Kiăng kơ rơman jing gơyut hăng plơi pla
Chủ nhật, 07:17, 17/09/2023  ZaWut/Nay Jek pơblang ZaWut/Nay Jek pơblang
VOV4.Hăng mơnuih ƀôn sang djop djuai ƀiă kual Dap Kơdư, rơman kah hăng sa čô ding kơna amăng sang anŏ hăng mơnuih amăng plơi pla yơh. Djuai ania ƀiă kual Dap Kơdư lăi lĕ, rơman jing mơnuih hơmâo pran kơtang pơdah rai tơlơi pơdrong sah hing ang.

Ƀơi anăp kơ rơnoh rơman jai hrơi hrŏ hĭ lăp đing nao, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak Lak hơmâo pơsit kơčăo bruă djru bruă pơblih hơdră pơgiăng tuai hăng rơman hyu ngui amăng glai klô đĭ rơman hăng hơdră kơnong nao ĕp lăng ngui hrŏm rơman đôč.

Rơman lĕ, hlô mơnong rông lăng kah hăng kông ngăn gru grua hiam mơ̆ng kual Dap Kơdư, kơnong pơ anai đôč kual lŏn hơmâo lu rơman dŏ hloh amăng glai Việt Nam. Amăng tơlơi hơdip bơngăt jua djuai ania Êđê, Mnông, Jarai ăt hơmâo tơlơi pơmin, pran jua khăp kơ rơman lăng kah hăng mơnuih mơ̆n. Yua kơ anun, pô rơman juăt ngă yang tring rơman kiăng pơdah tơlơi khăp, pơpŭ kơ rơman brơi găng anrăng na nao. Yă H’Hiên Êban lĕ pô sang hơmâo rơman dŏ pơ ƀuôn Ea Mar, să Krông Na, tơring glông Ƀuôn Đôn, tơring čar Dak Lak brơi thâo, rơman lĕ hlô mơnong rông yôm biă mă, lăng kah hăng sa čô mơnuih ding kơna amăng sang anŏ mơtam. Rơman pơƀuh kơ tơlơi kơdrưh, sang anŏ pơdrong sah, hing ang, hơmâo tơlơi kơtang, kông ngăn lu mơ̆ng pô sang, plơi pla. Mơ̆ng đưm laih, rơman dŏ hrŏm amăng plơi pla, yua kơ anun ră anai sang anŏ yă H’Hiên Êban ăt pơ-ư ang biă mă lăng kơ rơman hrup mơnuih amăng sang anŏ pô mơtam ñu lăi:

“Sa thun ngă yang tring rơman dua wơ̆t. Tơdah hơmâo gơnam sa wơ̆t tring boh ƀiă čuh sa drơi bui. Tơdah ƀu hơmâo lĕ kơnong ngă yang amăng sang anŏ hăng mơnŭ. Rơman yôm biă mă hăng tơlơi hơdip ană plơi pla. Đưm hlâo dŏ glai klô, kyâo pơtâo lĕ rơman pô hua kyâo djru ană plơi pla ngă sang, pơgiăng pơdai kơtor glăi pơ sang, rơnuk blah ngă rơman ăt djru hrŏm pơdŭ pơgiăng mơnong ƀong huă, boh phao kơtuang kơ tơhan ƀô̆ đô̆i blah ayăt”.

Tuai rơnguai nao ngui ƀơi Ƀuôn Đôn, Dak Lak lĕ nao hmư̆ tơlơi ră ruai kơ rơman. Hơdôm gơnam yua pơdjơ̆ nao kơ bruă mơgăt, akă, tơning, guăi rơman; hmư̆ tơlơi phiăn ngă yang tring rơman kiăng pơpŭ kơ rơman găng añrăng, sa bruă mă ƀu kơƀah ôh amăng tơlơi hơdip mơda, tơlơi anun pơhưč ƀing tuai hor nao ngui ƀơi Ƀuôn Đôn. Rơman ăt ƀu kơƀah lơi rup rap pơdah thâo gru grua djop anih hyu ngui amăng Ƀuôn Đôn hăng Lăk. Hơmâo sa rơwư̆ sui thun, lu boh kông ty ba tuai hyu ngui hăng brơi ƀing tuai apah đĭ rơman tơl ƀu hơmâo mông pơdơi djơ̆ hơdră, ngă bơbeč truh kơ tơlơi suaih pral rơman lan. Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak Lak hơmâo hră pơtrun brơi pok pơhai hơdră bruă tuai hyu ngui jĕ giăm mơak hăng rơman laih anun pơphun pơkra ming lu mơta gơnam, pơhưč ƀing tuai hyu ngui phrâo pơdjơ̆ nao rơman. Ayong Lê Minh Dũng, tuai mơ̆ng Bà Rịa Vũng Tàu  kah pơpha tơlơi ngă tui hơdră  hyu ngui phrâo tui anai:
“Glăi ngui pơ Ƀuôn Đôn, Dak Lak lĕ khom nao ĕp lăng rơman, kiăng ƀuh tơl anăp mơta rơman hiư̆m ñu, pô mơgăt rơman hiư̆m lĕ. Kâo tom đĭ rơman, pơplông đĭ rơman đuăi samơ̆ ră anai tuai hyu ngui ƀu hơmâo ĕp lăng pơplông rơman dơ̆ng tah, kơnong ngă lu bruă hiam pơkŏn. Kah hăng ƀuh tuai brơi rơman kơkuh kơ tuai, brơi tuai ngui pơphôl hrŏm rơman mơak laih anun čem rơman ƀong lu mơta mơnong ƀong jơman pioh kơ rơman juăt lăi rơman ƀong buffet hăng pơhrôp brơi rơman hiam pioh tuai čơphil rup hrŏm. Anai lĕ tal pă laih kâo rai ngui hrŏm lăng rơman pơ Ƀuôn Đôn”.

