
Mơnuih ƀôn sang djuai ania Kơyong lăng kơ pin ia yom biă mă hăng pơpŭ pơyom mơ̆n. Sit akŏ pơdong plơi pla, ƀing tha plơi juăt hyu ĕp anih hơmâo ia, akŏ pin ia kah pơdong plơi laih anun pơjing pin ia kơ ană plơi pla nao sô̆ mơñum. Giong ngă pin ia, dưm tơnang, ia ƀlĕ rô tui tơnang ia jơngeh hlơ hleč. Giong anun arăng ngă yang pin ia, ngă yang pơpŭ kơ tơnang ia hăng hơdră ngă kơdrưh biă mă.
Mơ̆ng mơguah sing bring, ƀing tơdăm dra djuai ania Kơyong hrŏm hăng ƀing tha plơi ƀơi să Trà Yon, tơring glông Nam Trà My, tơring čar Quảng Nam, hơmâo ƀuh ƀô̆ mơta pơtum laih ƀơi sang rung plơi. Lăng jum dar amăng lan sang rung, lu mơta gơnam prăp lui či ngă yang, hnă arăng yôl, klơi arăng hring, gong tơmeh, ngă gong kut klao, pik mia ia iom brêm bram prăp či ngă yang. Abih bang ană plơi pla buh eng ao, mơtuai, čut sum hai lêng kơ phrâo hiam soh.
Hmư̆ ik jua čing ing jua hơgor, ok or tơdăm dra tha muai čơđai hlăk puăi tlao, bơ ră ruai tơdruă ik ăk. Truh mông tha plơi iâu lăi, ngă yang jua čing pơdơi, ayơ̆k tha plơi iâu lăi pơtưh ba mơtam. Hlâo kơ hrơi ngă yang, tha plơi iâu pơtum ƀing tơdăm prong pơtih pha bra hơpăl jăl tơkai tơngan, pran kơtang amăng plơi, nao koh kyâo, ba glăi trah ngă gong kut gong klao; jah rơmet pơhuet, kih pơrơgoh pin ia či nao dưm tơnang phrâo ƀơi pin ia.

Gơñu sem glăi đing kram, đing dê ngă tơnang ia, tơdah ƀuh ƀeh ƀoh, aka ƀu klă hiam pơkra ming glăi, sem glăi tơnang hơđăp tơdah răm laih pơhrua tơnang phrâo. Tha plơi ơi Nguyễn Đức Thường, să Trà Yon, tơring glông Nam Trà My, brơi thâo:
“Črăn tal sa lĕ bruă prăp rơmet jơnum ană plơi pla, kiăng bơ tŭ ư hĭ amăng plơi pla ƀôn ƀut, ƀing tha plơi pô pơsit bruă či ngă yang. Giong anun pơpha bruă mă kơ ƀing tơdăm nao koh kyâo, koh kram ƀudah de, biă mă ñu ĕp kyâo tơpă brăng, pơpha grup, ngă pơgiong hĭ gong kut klao. Pin ia lĕ, tha plơi brơi ană plơi khom rơnăk hĭ pơgang hơdjă rơgoh, ia rô jơngeh na nao. Pơ hlao ia ƀu hơmâo pô dưi koh drôm kyâo, jah rơ̆k pum amur ôh, khom ngă djơ̆ tơlơi phiăn pơgang pin ia gah hlao, ngă soh glăi lĕ ană plơi pla đŭ mơtam”.
Pơdong đĭ gong kut klao lĕ bruă mă blung a hăng ăt jing sa amăng hơdôm boh yom phun dưi đing nao hlâo hloh, đing nao kơ bruă ngă yang pin ia anai. Kiăng dưi hơmâo gong kut klao hiam, ƀing đah rơkơi hăng tơdăm amăng plơi khom pơhrôp hiam, pơkra ming djop črăn rup ƀơi gong klao. Gơñu ngă hrŏm, pơpha rim črăn bruă kiăng ngă giong. Tơdơi kơ ngă yang, iâu lăi djop yang bơngăt jua, atâo ơi yă đưm đă ră hlâo, ƀing tơdăm tơkung hăng glăm ba gong klao ƀơi anăp sang rung, tơnang ia ngă hăng kyâo ƀudah hăng kram, de ale pơ-ô lĕ glăm ba pơ pin ia adih. Ñu phara tơnang ia djuai ania Kơyong lĕ, arăng tô đing kram ƀudah de mơ̆ng tơnang ia phun, truă ba ia rô glăi pơ plơi pioh sô̆ mơñum. Lơ̆m ia rô glăi truh pơ plơi laih, ia rô pơtruh ƀơi Gong klao, rim sang anŏ amra ăt mă đing djrao mơ̆n sô̆ ia gui ba glăi pơ sang anŏ tơnă asơi hơbai añăm.
