VOV4.Jarai - Nao pơ plơi prong Pleiku amăng hrơi pơdơi ngă lơphet Akŏ pơdong lŏn ia lơ 2/9, ƀing tuai ƀu dưi pơgao lui ôh anih čuă ngui hmư̆ hing Biển Hồ (Ia Nueng) mơtah hiam, hơmâo arăng iâu hơ-on jing “Mơta Pleiku”. Hrŏm hăng nao lăng anih anom hiam dŏ hnong tui đưm hlâo, nao čuă lăng plơi mơñam mrai, mơñam rơ-i čơ-ua, ƀing tuai ăt dưi ƀong lăng asơi huă añăm ƀong jơman mơng djuai ania Jarai hăng hmư̆ gong brô̆, tơlơi adoh đưm.

Ataih mơng Biển Hồ năng ai 1km, Sang sĭ mơdrô mơnŏng mơnŭ ŏm anăn Gà nướng Plit, plơi Têng1, să Tân Sơn, plơi prong Pleiku, tơring čar Gia Lai yua sa boh sang anŏ djuai ania Jarai pok sui mơng anai rơbêh 10 thun laih. Kiăng bơwih brơi kơ tuai hyu ngui amăng lơ 2/9, yă H’Nach hrŏm hăng ƀing bơwih brơi hyu kih rơmet agaih ƀhông, laih anun prăp lui mơnong ƀong huă jơman mơng djuai ania Jarai.

“Amăng hơdôm hrơi lŏn ia ta pơdơi prong, laih anun hrơi Ngui ngor Lŏn ia rơngai lơ 2/9, neh met wa amăng plơi juăt prăp lui lu gơnam ƀong jơman. Ƀing gơmơi prăp lui mơnong mơnŭ, mơnong bui glai hăng hơdôm mơta gơnam juăt ƀong mơng djuai ania Jarai kah hăng añăm tơpung, añăm ate, wơ̆t hăng añăm ƀong pơkra mơng hla rok pĕ mơng hmua, mơng glai. Pơhmutu kah hăng añăm hla plum (hla ƀlang), asơi brong, hăng djŏp mơta añăm hơmâo pơkra mơng rơbung hơmâo neh met wa wok amăng glai. Kơnong añăm ƀong pơkra mơng rơbung, lơ̆m čơkă tuai lĕ gơmơi hơtuk rơyă jing lu mơta añăm phara mơn, ta dưi hna hăng mơnong ƀudah hơtuk hrŏm hăng añăm ate, añăm tơpung tŭ mơn”.

Yă H’Nač prăp lui gơnam ƀong huă pơkra mơng rơbung glai.

Sang sĭ mơnŏng mơnŭ ŏm Gà nướng Plit ƀơi plơi Têng 1, să Tân Sơn, gah rơgiao Pleiku, hơmâo pơdong ƀơi kual lŏn prong năng ai 4000 met karê. Sit biă ñu, anun lĕ lŏn đang mơng sa boh sang djuai ania Jarai, pơkra mă anet đôč,  yua Ama Kiet ngă pô. Đang anai hơmâo pơkra kar hăng đang čuă ngui anet, hơmâo sang Jarai ta. Rim boh sang prong hơdôm pluh met karê dưi čơkă tuai nao ngui, tum jơngum sang anŏ, ƀong mơñum mơnŏng ƀong huă ƀăt jơman mơng plơi pla čư̆ siăng. Ama Kiet lăi pơthâo:

