Siu H’An - Đah kơmơi Jrai hor tơlơi akhan hri hăng tơlơi adôh
Chủ nhật, 07:00, 04/06/2023 Quốc Học/Siu Đoan Pơblang Quốc Học/Siu Đoan Pơblang
VOV4.Jarai-Amăng tal nao mă tơlơi akhan hri hăng tơlơi adôh đưm kual Dap kơdư, ƀing mă tơlơi pơhing ƀơi kual Dap kơdư ƀuh lu tơlơi yôm phara. Mah mrô mơnuih thâo akhan hri hăng adôh suang aset tui yơh, samơ̆ ăt dŏ mơn hơdôm tơlơi akhan hri, adôh hing ang dŏ djă pioh mơng rơnuk tơdơi. Siu H’An - Đah kơmơi djuai anai Jrai lĕ mơnuih thâo adôh suang.

Siu H’An tơkeng rai hăng hơdip truh prong amăng plơi Kênh Mét, să Ia Le, tơring glông Chư Pưh, tơring čar Gia Lai. Mơng dŏ anet Siu H’An juăt hmư̆ hơdôm tơlơi adôh amăng hơdôm hrơi amĭ ƀă nao pơ hmua. Lơ̆m tlam mơmŏt glăi pơ sang, Siu H’An ăt tum jơngum hrŏm jum dar apur, dŏ hmư̆ ơi yă akhan hri.

Hơdôm tơlơi akhan hri lĕ anŏ yôm hơmâo Siu H’An djă ba mơng plơi pla truh kơ ñu nao hră gưl dua Sang hră kơnuk kơna čem rông ba čơđai djuai ania ƀă tơring glông Chư Sê, tơring čar Gia Lai. Siu H’An hơdor glăi thun blan dŏ hrăm hră, truh mơmŏt mlăm, ƀing gơyut gơyâo tum pơƀut jum dar hmư̆ ñu akhan, tơlơi anai ngă ƀing gơñu wơr hĭ hrơi mông ataih mơng plơi pla. Ƀing mơnuih bơră ruai amăng tơlơi akhan đưm Jrai hơmâo Dăm Giông, Dăm Drit, amŏ Hơbia …kiăng pơtrut pơsur pran jua gơñu.

“Tơlơi akhan Dăm Giông bơră ruai lăi nao mơnuih sông kơtang pơklaih lŏn ia, djru brơi ană plơi pla. Bơ Dăm Drit lĕ tơlơi akhan lăi nao tơdăm rin rơpa, ană plơi pla pơkiăo đuăi, hlơi bưp lêng djik djăk khak čut, tơdơi anun dăm Drit jing mơnuih pơdrong asah, hơmâo lu kông ngăn. Bơ tơlơi akhan lăi nao amŏ Hơbia lĕ bơră ruai lăi nao sa čô dra sat, tơdơi anun jing dra hiam tơpem mơtăm”.

Siu H’An akhan hăng tơlơi hor abih pran jua bơră ruai glăi ƀing mơnuih amăng tơlơi akhan Jrai đưm. Amăng anun hơmâo “Nô Nan” amăng tơlơi akhan hrŏm hăng anăn lĕ pơdah pran sông kơtang mơng ƀing tơdăm ƀơi kual Dap kơdư. Anai lĕ tơlơi bơră ruai pơdah tơlơi čang rơmang mơng mơnuih ƀơi kual Dap kơdư lêng kơtang kiăng kơdong glăi djrang rơmông, wai pơgang plơi pla hơđong. Ƀing ta hmư̆ Siu H’An bơră ruai lăi tơlơi anai, hrŏm hăng bơră ruai lăi nao lu mơnuih.

“Tơlơi akhan lăi nao Nô Nan lĕ mơnuih juăt pơsuh ngă sat amăng plơi pla, ƀudah kơtư̆ juăt arăng, laih dong taih ană arăng yua anun amĭ ñu juăt hil. Lơ̆m ama ñu nao pơklaih dua amĭ ană mơng amăng rơmông, amĭ ñu ƀuh ñu khin hơtai, juăt taih arăng yua anun amĭ ñu kah lăi “Nô Nan hơi, tơdah hơtai ong prong tui anun, ih nao pơdjai rơmông bĕ”. Anai lĕ rơmông kơtang hloh juăt mut amăng plơi akĕ ƀong ană mơnuih. Nô Nan hmư̆ amĭ ñu lăi tui anun, laih anun Nô Nam nao pơdjai rơmông mơtăm, ba glăi tơlơi rơnuk rơnua kơ ană plơi pla”.

Hrŏm hăng hơdôm tơlơi akhan đưm kar hăng ha bơnah amăng bơngăt jua mơnuih, Siu H’An ăt hơmâo pơđok akhan rơnang mơ-ak, bă blai pran khăp pap. Ƀu djơ̆ kơnong bơdjơ̆ nao tơlơi adôh Jrai yua ơi yă hăng amĭ ama akhan glăi, Siu H’An ăt pơčeh phrâo dong amăng tơlơi adôh Jrai tui pran jua khăp pap rĭm čô mơnuih. Sit biă ñu, ñu ăt pơdah pran jua khăp pap ƀu-eng brơi ơi yă, amĭ ama.

“Kâo hor adôh kiăng pơpŭ amĭ ama, ơi yă, pơpŭ bơni amĭ ama hơmâo ƀă ƀem čeng rông mơng anet truh prong giong mơnuih. Kâo pap biă mă kơ amĭ ama. Kâo pơmĭn glăi hrơi blan tơnap tap mơng rơnuk amĭ ama khŏm hyu klơi hơbơi, pĕ añăm glai kiăng kơ čem rông ba ană bă. Tơdah kâo bơwih ƀong đĭ đăi, kâo ăt ƀu brơi amĭ amai ngă đang hmua glêh glar tui anai lơi”.

Hăng ră anai, ƀing ta amra hmư̆ tơlơi adôh ber hăng anăn “Ami ama hơi!”, tơlơi adôh Jrai, yua Siu H’An pô pơčeh.

“Amĭ hơi! Kâo iâu tui ih. Ama hơi! Kâo iâu tui ih! Đưm đă ră hlâo amĭ nao pơ hmua klơi hơbơi, pĕ añăm glai čem rông ană bă”.

Siu H’An ol kơdol, hăng ñu ƀlĕ ia mơta lơ̆m adôh. Lơ̆m 40 thun laih, samơ̆ lơ̆m dong adôh brơi arăng, ñu ăt ƀlĕ ia mơta hia kar hăng ană iâu tui amĭ ama. Yua pran jua tơpă sit ngă lê̆ pran mơnuih hmư amăng hơdôm tơlơi adôh./.

Quốc Học/Siu Đoan Pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC