm hrơi rơgao hmâo laih lu tơlơi gum hơgôp amăng bruă pơgang hăng ngă tui tơlơi adôh suang tui phiăn juăt mơ̆ng djuai ania. Kơnong kơ drơi pô ñu, pơ̆ anăp anai amra tuh rơyuh pran jua dong kơ bruă bôh thâo đưm. Bơ̆ tơlơi rơngiă mơ̆ng Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng, ayong Thạch Sroh pơdah pran jua hning rơngôt biă:

  “Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng rơgơi mơbruă biă, ñu đing nao biă bôh thâo đưm mơ̆ng djuai ania Việt Nam lăi hrŏm, biă ñu đing nao, pơsur, pơtrut neh wa djop djuai ania djă pioh hăng ngă tui gru grua bôh thâo đưm djuai ania mơ̆ng pô. Ră anai, lơm hmư̆ hing Khua git gai Ping gah dêh čar rơngiă, kâo hăng neh wa djuai ania Khmer ruă pran jua biă, rơkâo djă pioh tơlơi tuh rơyuh, pran jua mơ̆ng ñu pioh kơ neh wa”.

Nghệ nhân ưu tú Lâm Xuân ƀơi să Tân Mỹ, tơring glông Trà Ôn, tơring glông Vĩnh Long lăi lĕ, ñu hor biă kơnuih mă bruă mơ̆ng Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng, khut khăt amăng bruă mă, samơ̆ ƀu ư-ang ôh, amuñ jê̆ giăm biă. Biă ñu, Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng đing nao biă bôh thâo đưm, pơdŏng, djă pioh nua yôm klă hiam mơ̆ng bôh thâo đưm, ană mơnuih Việt Nam. Khua git gai Ping gah rơngiă hĭ lĕ, lŏn ia rơngiă sa čô mơnuih rơgơi mơbruă, Ping gah rơngiă sa čô mơnuih ping gah, sa čô mơnuih apăn bruă abih pran jua yua kơ lŏn ia, yua kơ mơnuih ƀôn sang. Ơi Lâm Xuân brơi thâo dong:

 “Khua git gai Ping gah hmâo pran jua tâ̆o klă biă, kiăng khăp abih bang neh wa djuai ania ƀiă, amăng anun hmâo djuai ania Khmer. Ñu đing nao bruă djă pioh hăng ngă tui gru grua bôh thâo đưm djuai ania, ƀu pioh rơngiă hĭ. Drơi pô kâo hơdor tơngia kơ Khua git gai Ping gah biă”.

Bơ̆ ơi Thạch Si Phone, Khua Grŭp adoh suang hơđăp Khmer tơring čar Bạc Liêu brơi thâo, hăng sa čô mơnuih mă bruă gah tơlơi adôh sang, kâo pơpŭ biă, hơdor tơngiă kơ hơdôm tơlơi pơmin mơ̆ng Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng pioh kơ bôh thâo djuai ania, ngă gal brơi kơ mơnuih mă gah tơlơi adôh suang hơdơ̆ pô hor pơčeh phrâo, gum hơgôp lu hloh dong kơ tơlơi adôh suang dêh čar. Ơi Thạch Si Phone ƀuh rơngôt biă:

  “Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng jing pô lăp pơpŭ. Ñu hmâo abih pran jua yua kơ Ping gah, yua kơ mơnuih ƀôn sang, amăng anun hmâo neh wa djuai ania ƀiă hăng juăt lăi amăng hơdôm mông Jơnum mơ̆ng Ping gah bruă pok pơhai ngă tui Tơlơi pơtrun pơsit kơ bruă bôh thâo. Ră anai ñu rơngiă, drơi pô kâo hning rơngôt kơ ñu biă. Hăng bruă mă lĕ sa čô juăt adôh suang kâo pơsit pran jua ngă tui hơdôm tơlơi čang rơmang mơ̆ng ñu lơ̆m dô̆ hơdip lĕ, đing nao hăng pioh lu mông kơ bruă pơdŏng hăng pơđĭ kyar bôh thâo đưm phiăn juăt djuai ania Khmer”.

Tơlơi rơngiă mơ̆ng Khua git gai Ping gah ơi Nguyễn Phú Trọng jing sa tơlơi rơngiă prong biă hăng Ping gah, Kơnuk kơna, mơnuih ƀôn sang ta, ƀing mă gah bruă adôh suang đơ đam dêh čar lăi hrŏm, ƀing thâo adôh suang Khmer lăi ha jăn. Khă hnun hai, hơdôm gru grua hăng abih pran jua mơ̆ng Khua git gai Ping gah pioh kơ bôh thâo đưm djuai ania ăt dô̆ hơnong mơn, abih bang ƀing ta khom hmâo bruă gơgrong hrŏm pơdŏng truh kih sa bôh thâo đưm Việt Nam pơplih phrâo, djă jă gru grua djuai ania tui pran kiăng mơ̆ng Khua git gai Ping gah dêh čar ta./.