Tơlơi ră ruai kơtuai akhan lăi hrŏm, tơlơi kơtuai akhan Êđê, Jarai lăi ha jăn dưi thâo truh lĕ sa bôh than pha ra amăng bôh thâo čing hơgor Dap Kơdư. Anai lĕ djuai bôh thâo đưm pioh glăi tui hăng mơbah, pơdah phiăn juăt, tơlơi phiăn, tơlơi ngă yang, gru grua mơng djop djuai ania ƀiă ƀơi Dap Kơdư.

Mơng tơlơi akhan Dăm Săn gah djuai ania Êđê dưi lăi pơthâo blung a amăng thun 1927, truh ră anai hmâo laih rơbêh kơ 100 mơta tơlơi akhan mơng djop djuai ania ƀơi Dap Kơdư hmâo hơduah ĕp, lăi pơthâo, in tơglit mă yua per hơdrôm hră. Khă hnun hai, ƀơi anăp tơlơi bơdjơ̆ mơng lu bôh than gah rơngiao hăng ƀu đing nao, ră anai tơlơi akhan Dap Kơdư lăi hrŏm, tơlơi akhan mơng djop djuai ania Êđê, Jarai lăi ha jăn glăk bŏng glăi hăng tơlơi amra rơngiă tui. Ƀơi anăp bôh nik anai, Ƀirô Gong phun jua pơhiăp dêh čar Việt Nam pơdŏng ƀơi kual Dăp Kơdư ba tơbiă jơlan gah djru pơgang, ngă tui bôh yôm tơlơi akhan Dap Kơdư lăi hrŏm, tơlơi akhan Êđê, Jarai lăi ha jăn amăng glông pôr pơhing tơlơi djuai ania ƀiă ƀơi Dap Kơdư.

Amăng mông bơkơtuai, ƀing khua pơ ala hmâo tơlơi lăi pơthâo kơ gru than pơblang, bôh nik pơgang bôh thâo tơlơi akhan Êđê, Jarai, bruă wai lăng kơnuk kơna pioh kơ bruă pơgang tơlơi akhan Dap Kơdư. Ƀing khua pơ ala tŭ ư hrŏm tơlơi pơmin lĕ, hơdôm hrơi rơgao, tơlơi akhan Dap Kơdư lăi hrŏm, tơlơi akhan Êđê, Jarai lăi ha jăn hmâo đing nao, pơgang ba hăng lu hơdră kah hăng: Lăi pơthâo hyu djop amăng glông pôr pơhing, plăng Internet, pơtô pơhrăm amăng sang hră, pơtô amăng plơi pla ăt kah hăng pơphun hơdôm bruă jơnum pơplông, jơlan hơdră bơkơtuai, hrơi jơnum bôh thâo. Tui hăng Kơ-iăng nai prin tha – Nai prin tha Buôn Krông Tuyết Nhung, jơlan pơgang lu biă ñu ră anai lĕ jơlan pơtô pơhrăm hăng hluai tui glông pôr pơhing. Khă hnun hai, hơdôm tơlơi akhan dưi ruah mă lăi pơthâo ăt dô̆ ƀiă mơn bơhmu hăng mrô ñu mơng hơdôm tơlơi akhan đưm hmâo ră anai.

 “Sui hăng anai, rơwang bruă tơlơi akhan lĕ hyu hơduah ĕp djă pioh, pơblang, lăi pơthâo, samơ̆ mrô tơlơi akhan mơng djop djuai ania ƀơi Dap Kơdư, amăng anun hmâo Êđê, Jarai ƀu lu ôh bơhmu hăng mrô djă pioh mơ̆ ƀing ta hơduah ĕp hmâo djă pioh, Ƀing gơmơi hmâo, glăk hăng amra hmâo bôh pơhiăp rơkâo đĭ jao pơtô glăi gru grua anai kơ mơnuih mơnam, hăng bruă mă mơng VOV lĕ sa amăng hơdôm anom bruă yôm phăn tơdah ƀing ta dưi tŭ mă tơlơi anai. Ƀing ta ƀu djơ̆ kơnong kơ mă yua mrô djă pioh anai pioh pơblang tơbiă djru kơ bruă pơtui jua pơhiăp ôh mơ̆, ƀing ta dô̆ hmâo sa anih dưm pioh pơplih mrô, lăi pơhưč pơgang ba ƀu djơ̆ kơnong kơ amăng dêh čar ôh mơ̆ wot pơ̆ dêh čar tač rơngiao dong”.

