VOV4.Jarai - Tơlơi adoh Êđê hơmâo dua tơlơi adoh juăt hmư̆ hloh anun lĕ adoh Kưt hăng Eirei. Tơlơi adoh juăt bơni kơ čư̆ siăng kriăng pơtâo, bơni kơ tơlơi hơdip ană plơi pla, tơlơi pơkhăp tơdăm dra, tơlơi ƀu-eng sang anŏ, pơtă pơtăn ană tơčô mô yâo...Biă ñu, hơmâo lu tơlơi adoh kưt pơdah pran jua hning rơngôt, hơdor kơ Wa Hồ. Hrŏm hăng anun, hơmâo mơn tơlơi adoh eirei hăng jua ñu hmar, dik dăk, bơni kơ tơlơi gum djru prong prin mơng Wa Hồ khăp ƀu-eng.

 Mơnuih kơhnâo H’Lan Niê (arăng juăt iâu yă Thoại) dŏ ƀơi ƀuôn Kla, să Dray Sap, tơring glông Krông Ana, tơring čar Dak Lăk brơi thâo: Mơng hlâo laih, kơnuih Wa Hồ amăng tơlơi adoh Êđê kah hăng pơtŭ jă bơngač ba jơlan tui Ping gah, bơkơdong glăi ayăt, mă glăi tơlơi rơngai kơ djuai ania, kah hăng apui jă yang hrơi mlăm ba neh met wa hơmâo tơlơi hơdip trơi pơđao yâo mơ-ak tui ră anai. Hơdôm tơlơi adoh bơni kơ Wa Hồ amuñ thâo hluh, hmư̆ mơ-ak mơn. Rim wơ̆t arăng adoh, tơlơi adoh mut hrŏm hăng jua đing ƀuôt, đing năm mơ-ak biă. Yă Thoại brơi thâo:“Rim wơ̆t adoh kơ Wa Hồ arăng juăt ră ruai kơ Wa lĕ sa čô mơnuih git gai lŏn ia rơgơi mơbruă. Wa nao pơpă hơmâo tơlơi rơngai ƀơi anun. Wa jing mơnuih djru ană plơi ta tơklaih ngă hlun ayăt Prang, ayăt Mi đưm adih. Hơmâo tơlơi pơtưh kơ Wa tui anai: “Hning kơ Wa biă mă/ ană plơi hrơi anai trơi pơđao/ Hơdor bơni kơ Wa Hồ prong prin/ Khin puh đuăi čim dĕt, djă bong đang pla kơtor, pla tơmun/ Wa aka ƀu hmao adang apui pơtŏ djuh hiam, Aka ƀu hmao mơñum ia jơngeh/ Wa glăi pơ dêh atâo ngă kơ ană tơčô mô yâo hning rơngôt”.

Tơlơi khăp ƀu-eng mơng mơnuih djuai ania Êđê hăng Wa Hồ ƀu kơnong yua Wa ñu ngă khua git gai lŏn ia đôč ôh mơ̆ Wa lĕ gru kơnuih hiam, abih pran jua, truh kơ djai ba dŏ pơmin kơ lŏn ia, ană plơi pla. Ơi Y Nguk Niê (ơi Suang) mơnuih kơhnâo dŏ ƀơi Ƀuôn Hŭk B, să Čư̆ M’gar, tơring glông Čư̆ M’gar, Dak Lăk ră ruai: Wa ñu brơi abih tơlơi khăp mơng ñu kơ ană plơi pla kual Dơnung, amăng anun hơmâo ană plơi kual Dap Kơdư. Mơnuih djuai ania Êđê lêng pơtă pơtăn kiăng hơdor kơ Wa hăng tơlơi adoh kưt, eirei, hơdor tơlơi Wa Hồ ñu pơtô kiăng ană plơi ta hơdip rơnôm, thâo gum pơgôp, akŏ pơdong plơi pla jai hrơi pơdrong asah klă hiam. Ơi Y Nguk Niê lăi:“Wa Hồ ñu jing mơnuih ba jơlan lŏn ia Việt Nam blah dưi ayăt Prang, ayăt Mi laih anun mông anai ƀing ta hơdip trơi pơđao yâo mơ-ak laih. Wa pơtă pơtăn kơ ană plơi kual Dap Kơdư thâo khăp kơ plơi pla, lŏn ia, ha pran jua kiăo tui Ping gah hăng kơnuk kơna, akŏ pơdong plơi pla jai hrơi pơdrong asah. Amăng tơlơi adoh djuai ania Êđê ƀu dưi kơƀah ôh tơlơi adoh bơni kơ Wa Hồ”.

