Amăng čơgăn sang dlông gru grua đưm, ƀơi tơpur apui mlam mơak, pô thâo akhan hri Y Wôn Knul dŏ pơ Ƀuôn Akŏ Dhông, plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt, tơring čar Dak Lak ñu hri hmư̆ iơ̆k mơtam yơh, akhan glăi, hri kơ Mdrŏng Dam. Tơlơi akhan hri anun ră ruai glăi amĭ ƀă yă pơjing, tơkeng rai mơnuih khin hơtai rơgơi kơhnâo Mdrŏng Dam đưm đă, sa čô mơnuih hrup hăng đah rơkơi tơdăm ba gru hlâo amăng tơlơi akhan hri djuai ania Êđê: "Mdrŏng Dam lĕ ană H’Bia Kơñĭ hăng Tơdăm Phu mơnuih pơdrong sah. Bơ bơnai Mdrŏng Dam lĕ H’Bia Sŭn hiam bơnai bang ah čah glai brai kơ rưng, hmư̆ hing djop plơi pla ala ƀôn, tơl ƀing pơtao, ƀing tơdăm phu djop čar hor kiăng nao bơrơsua mă, yua kơ ñu mơnuih hiam dơ̆ng, thâo djop bruă, kơhnâo djop mơta, tơlơi rơgơi djop arăt. Bơ Mdrŏng Dam lĕ mơnuih hor kơ hyu đŏm bua lua pơnah hơduah ĕp añăm hlô mơnong, kiăng ƀong na nao akan hơdang laih anun ngă pưk hmua triăng mơ̆n....”. Hmư̆ tơlơi akhan mơ̆ng pô kơhnăk thâo hri, ta pơƀuh glăi anih anom plơi pla, glai klô đưm đă adih hăng lu mơta anŏ hiam rô̆, pơƀuh glăi ană mơnuih khin hơtai, ƀing tơdăm dra hiam mơnuih, sit amăng bơyan ning nung pơdơi pơdă pơ-iă bơyan phang kơnong dŏ ngui ngor, ƀong mơñum ik kơ jua čing ing kơ jua hơgor pok or tơdăm dra tha muai čơđai hlăk, rơnuk ngă sang rơnang ngă hmua biă mă đưm adih mơ̆ng djuai ania Êđê laih anun kual Dap Kơdư hai.

Rơbêh 40 thun laih, Y Wôn Knul hơmâo mơkrah hnơr thun ñu pô hor hyu hơduah ĕp hrăm tui gru grua hiam, tơlơi akhan hri djuai ania pô. Ñu ră ruai: mơ̆ng ñu anet laih, hlăk aka ƀu thâo akhan, hri ôh samơ̆ hmư̆ tơlơi ră ruai mơ̆ng tha rơma, ama amĭ, anong wa, ơi yă pơčut pran jua ñu hor biă mă kiăng hrăm tui djă pioh tơlơi akhan hri, boh pơhiăp pơtưh, er adoh yŭ đĭ trun hri. Lơ̆m hơdôm thun ñu nao hrăm hră pơ ataih mơ̆ng sang anŏ plơi pla, đuăi ataih mơ̆ng gru ama grua amĭ djuai ania pô, ñu tơl wor rơbit hĭ mơ̆n hơdôm tơlơi akhan hri ñu thâo akhan đŭt laih hlâo kơ anun. Truh tơdơi anai, glăi mơ̆ng hrăm hră, lơ̆m anun ñu 30 thun laih tơdăm prong truh thun baih,  glăi pơ plơi pla hơduah ĕp hrăm glăi dơ̆ng hơdôm tơlơi akhan hri laih anun čăng glăi abih tơlơi akhan ñu thâo. Tui anun na nao yơh, hơmâo lu mông wăn ñu akhan hri brơi arăng hmư̆ akhan hri Êđê “Mdrŏng Dam”.

“Hlăk kâo dŏ čơđai hơdip amăng sa boh sang đưm, sang dlông, hyu amăng plơi hmư̆ jua čing arăng atông ik ăk laih anun hmư̆ ƀing tha akhan hri mơak biă mă. Truh kơ ta prong laih, thâo hluh tui ƀơ ƀrư̆ boh pia, tơlơi pơtưh, er hri ñu mơak hăng hiam biă, tơlơi kiăng pơtô dơlăm tloh noh. Ta ƀu thâo hluh ôh ngă hiư̆m anun ơi yă đưm adih thâo pơčeh rai tơlơi akhan hri rơgơi kah hăng anun. Tơlơi ră ruai tum teč, reč tơhnal samơ̆ akhan boh hiăp pơtưh rơrăk ba mơtam mut tơma hrŏm er hri adoh. Jai prong laih thâo hluh lu ƀiă jai hor hăng pơyôm biă mă”.

