Ngă yang hơduah ia hơjan mơ̆ng djuai ania Êđê ƀơi plơi prong Buôn Ma Thuột, Dak Lăk
Chủ nhật, 00:00, 09/06/2024 H'Xíu/Siu H'Mai pơblang H'Xíu/Siu H'Mai pơblang
VOV4.Jarai - Plah wah blan 3, blan 4 rim thun, lơ̆m truh bơyan phang kual Dap Kơdư, neh met wa pơ anai juăt pơphun ngă yang hơduah ia hơjan. Anai jing tơlơi ngă yang kiăng hơjan klă angin hiam, bơyan pơdai mơboh jor kơtor mơboh lu. 

Tong krah lan sang jơnum ană plơi ƀuôn Ky, plơi prong Buôn Ma Thuột, tơring čar Dak Lăk, đok pô phai yang mut hrŏm hăng jua čing mơ-ak dik dak. Tơlơi phai tui anai: “Ơ yang....ơ ơi pang, yă dôn...glăi hrŏm pơ anai lăng ƀuôn Ky ngă yang hơduah ia hơjan, lăng ba kiăng hơjan klă angin hiam, pơdai mơboh jor kơtor mơboh lu. Lăng ba ană plơi pla ta hiam drơi jăn pran jua, hơdip rơnuk rơnua yâo mơ-ak, puh đuăi klin kheng ngă kơ ană mơnuih, kyâo pơtâo, hlô mơnŏng”.

Abih tơlơi phai, pô phai pơdă gơnam pơyơr kơ yang, hơmâo sa drơi mơnŭ ông, sa čeh tơpai. Giong anun dong ngă yang rơmet rơmot đang hmua, tơjŭ pơdai, hluh hlô mơnŏng, puh đuăi tơkuih prŏ, čim brim ƀong pơdai kơtor. Tuč rơnuč ñu lĕ ngă yang kơsăi ia pơ ala kơ ia hơjan, hăng tơlơi čang rơmang kiăng yang adai brơi hơjan hiam kiăng phun kyâo bluh đĭ mơtah mơda, huăi hơmâo hlăt ƀong, huăi hơmâo čim brim hlô mơnŏng phă prăm.

Tha plơi Y Bang Byă (juăt iâu Ơi Y Rắk), dŏ ƀơi ƀuôn Ky brơi thâo, anai jing tơlơi ngă yang hơmâo djuai ania Êđê ngă na nao laih mơ̆ng đưm truh ră anai:“Amăng sa thun ha wơ̆t neh met wa pơbưp, ngui ngor, ră ruai kơ tơlơi hơdip, bruă ngă hmua pla pơjing. Amăng hơdôm boh plơi pla, hrơi ngă yang jing hrơi či pơbưp, hrăm nao rai tơdruă, pơtô brơi bruă ngă hmua, hơduah yang adai brơi hơjan angin klă, pơdai kơtor hiam, trơi pơđao yâo mơ-ak, jai hrơi đĭ kyar hloh”.

Tơdơi kơ ngă yang adai, abih bang đĭ nao pơ sang rung či ngă yang phrâo kông kiăng suaih pral kơ tha plơi, mơñum tơpai čeh, adoh, atông čing ayun suang. Anai jing hrơi mơnuih djuai ania Êđê pơtă pơtăn kơ ană tơčô hơdor lui tơlơi ngă yang hiam mơ̆ng djuai ania. Prăp rơmet kơ hrơi ngă yang hrŏm hăng ană plơi, ayong Y Long Niê Siêng, dŏ ƀơi ƀuôn Ky, plơi prong Buôn Ma Thuột lăi:“Hăng ƀing hlăk ai kar hăng kâo anai, tơlơi ngă yang jing yôm biă mă. Blung a lĕ djă pioh, pơtrut tui gru grua hiam mơ̆ng djuai ania Êđê pơ anai. Dua dơ̆ng lĕ gơmơi hơmâo hrăm tui, lăng tui bruă arăng prăp rơmet ngă yang hiư̆m pă đah mơ̆ng pơphun ngă yang adai hơduah ia hơjan, kiăng djă pioh, hơmâo ngă na nao truh rơnuk tơdơi anai”.

 

 

Ngă yang hơduah ia hơjan, djuai ania Êđê iâu jing “Kăm mah” jing sa tơlơi ngă yang hơmâo ngă rim thun, tơdơi kơ neh met wa rơmet đang hmua giong, tơguăn hơjan či tơjŭ pla đôč yơh. Tơlơi ngă yang juăt pơphun mơ̆ng rơnuč blan 3, ƀudah amăng blan 4, lơ̆m adai glăk không phang kơtang. Djuai ania Êđê pơmin, tơdơi kơ ngă yang “Kăm mah” kah neh met wa mơ̆ng dưi tơjŭ pla, kiăng hơmâo hơjan klă angin hiam, huăi hơmâo hlô mơnŏng, čim brim amăng glai nao ƀong.

Tui hăng ơi Y Ơm Êñuôl (ama H’Lim), Khua ping gah ƀuôn Ky, ƀơi anăp tơlơi pơplih phrâo rơnuk anai, tơlơi hơdip, bruă ngă hmua mơ̆ng plơi pla ăt pơplih tui mơn, jing tơlơi ngă yang, tơlơi phiăn ngă hmua ăt plih mơn. Mah hnun hai, hơdôm thun giăm anai, hơmâo tơlơi djru ba mơ̆ng kơnuk kơna, anom bruă gru grua, sa, dua tơlơi phiăn hiam hơmâo pơphun glăi, laih anun hơmâo ngă na nao amăng plơi: “Hăng tơlơi git gai mơ̆ng plơi prong, mơ̆ng tơring čar či djă pioh răk lui gru grua hiam mơ̆ng djuai ania ƀiă, anun jing gơmơi ăt gir pơphun glăi tơlơi ngă yang đưm hlâo, yôm biă mă kiăng ană tơčô tơdơi anai thâo hăng ngă tui”.

Hrŏm hăng ngă yang adai hơduah ia hơjan, ƀơi ƀuôn Ky ră anai ăt djă pioh mơn pin ia hăng ngă yang pin ia. Grup čing, ƀing suang mơ̆ng plơi ăt hơmâo hrăm hăng nao atông, ayun suang amăng lu tal jơnum ngui gru grua mơ̆ng tơring čar, plơi prong. Anai jing hơdră kiăng ană plơi, biă ñu ƀing čơđai amăng plơi hmư̆ hing, thâo hluh hăng gum tơngan djă pioh gru hiam mơ̆ng djuai ania pô./.

H'Xíu/Siu H'Mai pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC