VOV4.Jarai - Amăng mông Jơnum ngui tơlơi adoh tar ƀar dêh čar ta ƀơi plơi prong Buôn Ma Thuột, Khul mơnuih pơčeh tơlơi adoh Việt Nam ngă hrŏm hăng Khul apăn bruă čih hră adoh suang tơring čar Dak Lăk hơmâo jơnum bruă Tơlơi adoh đưm kual Dap Kơdư amăng tơlơi adoh rơnuk phrâo. mông jơnum ngă pơhưč lu mơnuih rơgơi kơhnâo adoh suang gum pơhiăp, ră ruai hăng lu tơlơi lăi pơthâo dlăm.

Ƀơi mông jơnum bơkơtuai, ƀing khua pơ ala hơmâo lăi nao hơdôm tơlơi kah hăng: boh thâo pơčeh tơlơi adoh kiăo tui gru tơlơi adoh đưm mơng djŏp djuai ania hơđăp amăng plơi pla, mă yua gru tơlơi adoh đưm pơmut amăng tơlơi adoh phrâo; tơlơi adoh hơmâo amăng tơlơi akhan hri Dap Kơdư; gru grua tơlơi adoh Dap Kơdư amăng tơlơi hơdip laih anun tơlơi adoh phrâo amăng rơnuk anai. Ƀing khua mua lăi, kiăng dưi pơčeh rai tơlơi adoh phrâo tui gru djuai ania, ƀudah kual lŏn, pô pơčeh tơlơi adoh anun khŏm nao lăng, thâo rơđah gru tơlơi adoh tui rim kual lŏn, plơi pla kiăo tui tơlơi adoh đưm, gong brô̆ hơmâo mă yua, tơlơi phara mơng djuai ania anun. Mơng anun pô pơčeh tơlơi adoh hơmâo tơhnal, pơmin mă laih anun mă yua amăng tơlơi adoh phrâo. Pô pơčeh tơlơi adoh Nhạc sĩ Mạnh Trí, dŏ ƀơi Dak Lăk lăi:

“Blung a ta khŏm lăng tui tơlơi hơmâo sit, hmư̆, djă pioh er, jua adoh dong, lơ̆m hmư̆ arăng thâo mơtăm yơh anai lĕ er tơlơi adoh mơng djuai ania pơpă, lơ̆m anun kah pơčeh phrâo tơlơi adoh djơ̆ jơlan, huăi hơdai nao tơlơi adoh djuai ania pơkŏn, ta ƀu kiăng lơi ngă soh, samơ̆ tơdah ta pơčeh bơdjơ̆ nao tơlơi adoh djuai ania pơkŏn amra rơngiă hĭ gru grua mơng kual anun.

Ƀing khua lăi pơthâo tơpă, lăi nao tơlơi adoh đưm kual Dap Kơdư amăng tơlơi adoh ră anai.

Lu khua mua ăt lăi nao tơlơi pơmin kiăng thâo rơđah gru hăng djă pioh, pơtrut tui tơlơi adoh đưm đah mơng pơkra rai tơlơi adoh phrâo amăng rơnuk anai. Khă hnun, bruă pơđĭ kyar kiăng nao djơ̆ jơlan, khŏm djă pioh phun akha ñu, đah mơng huăi rơngiă gru grua hơđăp mơng tơlơi adoh đưm lơ̆m ba pơmut amăng tơlơi adoh phrâo. Pô pơčeh tơlơi adoh Nhạc sĩ - Nghệ sỹ ưu tú A Đuh ƀơi tơring čar Kon Tum lăi:

“Tui hăng kâo pơmin ta ƀu dưi ngă wĕ wŏ ôh er adoh, jua adoh phun hơđăp mơng arăng, ta khŏm djă pioh tui hơđăp. Kơ ta pơčeh phrâo, ta khŏm kiăo tui anŏ hơmâo hơđăp ta pơkra phrâo dong, pơčeh ñu phara djơ̆ tui rơnuk anai, ƀu djơ̆ mă phun ñu ngă răm hĭ phun ñu ôh, anun lĕ ta soh yơh, ta khŏm thâo mă yua, hla tui, mơng tơlơi adoh anun ta ngă brơi ñu mơ-ak hloh, tui anun kah arăng iâu pơđĭ kyar, pơčeh phrâo tơlơi adoh”.

Hơdôm tơlơi adoh dap Kơdư mơ-ak hloh hơmâo pơƀuh amăng hrơi jơnum.

Hăng 12 tơlơi ba bơkơtuai, ƀing khua pơ ala hơmâo lăi pơthâo tơpă đah mơng ĕp jơlan pơčeh phrâo tơlơi adoh phrâo lăp djơ̆ hăng tơlơi hơdip ră anai, laih anun pơpŭ gru grua hiam mơng tơlơi adoh đưm djŏp djuai ania kual Dap Kơdư. Pô pơčeh tơlơi adoh Đỗ Hồng Quân, Khua khul boh thâo adoh suang Khul pơčeh phrâo tơlơi adoh Việt Nam pơsit: anai jing bruă phrâo, kiăng pơsir, laih anun hơdôm tơlơi pơgôp hiăp, bơkơtuai mơng ƀing khua hơmâo anŏ yôm biă. Hrơi jơnum jing bruă kơsem min hơmâo pioh glăi lu tơlơi yôm ƀơi mông jơnum ngui tơlơi adoh dêh čar ta tal anai. Pô pơčeh tơlơi adoh Đỗ Hồng Quân lăi:

“Hăng hơdôm tơlơi ba bơkơtuai lĕ abih bang lêng hơmâo tơlơi kiăng khăp prong lĕ ngă hiư̆m pă brơi tơlơi adoh mơng kual Dap Kơdư, mơng ƀing ta ƀu kơnong djă pioh gru hơđăp, ăt dưi pơđĭ tui klă hloh, hơmâo pơƀuh amăng tơlơi adoh phrâo mơng ƀing pơčeh tơlơi adoh rơnuk anai. Yôm hloh dong, ƀu kơnong mă mă yua, hla tui hơdôm tơlơi adoh đưm kual Dap Kơdư đôč ôh mơ̆ kiăo tui hơdôm tơlơi adoh anun ta dưi pơčeh rai tơlơi adoh phrâo, adoh kơ djŏp mơta ra tơhnâo, tui anun kah mơng pơđĭ tui anŏ yôm mơng tơlơi adoh đưm pioh glăi, laih anun djơ̆ hăng tơlơi kiăng mơng mơnuih ƀon sang, tui anun jing tơlơi adoh hơmâo mơng gru đưm truh ră anai.

Siu H’Mai: Pơblang