Mơnuih kơhnâo Y Nguk Niê hăng H’Ƀim KɃuôr adoh bơni kơ Wa Hồ ƀơi VOV Dap Kơdư

Rup Wa Hồ amăng tơlơi adoh djuai ania Êđê hơmâo ƀing kơhnâo pơhmu hăng tơlơi pơtưh juăt hmư̆, amăng anun bă blai tơlơi khăp, tơlơi pơpŭ mơng djuai ania Êđê hăng sa čô khua git gai lŏn ia. Ơi Y Bruăt Êban (ơi Nhem); 83 thun, dŏ ƀơi ƀuôn Ea Sut, tơring kual Ea Pôč, tơring glông Čư̆ M’gar, tơring čar Dak Lăk brơi thâo, Wa Hồ jing gru pơ ala brơi tơlơi kiăng hơdip, kiăng hrưn đĭ, kơ tơlơi rơngai, jing pô pơtrut pran jua ƀing kơhnâo pơčeh rai tơlơi adoh pơtưh.

“Wa Hồ ñu git gai lŏn ia Việt Nam. Kâo aka ƀu bưp djơ̆ ôh Wa, samơ̆ rim wơ̆t adoh kưt ƀudah eirei kơ ană tơčô hmư̆, adoh amăng mông jơnum prong kâo lêng adoh bơni kơ Wa. Hơmâo tơlơi adoh tui anai: “Ƀu hơmâo pô tui hăng Wa Hồ, sa čô mơnuih rơgơi mơbruă, yuă glŏm hĭ phun trang, hlang sat, ba glăi tơlơi hiam kơ ană plơi, yua hnun hrơi anai ƀing ta hơmâo tơlơi hơdip trơi pơđao, yâo mơ-ak”. Phun trang, phun hlang anai lĕ arăng pơhmu kơ ƀing ayăt”.

Hăng mơnuih ƀon sang ƀơi kual Dap Kơdư, amăng anun hơmâo mơnuih ƀon sang djuai ania Êđê, mah Wa Hồ đuăi lui sui laih, samơ̆ Ñu ăt dŏ hơdip na nao amăng ia krông, ia čroh, ƀơi đang glai, ƀơi djŏp plơi pla. Mơnuih kơhnâo djuai ania Êđê juăt adoh hơdor kơ Wa Hồ hăng tơlơi adoh kưt rơnguă, wơ̆t hăng jua đing buôt hmư̆ wưt wưt ngă kơ arăng glưh hơtai boh biă. Kơhnâo H’Bim Kbuôr, ƀuôn Ƀling, să Čư̆ M’gar, tơring glông Čư̆ M’gar, tơring čar Dak Lăk brơi thâo, lơ̆m adoh, ƀing kơhnâo adoh pơčeh mă tơlơi adoh hlao ƀơi anun mơtăm yơh, pran jua gơñu khăp ƀu-eng kơ Wa Hồ hiư̆m pă gơñu adoh tui anun, adoh rơngôt, hơdor kơ Wa yua dah ñu đuăi lui ƀing ta laih.

“Ƀing ta hơdor kơ Wa samơ̆ ƀu dưi bưp Wa dong tah, ƀing ta adoh tui anai “Ơ Wa Hồ, ană tơčô hơdor kơ ih! Hơdor kơ ƀô̆ mơta ƀu-eng kơ ană mơnuih. Ngă hiư̆m pă mơng bưp Wa. Wa jing hĭ ding dit, jing hĭ wing wai por hyu djŏp dêh. Ană tơčô hơdor đok adoh ih, Wa ah. Ƀu hơmâo dong tah pô rơgơi tui hăng Wa. Wa yơh pơjing rai kơ lŏn ia pơtŭ kơñĭ rơđah bơngač ba jơlan...”.

Hơdôm tơlơi adoh anai jing tơlơi pơhiăp amăng pran jua, mơng hơtai boh pô adoh. Mơnuih djuai ania Êđê pơdah pran jua hơdor bơni kơ Wa Hồ hăng tơlơi adoh jê̆ giăm hăng tơlơi pơhiăp mơn. Jua adoh, tơlơi adoh hơmâo mơng pran jua khăp ƀu-eng, pơpŭ kơ wa yua tơlơi djai brŭ kơ lŏn ia, djuai ania Việt Nam ta. Mah aka ƀu nao čuă djơ̆ ôh kual Dap Kơdư, samơ̆ rup Wa Hồ ăt dŏ hơdip na nao amăng pran jua djuai ania Êđê hăng hơdôm tơlơi adoh rơnguă, ngă glưh pran jua.

H’ Zawut: Čih - Siu H’Mai: Pơblang