Dưi dŏ hrŏm amăng anih hơmâo gru grua hiam akhan hri jing djru kơ mơnuih thâo hri Y Wôn Knul, ăt kah hăng lu mơnuih thâo akhan hri pơkŏn mơ̆n amăng kual Dap Kơdư dưi nao giăm hăng djă pioh ia rơgơi tơlơi kơhnâo đưm đă plơi pla djơh hăng anai. Tơlơi anai yơh ñu phara hăng tơlơi akhan hri kual Dap Kơdư hăng tơlơi akhan hri pơkŏn dêh čar tač rơngiao ƀơi rŏng lŏn tơnah. Yua ƀu kơnong dŏ djă pioh amăng hơdrôm hră đôč ôh, tơlơi akhan hri kual Dap Kơdư dưi djă pioh amăng tơlơi pơmin pran jua ia rơgơi mơ̆ng ƀing thâo akhan hri, djă pioh amăng dlô akŏ, čăng pioh, hơdor pioh amăng mơnuih ƀôn sang  mơtam laih anun dưi pơdah thâo kơ ană plơi pla hmư̆.

Rim djuai ania, tơlơi akhan hri hơmâo anăn iâu phara soh, djuai ania iâu lĕ Khan, hri ƀudah akhan hri, hre, djuai ania Mnông lăi Ot Ndrông ƀudah Bahnar lăi Hơmon. Khă tui anun, anŏ djơ̆ hrŏm amăng boh yôm phun ñu rim kơ tơlơi akhan hri lêng kơ hơmâo tơlơi pơblih amăng djuai ania, lăi nao tơlơi tŭ yua mơ̆ng boh tơhnal ƀing khin hơtai kơtang blah ngă pơgang plơi pla, mơnuih mơnam, sa tơlơi čang rơmang mơ̆ng ană plơi, pơ ala brơi tơlơi tơgŭ hơkrŭ yua kơ bruă djơ̆, tơlơi hiam prong prin hloh. Kơ-iăng nai tha prin-nai prin tha Ƀuôn Krông Tuyết Nhung, nai pơtô sang hră gưl prong kual Dap Kơdư brơi thâo:

“Rim kơ sa mơta tơlơi akhan hri ră ruai kơ sa tơlơi pơdjơ̆ nao lu mơta bruă hơmâo, akŏ bruă či lăi nao. Hơmâo tơlơi akhan hri ră ruai kơ tơlơi kơtang blah ngă, pơlir djuai ania, kơnung djuai phung wang. Hơmâo tơlơi akhan lăi nao tơlơi phiăn pơdŏ rơkơi bơnai, sang anŏ, hơmâo tơlơi akhan lăi nao kơ bruă mă, ngă hmua pla pơjing ƀudah lăi nao kơ tơlơi đăo kơ yang rơbang. Laih anun djop tơlơi kiăng lăi nao anun kah hăng rup rap hiam tloh noh hrup ƀing ta hơmâo ƀuh laih amăng tơlơi hơdip mơda bruă mă sit nik mơnuih mơnam djop djuai ania kual Dap Kơdư”.

Amăng tơlơi dŏ dong ƀong huă sit nik rim hrơi, tơlơi akhan hri, hre lĕ akhan amăng mlam, djơ̆ hrơi ngui ngor ƀong mơñum, hơmâo rơngôt hning jôk mơyut arăng akhan hri, abih bang dŏ jum dar tơpur apui hmư̆ ƀing tha akhan hri; đơ đa dŏ amăng sang rung ƀing tơdăm amăng plơi, hyu amăng glai krâo akan, đom bua lua pơnah, đih hmua hmư̆ ƀing tha akhan amăng mlam blan bơrơmi, tơlơi akhan dlông biă mă tơl tơjuh mlam kah akhan đut, hri abih, ƀơi sui hloh, lu hloh kơ anun.