Lơ̆m ƀing tơdăm, đah rơkơi ngă bruă koh kyâo, trah pơkra, pơhrôp hiam gong klao, koh đing ngă tơnang ia, pơđoh glăi ia rô truh pơ plơi lĕ, ƀing đah kơmơi hrơi dŏ pơ sang hơtŭk riă tơnă hơbai, seng să riă añăm. Gơñu te hăng hơtŭk riă añăm hla rơ̆k tui gru grua đưm djuai ania kah hăng asơi điơ̆ brông hăng đing, ngă ƀañ tơpung tơki kơbao, ƀudah tơnă asơi anih, tơkŏng tơpai. Amai Hồ Thị Hằng, mơnuih ƀôn sang să Trà Yon, tơring glông Nam Trà My, brơi thâo:
“Ngă yang pơpŭ tơnang ia, gơmơi prăp laih gơnam pơkra ƀañ, nao koh đing djrao brông điơ̆, pĕ hla anung koč, tlam mơmŏt ăm. Đing sô̆ ia mơ̆ng pin ia ba glăi. Anai lĕ tơlơi phiăn mơnuih ƀôn sang pơ anai. Sô̆ ia anai tơnă asơi, hơtŭk añăm lŭk hăng mơnong un, bơbui pioh ngă yang, rơkâo thun rơnang phang mơak pơ anăp bơwih ƀong huă đĭ kyar, pơdai jor kơtor lu, ană bă săng hrăm hră thâo”.

Ơi Đinh Văn Vượng, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Trà Yon, lăi ngă yang pơpŭ tơnang ia ƀudah ngă yang pin sa gru grua hiam, tơlơi phiăn juăt đưm ƀuh đôm jă bruă ngă hmua pla pơjing hơdôm rơnuk laih, kiăng pơdah rai tơlơi đăo kơ yang rơbang mơ̆ng djuai ania Kơyong hăng mơnuih ƀôn sang kiăng khom dŏ djă pioh na nao đôč:
“Anai lĕ mông pioh kơ mơnuih ƀôn sang pơtum, ƀuh ƀô̆ mơta laih anun kiăng pơtô lăi bruă pơgang kyâo glai, pơgang hlao ia, akŏ ia plơi pla ala ƀôn, kah pơpha tơdruă mă bruă hăng čem rông hlô mơnong....Laih dơ̆ng, mông gêh găl pioh ană plơi pla ngui hrŏm ƀong huă, pơpŭ tơdruă sa thun laih rơgao ngă hmua, ăt pơtruh pran jua amăng thun phrâo hiam drơi jăn. Thun blan pơ anăp, ƀing gơmơi ăt djă pioh pơđĭ tui anŏ hiam gru grua đưm ngă yang tơnang ia, pơpŭ kơ pin ia ala plơi djuai ania ta pô”.
Amăng rơnuk phrâo ră anai, gru grua hiam, tơlơi thâo phrâo plah wah djop djuai ania, ñu bơbeč nao rai amăng tơlơi hơdip mơda, gru grua djuai ania ƀiă ră anai pơblih laih, bruă djă pioh ngă yang pin ia ăt sa bruă kiăng djru hrŏm brơi djă pioh gru ama grua amĭ djuai ania kual čư̆ siang tơring čar Quảng Nam. Laih dơ̆ng atur kơ bruă djă pioh, pơđĭ tui tơlơi pơmin gru grua hiam djơ̆ găl, klă biă amăng plơi pla, đah mơ̆ng pơtrut pơđĭ kyar bơwih ƀong huă čơkă tuai hyu ngui amăng plơi pla, djru hrŏm pơđĭ kyar tơlơi hơdip mơda, mơnuih mơnam ƀơi kual plơi pla.
Viết bình luận