“Ƀing gơmơi pok sang sĭ mơnong ƀong huă tui gru grua djuai ania Jarai ta. Ƀơi anai bơwih brơi kơ tuai hơdôm mơta mơnong ƀong huă mơng Jarai hơbai, anun lĕ añăm hla plum. Juăt ñu hla plum gơmơi juăt hna hăng kơđol mơnŭ, pioh nao aplăng, trong glai, bơnga pơneh. Tal dua dong lĕ hla amăng glai hơbai hrŏm arêng. Hăng asơi brong asơi koč arăng iâu cơm lam lĕ mă braih điâ̆o arăng tơjŭ pơ đang hmua. Gơmơi blơi glăi mơng neh met wa, juăt ñu ruah mă braih hiam, ƀâo phu hloh. Braih hlâo či brong amăng đing lĕ gơmơi trăm amăng ia ƀơ̆i, tơdơi kơ anun nao pơ glai koh đing pơ-o. Rơngiao kơ asơi brong, đa arăng iâu asơi koč, hơmâo mơnong mơnŭ dong. Mơnŭ gơmơi blơi mơng ană plơi mơn. Mơng mơguah, ană plơi djă nao pơ sang, juăt ñu mơng 10 truh 20 drơi. Anai lĕ mơnŭ arăng rông pơ să H’Bâo, să Čư̆ Dang Ya. Ngôt hra buh kiăng mơnŏng ñu ƀăt lĕ gơmơi juăt mă hla eč Jarai ta, pĕ mơng hmua mơn, hơmâo hla kač tul hrŏm hăng hra, tut hăng mơnong mơnŭ ŏm, mơnong ŏm jơman biă”.

Ama Kiet lăi pơthâo gru grua djuai ania Jarai.

Tong krah lan sang hơmâo pla rok prong biă. Tong krah lan sang hơmâo pơdong gong hơdrai glông sep hăng ngŏ, jing anih pioh pơphun ngă yang, ngui ngor tui gru djuai ania Jarai, hăng lu tơlơi ngui ngor kah hăng atông čêng, suang jum dar apui tơlŭi, pĕ gong brô̆.

“Lơ̆m čơkă tuai gơmơi amra prăp lui hlâo tơlơi adoh suang, tơlơi ngui ngor hrŏm hăng ƀing tuai, samơ̆ ăt ngă tui tơlơi rơkâo mơng ƀing tuai mơn, anun lĕ atông čêng, atông đing t’rưng, pĕ gong ting ning, ayun suang jum dar apui. Ăt tui hăng tơlơi kiăng mơng tuai mơn, lơ̆m gơñu kiăng lĕ gơmơi adoh tơlơi adoh bơni kơ kual Dap Kơdư kiăng ƀing tuai mơ-ak hrŏm, ayun suang hrŏm hăng ƀing adoh”.

Rơngiao kơ pơƀuh gru grua hiam mơng djuai ania Jarai, sang anŏ Ama Kiet ƀơi plơi Têng 1, să Tân Sơn, gah rơngiao Pleiku ăt jing anih djru brơi ană plơi hơmâo bruă mă mơn. Laih dong, anai ăt jing anih blơi gơnam mơng neh met wa djuai ania Jarai pơkra rai, mơng hlô mơnong, tơjŭ pla ƀudah pĕ mơng hmua mơng glai.

“Tơdơi kơ klin Covid-19, hơmâo lu hlăk ai ƀu hơmâo bruă mă. Lu mơnuih hrăm giong ƀu hơmâo bruă mă, nao mă bruă pơ ataih hai ăt bưp lu tơnap tap mơn, ƀudah aka ƀu ĕp ƀuh bruă gơñu hor. Yua hnun, kâo djru brơi, brơi gơñu mă bruă pơ anai kiăng hơmâo prăk. Ha sa dong lĕ kâo juăt blơi mơnŭ mơng neh met wa, lơ̆m neh met wa kiăng prăk, kiăng sĭ gơnam thơ, kâo lêng kơ blơi soh”.

Mah sang sĭ mơdrô anet mơng sang anŏ djuai ania Jarai đôč, samơ̆ hơdôm bruă ƀơi anai glăk gum pơđĭ kyar anom bruă tuai hyu ngui mơng plơi prong Pleiku tơring čar Gia Lai. Hluai tui anun, djru ană plơi hơmâo bruă mă, laih dong djă pioh hăng pơđĭ tui gru grua hiam mơng djuai ania Jarai.

Quốc Học – Nay Jek: Čih - Siu H’Mai: Pơblang