Pơsit yôm hơdră ngă mơng VOV Dap Kơdư amăng gir run pơgang ba bôh thâo tơlơi akhan Dap Kơdư ăt kah hăng tơlơi akhan Êđê, Jarai, ƀơi rơnoh mơng anom wai lăng kơnuk kơna, ơi Lại Đức Đại, Kơ-iăng Khua Gơnong bruă bôh thâo, bơkơjăp drơi jăn hăng tuai čuă ngui tơring čar Dak Lak lăi lĕ, bruă pơgang bôh thâo tơlơi akhan đưm amăng glông pôr pơhing lĕ hơdră ngă ba glăi bôh tơhnal amăng bruă pơlar hyu prong gru grua bôh thâo anai amăng mơnuih mơnam.

 “Bruă pơgang bôh thâo tơlơi akhan tui jơlan pôr pơhing jing hơdră pơgang ba glăi bôh tơhnal hloh. Yua kơ tơlơi akhan dưi pơdah hăng bôh pơhiăp, tơlơi akhan, tơlơi adôh mơ̆, kơnong kơ hmâo glông pôr pơtui jua pơhiăp mơng dưi pơdah ba glăi bôh tơhnal hloh. Yua kơ pơtui jua pơhiăp truh hăng kual asuek, ataih hăng truh hăng abih bang djop mơnuih, mut hyu djop anih, djop mơnuih. Hơdôm mơnuih pơtui jua pơhiăp lĕ khom ruah mă jơlan gah hăng hơdră pơdŏng hiưm ñu kiăng ba glăi bôh tơhnal, tui hluai kơ bruă mă mơng pô”.

Yă Phạm Thúy Ngọc, Khua Anom bruă pơtui jua pơhiăp tơlơi djuai ania ƀiă, VOV Dap Kơdư lăi lĕ, kiăng dưi ngă tui ba glăi bôh tơhnal mơng bruă pơgang bôh thâo tơlơi ruă ruai kơtuai akhan amăng glông pôr pơhing ƀơi anom, kiăng biă tơlơi gum hrŏm abih bang kơplah wah hơdôm gơnong bruă, hơdôm mơnuih kơsem min, hơdôm bôh anom wai lăng kơnuk kơna kiăng hmâo hơdôm jơlan hơdră pơtui jua pơhiăp hmâo bôh tŭ yua sit nik.

 “Khul mơnuih thâo tơlơi đưm, thâo phiăn đưm, ƀing thâo hră hăng hơdôm mơnuih kơsem min, gơñu glăk rŭ đĭ tơlơi kiăng ječ kơ sa tơlơi akhan amăng mơnuih mơnam. Hăng hơdôm mơnuih ngă bruă pơtui jua pơhiăp khom pơmin, ba tơbiă, tơlơi kiăng ră anai pioh ngă hiưm hơpă hmâo hơdôm jơlan lăp djơ̆ hloh, klă hloh pioh ba tơlơi akhan Dap Kơdư hăng bôh yôm bôh thâo đưm mơng tơlơi akhan Dap Kơdư truh hăng djop djuai ania pô ƀơi Dak Kơdư, gơñu thâo hluh hăng kiăng djă pioh ñu, kiăng hmư̆ lăng hăng ba bôh thâo anai lar hyu prong hloh dong”.

Tơlơi akhan lĕ hơdră tơlơi adôh hri, akhan tơlơi akhan ƀu djơ̆ kơnong kơ hăng bôh pia ôh mơ̆, ñŭ dô̆ hăng jơlan adôh, hri akhan. Ră anai, amăng plơi pla, mơnuih dưi adôh, akhan glăk ƀơƀrư̆ ƀu ƀuh tui, yua kơ ƀing thâo tơlơi đưm, phiăn đưm thâo adôh akhan hri rơngiă laih. Hơdôm tơlơi hơget dô̆ glăi ră anai lĕ hyu hơduah ĕp djă pioh, in tơglit hơdrôm hră, ngă jing phim, pơtô glăi kơ rơnuk hlăk ai. Dô̆ pơmin, hăng bruă "pơplih mrô" hơdôm ƀăng hrĭp mă tơlơi akhan, tơlơi adôh hri rim tal hyu hơduah ĕp djă pioh, hmâo dưm đĭ hăng glông plăng internet, pôr đĭ hăng glông pơhing hăng čih tơlơi akhan hăng rŭp kač dua mơta tơlơi pơhiăp "Tơlơi Yuan hăng tơlơi djuai ania ƀiă” thơ, rơnuk hlăk ai djop djuai ania Dap Kơdư ăt dô̆ tơhnal gal mơn pioh thâo hluh kơ sa gru grua bôh thâo yôm phăn mơng ơi yă ta đưm./.