Tui tơlơi pơmĭn mơng mơnuih djuai ania Bahnar, ia yôm phăn biă mă: “Ia kar hăng ia tơsâo tal dua rông ba ană mơnuih, ia ba glăi tơlơi hơdip brơi kơ djop mơta ria mơnong tar ƀar rŏng lŏn tơnah…” Hăng tơlơi pơmĭn anun, mơng hrơi ruah anih pơdong plơi pla, ƀing tha plơi kiăng thâo tong ten ƀơi anun hơmâo atur ia hă ƀŭ, kiăng klơi, bư̆ jing pin ia brơi ană plơi pla mă yua. Mơng anun, djop plơi pla djuai ania Bahnar lêng kơ hơmâo pin ia, găn rơgao djop rơnuk, neh met wa ăt lêng kơ djă pioh, yua pin ia hrŏm, laih dong lêng kơ pơphun na nao hrơi ngă yang pin ia rĭm thun. Tha plơi Lick, 67 thun dŏ amăng plơi Piơm, tơring kual Đăk Đoa, tơring glông Đăk Đoa, tơring čar Gia Lai lăi pơthâo, tơlơi yôm mơng pin ia amăng tơlơi hơdip kơ mơnuih djuai ania Bahnar:

“Đưm hlâo adih lơm pơdong plơi pla, bruă blung a lĕ ƀing tha rơma amăng plơi pla kiăng hyu ĕp anih hơmâo ia, kiăng ĕp anih hơmâo ia čăt hăng pơphun klơi, bư̆ ngă pin ia brơi kơ ană plơi pla laih anun kah mơng pơdong plơi la. Anai lĕ tơlơi yôm hloh, kiăng pơhlôm brơi tơlơi hơdip hơđong brơi ană plơi pla. Hăng kiăng hơmâo djop ia yua, rĭm thun neh met wa pơphun hrơi ngă yang pin ia, kiăng rơkâo yang rơbang pơgang brơi ană plơi pla suaih pral, rơkâo yang ia, ia hơjan brơi ană plơi pla hơjan rơnang angĭn mơ-ak, djop sang anŏ lêng kơ hơmâo ia yua…”.

Rĭm thun tong krah blan 4, lơm glăk không phang pơ-iă hang kơtang hloh…djop plơi pla djuai ania Bahnar pơphun ngă yang pin ia. Hlâo kơ hrơi ngă yang pin ia, tha plơi lăi pơthâo brơi djop sang anŏ, anun lĕ rĭm boh sang anŏ kiăng hơmâo 1 čô mơnuih djru rơmet pơagaih jum dar pin ia. Laih dong pơtrut pơsur neh met wa pơgôp gơnam tam juăt yua amăng hrơi ngă yang. Bruă pơgôp anai tui hluai hơmâo yơh, đa brơi mơnŭ, đa braih apiăng, añăm tam, get ia, plôi…ba nao pơ pin ia kiăng kơ ngă yang hăng tơnă hơbai hrŏm amăng hrơi ngă yang anai.

Mơng mơguah amăng hrơi ngă yang pin ia, hlâo kơ pơđoh đuăi abih ia, jah rơmet pơagaih jum dar, kuăi hĭ hlŭ…, ƀing yă, ƀing amĭ, ƀing adơi amai amăng plơi pla trun nao sŏ ia gui glăi pơ sang pioh yua amăng sang anŏ laih anun sŏ ia pioh tro amăng čeh tơpai. Lơm abih bang sŏ ia giong, tha plơi rơkâo yang brơi ană plơi săi khŏt ia…Lơm abih bang đah rơkơi amăng plơi pla trun nao kuăi hĭ hlŭ, rơmet pơagaih jum dar. Kuăi hi abih hlŭ giong, arăng bư̆ jum dar. Tơdơi anun, tha plơi pơphun ngă yang hơduah hơjan:

“Ơ yang, brơi kơ anăp plơi pla ia hơjan, kiăng kơ brơi ană plơi pla hơmâo djop ia hơdjă, pơhlôm brơi kơ kơnuk kơna suaih pral. Ơ yang brơi ia hơjan pruih brơi đang hmua kiăng neh met wa dưi pơphun tơjŭ pla, kiăng kơ phun pla bluh đĭ mơtah mơda, sa bơyan pơdai jor kơtor mơboh, plơi pla trơi pơđao, yâo mơ-ak!”.

Tui tơlơi phiăn mơng mơnuih djuai ania Bahnar, amăng hrơi ngă yang pin ia ƀu kơƀah ôh mông rơkâo tơlơi suaih pral brơi mơnuih ƀôn sang hăng ngă yang tơjŭ pla, đang hmua hiam mơtah mơda, pơdai jor kơtor mơboh…Samơ̆ hrơi ngă yang hơduah hơjan lĕ yôm phăn biă mă. Yua hăng mơnuih djuai ania Bahnar ngă yang hơduah hơjan arăng lăng kar hăng ngă yang hlâo kơ bơyan tơjŭ pla. Kiăng hơduah ia hơjan giong, neh met wa kah mơng dưi nao tơjŭ pla djop mơta gơnam đang hmua. Neh met wa đăo gơnang, tơdơi kơ hrơi ngă yang, đang hmua amra huăi ƀuh hlô mơnong, čim brim phă pơrai. Yă Alar, 71 thun, dŏ amăng plơi Piơm, tơring kual Đăk Đoa brơi thâo dong:

“Lơm ƀiă truh bơyan tơjŭ pơdai, ƀing tha plơi jơnum pơčrông sai kiăng pơphun ngă yang pin ia, hơduah ia hơjan kiăng neh met wa dưi tơjŭ pla, kiăng abih bang mơnuih, djop plơi pla suaih pral. Abih bang mơnuih amăng plơi pla nao djru hrŏm bruă ngă yang ƀơi pin ia, hơduah ia hơjan, prap lui hơdôm gơnam kiăng hloh pioh kơ ngă yang. Kiăng yang brơi ană plơi pla ia hơjan tañ hloh, bruă tơjŭ pla gêh gal, djop sang anŏ čơkă mă tơlơi hok mơ-ak, tơlơi hơdip trơi pơđao…”.

Tui tơlơi juăt, hrơi ngă yang pin ia pơphun giăm pin ia mơtăm, anai lĕ anih hơmâo “glai kŏm”, hơmâo neh met wa wai lăng kjăp hloh kiăng pơhlôm brơi atur ia huăi khŏt. Pơgiong ngă yang pin ia, tha plơi djă akŏ mơnŭ dưm ƀơi gong drai, hlă tong krah pin ia, kiăng pơdah tơlơi pơpŭ hăng hơdor tơngia yang ia, laih anun đĭ mơñum kang tơpai blung a, mut hrŏm ană plơi pla ngui mơ-ak amăng hrơi ngă yang./.