Hơdră akhan hri lĕ hri, adoh, lu anih lăi hre adoh rah pơtưh rah akhan glăi, tơlơi pơtưh bơ ră ruai amăng tơlơi akhan ăt pơtưh soh. Tui hluai pran jua, hrơi mông  pô akhan hri, đok hri tai ƀudah djăl, rơnang ƀudah hmar, kiăng kơ ƀing hmư̆ thâo hluh hiư̆m đok hri pơ ala pô đah kơmơi amăng tơlơi akhan, hiư̆m ñu đok pơ ala kơ pô đah rơkơi, ƀơi anŏ hla tui đok pơhiăp, kơnuih gru pô yang, pô pơtao, pô ană plơi, ngă hlun, pô pơjâo, hlô mơnong arong aruač lêng kơ hơmâo soh. Djop mơta tơlơi mơak, mut tơbiă mơ̆ng amăng lăm pran jua mơnong mơnuă pơdah thâo gah rơngiao, pô mơnuih kơhnâo thâo akhan hri pơhrôp djơ̆ tui soh. Jai akhan, hri jai mơak, jai hor. Hơmâo mơ̆n tơlơi akhan hri ber kơnong akhan hri mă sa tlam, mlam adih yơh, hơmâo tơlơi akhan mơ̆ng mlam anai truh mlam pơkŏn, abih sa wơ̆t hrơi tơjuh ăt aka ƀu abih mơ̆n.

Akhan hri jing hri yơh, adoh pơtưh samơ̆ ră ruai tơlơi akhan tui hluai črăn, tui hluai anŏ pơtưh pơđă nao rai dua bơnah amăng dua čô mơnuih hơmâo anăn lơ̆m tơlơi akhan laih anun tui hluai tơlơi hơdor pioh mơ̆ng kơhnâo thâo akhan. Ƀơi anŏ lok glăi boh pia, lŏk glăi črăn glông kiăng pơñă glăi brơi mơnuih hmư̆  hơdor pioh amuñ ƀiă, thâo hluh boh pơhiăp hiam, rơgơi, mơak adoh rah akhan rah. Lok glăi jing hơdră kiăng pơtô kơ čơđai muai dŏ hmư̆ thâo tum teč hloh. Mơnuih thâo akhan hri Y Wang Hwing dŏ pơ Ƀuôn Triă, să Ea Tul, tơring glông Čư̆ Mgar lăi:

“Kâo mơak biă mă kơnuk kơna hơmâo jơlan hơdră djru ba bruă mă pơtô tơlơi akhan hri kơ čơđai sang hră, čơđai muai amăng plơi pla, pok anih pơtô akhan hri, pơtô atông čing, pơtô tơlơi pơtưh. Ăt kiăng mơ̆n ƀing rơnuk ană tơčô mô yâo tơdơi anai thâo khăp pơpŭ kơ gru ama grua amĭ ia rơgơi tơlơi kơhnâo akhan hri, tơlơi pơtưh djop hơdră, kiăng hơmâo tơlơi thâo rơgơi đah mơ̆ng pơlar brơi kơ lu mơnuih thâo hluh gru grua hiam djuai ania ta pô".

Dŏ djă pioh sa hơjai ia rơgơi tơlơi kơhnâo gru grua hiam prong prin anun yơh tơlơi akhan hri kual Dap Kơdư hơmâo boh yôm phun lu hăng dlông biă mă. Tui hăng Anom kơsem min Boh thâo ia rơgơi bruă mơnuih mơnam Việt Nam, Kơčăo bruă hyu sem, hơduah tơña jŭ yap, djă pioh, čih pơblang, akhan glăi in pơkra hơdrôm hră akhan hri  Dap Kơdư mơ̆ng thun 2001-2008, hơmâo ĕp hăng čih pioh 800 mơta tơlơi akhan hri hăng 5.700 pok ƀang hrip pioh jua akhan hri hăng kaset, rim kơ ƀang kaset hrip pioh sui 90 mơnit. Hrŏm hăng anun, dŏ lu tơlơi akhan hri aka ƀu hyu ĕp ƀuh, čih hrip glăi abih ôh. Mơ̆ng thun 2014, tơlơi akhan hri kual Dap Kơdư dưi hơmâo Ding jum Gru grua, Pơrơguăt drơi jăn hăng Tuai čuă ngui čih anăn gơnam gru grua mơak pran jua gưl dêh čar. Ră anai, lu tơring čar amăng kual Dap Kơdư hơmâo ngă tui hơdră dŏ djă pioh, pơlar tui gru grua hiam anai. Tơlơi gir run anun mơ̆ng lu tơring čar amra djru hrŏm djă pioh hăng pơlar tui gru grua hiam akhan hri đưm amăng plơi pla kiăng ñu dưi dŏ hơdip na nao amăng rơnuk phrâo.