Ră anai tơring čar Dak Lak dŏ mă 37 drơi rơman lan, amăng anun 14 drơi rơman pơ tơring glông Lak, 22 drơi pơ Ƀuôn Đôn hăng 1 drơi ƀơi tơring glông Krông Ana. Hơdôm drơi rơman lan hrŏ hĭ lu yua rơman djai tha, lu thun laih. Ƀơi anăp kơ tơlơi anai, rơman lan hrŏ kơtang biă mă, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak Lak pơsỉ hơdră djru ngă tui brơi pơblih tuai đĭ rơman hyu amăng glai pơdơi mơtam, ngă tui hơdră kơnong ĕp lăng, ngui hrŏm rơman đôč. Tui hăng anun, pŭ rơman lan dŏ wai pơgang pioh, pơƀem kiăng rơman hơdip sui thun, djru kơ pô sang, pô rơman hơdră ĕp prăk pơkŏn pơhrua nao, yua rơngiă prăk pơhrui glăi mơ̆ng bruă apah đĭ rơman. Ră anai Khul wai lăng hlô mơ̆ng kual ASIA ƀuăn djru rơbêh 2,2 klăk USD pioh ngă tui kơčăo bruă wai pơgang pŭ rơnan, thun blan ngă tui mơ̆ng thun 2022-2026. Khul bruă anai djru ba 12 pô sang hơmâo rơman, amăng anun 8 drơi rơman ngă hrŏm bruă brơi tuai ĕp lăng hăng jĕ giăm mơak hrŏm rơman ƀơi đang kyâo glai dêh čar wai lăng Yok Đôn. Tuai nao lăng ƀu đĭ rơman dơ̆ng tah, kơnong ĕp lăng rơman hăng hyu lăng glai klô. Ơi Hockley Ryan Jonathan, mơnuih kơhnăk gah bruă wai lăng hlô mơnong kual ASIA lăi:
“Ƀing gơmơi lĕ ƀing pơ ala kơ bruă mă khul wai lăng hlô mơnong kual ASIA hlăk ngă tui kơčăo bruă wai pơgang pioh pŭ rơman ƀơi đang glai Yok Đôn, tơring čar Dak Lak. Ƀing gơmơi čang rơmang kơn pơgi anai amra ngă tui hơdră anai ƀơi tơring glông Lak kiăng tŭ ba rơman nao dŏ amăng glai klô Yok Đôn. Ba glăi rơman tha glăi amăng glai klô. Ƀu djơ̆ lăi, ba rơman glăi amăng glai lĕ mơnuih ƀôn sang ƀu thâo rơman dơ̆ng tah. Gơmơi kiăng ană plơi pla ăt wai lăng rơman, mơnuih ƀôn sang Việt Nam amra hyu ngui ĕp lăng rơman amăng glai, čuă lăng đang kyâo rơ̆k tơ̆k anih rơman dŏ. Gơmơi čang rơmang tơdơi anai, rơman amra ƀu ƀuh ƀô̆ mơta amăng mông jơngum ngui ngor ngă yang ploiw pla ôh amăng kual glai Yok Đôn hăng tơring glông Lak”.

Hrŏm hăng jơlan hơdră mơ̆ng gong gai kơnuk kơna hăng djop anom bruă amăng bruă pơgang rơman lan, ƀing pô rơman ăt khom đing nao klă hloh bruă pơgang tơlơi suih pral kơ rơman, sa tơlơi dưi lăng kah hăng ding kơna amăng sang anŏ. Tuai rơnguai khăp ƀu eng kơ rơman ăt kiăng hơmâo tơlơi ngă mơak hrŏm, jĕ giăm hloh, pioh kơ pŭ rơman rup rap ană rơman dŏ na nao amăng pran jua mơnuih ƀôn sang kual Dap Kơdư.

 

 

ZaWut/Nay Jek pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC