Pơplông adoh đưm, pĕ gông atông brô̆ hlăk ai Dak Lak khăp kơ gru grua hiam djuai ania
Chủ nhật, 06:15, 22/10/2023 H'Xíu/Nay Jek pơblang H'Xíu/Nay Jek pơblang
VOV4.Jarai-Amăng hơdôm hrơi mơak jơnum ngui "Kâo khăp Lŏn ia kâo", anom bruă tơdăm dra mut phung Dak Lak pơphun hơmâo pơplông ƀing hlăk ai thâo tơlơi adoh đưm laih anun pĕ gông, atông brô̆ djuai ania. Lu khul grup nao pơplông hơmâo pơdah thâo lu črăn adoh đưm djuai ania hăng pĕ gông, ting ning mơ̆ng djuai ania pô phara tơring kual pơhrôp glăi. Lu mơnuih pơplông lăi, yua mơ̆ng tal pơplông anai, gơñu hơmâo mông gêh găl thâo hluh, khăp lu hloh hăng kiăng pơlar tui gru grua hiam mơ̆ng djuai ania pô.

Hrŏm hăng jua čing hơgor, gông brô̆ ik ăk mơak pran jua, 6 čô dra djuai ania Hmông buh eng ao gru grua djuai ania pô suang yŭ suang Sênh Tiền. Amai Ma Thị Huế, dŏ pơ să Čư̆ Kruă, tơring glông Mdrak lăi: Sênh Tiền lĕ yŭ suang đưm mơ̆ng djuai ania Hmông, juăt suang amăng mông ngui ngor adoh suang, ngă yang plơi, hrơi mơak čơkă thun phrâo hăng mông ngă yang prong plơi pla. Mah hnun, ƀơi plơi pla phrâo Dak Lak, yŭ suang anai arăng ƀiă đôč pơdah. Sit hơmâo mông ngui ngor pơplông ƀing hlăk ai tơdăm dra adoh đưm kah hăng pơdah, dưi bưp glăi djop hlăk ai adoh đưm djuai ania hăng pĕ gông atông brô̆, mơ̆ng anun thâo hluh lu kơ yŭ suang hiam phara anai.

“Grup gơmơi hơmâo 6 cô, hrăm glăi sa blan kah mơ̆ng thâo suang kar hăng anai. Ră anai, hrăm lĕ, yua ƀing tha rơma pơtô brơi. Kâo ƀuh mơak hăng pơ-ư ang biă mă, hơmâo hrăm glăi tơlơi suang djuai ania ta pô, yua anai jing gru grua hiam phara klă biă mă. Ta thâo laih gru grua djuai ania, ăt lu mơta, ta aka ƀu hơduah ĕp abih ôh”.

Bơ amôn H’Chuyên Knul, dŏ pơ ƀuôn Mblơt, să Ea Bông, tơring glông Krông Ana, tơring čar Dak Lak lăi, tal pơplông anai mông gêh găl kiăng pơdah thâo, pơ-ư ang atông čing djuai ania Êđê Bih, yua ƀing đah kơmơi soh pô atông. H’Chuyên lăi, mơ̆ng bơyan pơdơi prong thun hlâo, ñu atông čing Jhô. Hơmâo tơlơi pơtô ba mơ̆ng ƀing thâo atông čing ƀơi plơi pla, anun thâo djuai ania Êđê Bih hơmâo ring čing Jhô phara hăng čing tơnah, čing pơkŏn, čing Jhô anai yua ƀing đah kơmơi soh atông, ñu lăi:

“Kâo ƀuh khăp lu hloh djuai ania pô hăng gru grua hiam đưm djuai ania. Laih anun kâo kiăng pơdah thâo pơlar tui gru grua hiam đưm mơ̆ng djuai ania ta pô truh pơ djop mơnuih thâo”.

Tal pơplông ƀing hlăk ai adoh tơlơi adoh đưm djuai ania hăng atông čing, gông brô̆, ting ning jing sa bruă mă amăng Hrơi jơnum prong kâo khăp lŏn ia kâo yua kơ anom bruă tơdăm dra mut phung tơring čar Dak Lak phrâo pơphun. Giăm hơmâo 30 črăn tơlơi adoh suang pơdah thâo, ba pơplông, 300 čô mơnuih nao pơplông jing ƀing ƀu djơ̆ mơnuih kơhnâo kơhnăk adoh suang ôh, kơnong tơdăm dra mut phung, ƀing hlăk ai hăng tơdăm ngek dra muai, čơđai anet mơ̆ng 15 boh tơring glông, plơi prong, plơi prong phun amăng tơring čar hơmâo adoh er tơlơi adoh đưm, ayun suang yŭ suang plơi pla, atông čing, pĕ gông atông brô̆, reh ting ning lu kual, plơi pla, phara ba djuai ania.

Mơ̆ng er tơlơi adoh, jua gông brô̆ anun hmư̆ mơak biă mă, čing Jhô, čing kông, čing kok kram, gông tơrưng, đing năm truh pơ kông tính, đing ayup mơ̆ng djuai ania Hmông lăi sáo mèo, tơlơi adoh ei rei, adoh then, adoh lý, ví dặm, tơlơi adoh đưm kual Dơnung.....pơjing rai sa anih hmư̆ hăng ƀuh gru grua hiam mơak tloh noh. Amai H’Tuyêt Niê, Ƀuôn Čuôr Dăng A, să Čuôr Dăng, tơring glông Čư̆ Mgar lăi:

“Hơdôm wơ̆t pơplông djơh hăng anai ngă gêh găl kơ ƀing gơyut hrăm nao rai tơdruă lu tơlơi thâo thăi phara biă mă. Ăt djru kơ ta thâo hluh lu gru grua hiam djuai ania, hor kơ atông čing hơgor, pĕ brô̆, ting ning, ayup đing dek, ba ia rơgơi tơlơi kơhnâo adoh suang đưm djuai ania laih anun hơduah ĕp thâo hluh dơlăm kơ gông brô̆ gru grua djuai ania ta pô”.

Tui hăng tơlơi pơtong lăng mơ̆ng khua mua, nai čom puang, tal pơplông anai pơtum lu gru grua djop djuai ania dŏ hrŏm amăng Dak Lak. Rim kơ črăn hơdră tơlơi adoh suang, pĕ gông brô̆ hơmâo ruah mă anŏ hiam, ia rơgơi phara laih anun lir hơbit hăng pơdah gru eng ao djop djuai ania, mut tơma hăng er tơlơi adoh, gông brô̆ djuai ania anun mơ̆n.

Hrŏm hăng anun, hơmâo anŏ djă pioh, tŏ tui pơƀuh rơđah yua hơmâo tom ƀing čơđai muai pơdah thâo amăng djop črăn hơdră tơlơi adoh. Ơi Lê Văn Hồng, sang hră hrăm gru grua hiam adoh suang tơring čar Dak Lak, Khua khul nai čom puang tal pơplông brơi thâo:

“Khul čom puang thun anai lăng yôm bruă pơplông mơ̆ng djop khul grup, biă mă ñu pơplông pĕ gông, atông brô̆ atông čing djuai ania, ƀuh hiam biă mă hăng lu tơlơi adoh suang mơak aka ƀu hơmâo djơ̆ ôh. Hơmâo wơ̆t ƀing čơđai muai mơ̆ng tơring glông kual ataih, kual asuek kah hăng Krông Bông, Lak. Ƀing čơđai mah thun dŏ muai samơ̆ ayup đing năm, đing dek hăng er tơlơi adoh đưm mơak biă mă, yŭ suang, tơlơi adoh hơmâo ba glăi tơlơi mơak hrŏm amăng mông pơplông”.

Anŏ tŭ yua tal pơplông djru pơtrut pran jua hăng anŏ bang hyu amăng pran jua ƀing tơdăm dra mut phung, hlăk ai, tơdăm ngek dra muai ƀơi Dak Lak khăp pơpŭ kơtang hloh kơ djop mơta er tơlơi adoh đưm, dơnai gông brô̆, đing năm, đing dek jing gru grua hiam đưm kiăng djă pioh pơđĭ tui dơ̆ng pơ anăp, dĭ da gla kơñ.

 

 

H'Xíu/Nay Jek pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC