VOV4.Jarai - Ơi Y Ƀhĭ Ayun (djuai ania Êđê) ƀơi buôn Hŭk, să Čư̆ Mgar, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Daklak juăt laih hăng bruă mơñam bung bai tui phiăn juăt mơng đưm. Rim hrơi ñu kreh kruñ hăng bruă mơñam rêu ro, rơ-i čơngua... klă hiam, pha ra biă. Hăng tơngan ƀat bruă, hơdôm gơnam mơñam mơng ñu ƀu djơ̆ kơ tŭ yua amăng bruă bơwih ƀong huă, mă yua amăng sang anô̆ ôh mơ̆ ñu dô̆ dưi djă pioh gru grua bruă mă đưm dong        

Nao čuă nghệ nhân mơñam bung bai Y Ƀhĭ Ayun čơtlăm hơjan. Ƀơi pur gŏ amăng sang dlông pơđao, ñu glăk krih amăng sa ară sa ară trañ pioh mơñam rêu, rơ-i čơngua... Bruă mă mơng ñu ƀu djơ̆ kơnong kơ ba glăi prăk pơhrui glăi djru ƀiă kơ ană tơčô ôh mơ̆, ñu dô̆ djru djă pioh gru hiam bôh thâo đưm mơng djuai ania pô dong. Ơi Y Ƀhĭ Ayun lăi pơthâo, drơi pô ñu thâo mơñam mơng dô̆ čơđai 16 thun, lom lăng ƀuh ơi yă, neh met wa mơñam hơdôm gơnam mơng kram djrao. Hor hăng bruă mă anai, ñu gir run lăng tui rim bruă mă, laih anun pơhrăm tui ƀơƀrư̆.         

“Bruă mơñam bung bai mơng djuai ania Êđê hmâo mơng đưm laih. Kâo mơñam čơngua, rêu mơng dô̆ hlăk ai laih. Kâo hrăm mơng wa kâo hơdră mơñam bơnga laih anun kâo mơñam tui”.

Sa dua djuai rup bơnga mơñam rơ-i

Mơnuih ƀôn sang amăng buôn Hŭk, să Čư̆ Mgar, tơring glông Čư̆ Mgar hmâo juăt laih hăng hơdôm bôh rêu ƀudah rơ-i čơngua mơng tơngan nghệ nhân Y Ƀhĭ Ayun mơñam rai. Neh wa ƀơi hơdôm bôh plơi pla ataih, giăm leng kơ nao rơkâo blơi. Đa hơdôm bôh sang bơwih ƀong sĭ mơdrô gơnam djuai ania ăt juăt rơkâo blơi mơn gơnam mơng ñu hăng mrô lu biă.

Ơi Y Ƀhĭ Ayun brơi thâo, kiăng mơñam rai hơdôm gơnam anun, rơngiao kơ yang brơi, ta khom thâo gir run pơhrăm mơng bruă ruah kram djrao, pơ-ô, huai. Hơdôm mơnuih tha rơma, mă bruă anai sui thun amra hmâo tơlơi găn rơgao ruah mă hơdôm phun pơ-ô ƀu hmâo hlăt arong ƀong, tơdơi kơ anun koh jing črăn, čơhmu amăng pơ-iă krô anun kah mơng mơñam. Mơnuih mơñam khom hmâo tơngan kơjăp kiăng mơñam rai kơjăp; hăng tuč rơnuč ñu lĕ khiăo rêu, rơ-i čơngua hăng hrĕ huai ƀudah hrĕ kươk ... Ƀu djơ̆ kơnong kơ thâo mơñam djop mơta gru grua bơnga, pơčeh phrâo ôh mơ̆, ñu dô̆ thâo pơčeh rai amăng bruă dưm dăp bơnga lăng hiam mơta biă amăng rim mơta gơnam ñu mơñam rai, hmâo bôh tŭ yua yôm phăn biă.

“Khom hmâo tơlơi hơdeč hmar anun kah mơng dưi mơñam djop mơta bơnga. Hmâo hơdôm bơnga mơñam rơ-i čơngua kah hăng rŭp kyâu bơrơkal, rŭp hrăo, rŭp kru ja, bơnga trong, rŭp yang hrơi pơčrang rơđah, rŭp klang, rŭp gal, rŭp bơnga. Amăng anun bơnga rŭp klang hmâo bôh yua yôm hloh. Amăng ƀuôn Hŭk anai kơnong kơ sa čô kâo dưi mơñam bơnga anai. Đưm hlâo adih, lom nghệ nhân mơñam hmâo 7 bôh rơ-i hmâo bơnga rŭp klang amra dưi ngă yang rơkâo tơlơi suaih pral. Hơdôm bôh rơ-i anun lĕ dưi ba nao brơi kơ ƀing anong wa adơi ayong amăng sang anô̆”.

Nghệ nhân Y Ƀhĭ Ayun hăng hơdôm gơnam mơñam      

Mơñam bung bai hăng kram huai lĕ phiăn juăt mơng đưm hlâo gah djuai ania Êđê, khă ră anai ƀiă mơnuih thâo mơñam bung bang, biă ñu hơdră mơñam bơnga tŭ yua yôm ƀơi rim rơ-i čơngua. Kiăng mơñam giong sa bôh rơ-i hiam khom rơngiă lu pran, mơñam tŏng ten rim črăn, yua anun hăng tơlơi hơdip phrâo rơnuk anai ƀing hlăk ai ƀu hor đơi ôh hăng bruă mă anai. Yua anun, ơi Y Ƀhĭ Ayun čang rơmang dưi pơtô glăi kơ ană tơčô gum hrom djă pioh bruă mơñam bung bai djuai ania.        

“Ră anai lu gơyut hlăk ai kơnong hor mơ-ak hloh ƀu hor hrăm mơñam rơ-i čơngua ƀudah rêu ro ôh. Kâo jak iâu ƀing čơđai, hlăk ai amăng ƀôn rai pơ̆ sang kâo hrăm. Lom kâo dô̆ suaih pral, dô̆ hơdip amra dưi pơtô glăi kơ ană tơčô mơñam bung bai, phiăn juăt djuai ania Êđê pô, pơgi kơdih anai kiăo tui ơi yă ƀu hmâo hlơi pơtô glăi brơi dong tah”.          

Čang rơmang hăng tơlơi hor hăng hur har pran jua pơtô glăi mơng ƀing nghệ nhân, hơdôm gru bơnga hiam hăng gơnam mơñam pha ra, djă jă gru grua bôh thâo djuai ania mơng mơnuih Êđê huăi rơngiă hĭ./.

H’ Zawut: Čih – Siu H’ Prăk: Pơblang