Tơlơi ngă yang nao hrŏm hăng bruă ngă hmua mơng djuai ania Sêdang
Chủ nhật, 00:00, 18/06/2023 Quốc Học/Siu H'Mai Pơblang Quốc Học/Siu H'Mai Pơblang
VOV4.Jarai - Mơnuih djuai ania Sêdang ƀơi Kon Tum dŏ djă lu tơlơi phiăn ngă yang rơbang đưm hlâo, nao hrŏm hăng bruă ngă hmua. Mơng anun, pơdah pơƀuh tơlơi hơdip mơng neh met wa phara, djă gru grua hiam biă. Ƀơi să Văn Lem, tơring glông Đăk Tô, anih hơmâo giăm 95% mrô mơnuih lĕ djuai ania Sêdang, hơdôm tơlơi ngă yang ăt hơmâo ană plơi djă pioh mơn.

Ayong A Chinh - Tha plơi plơi Măng Rương, să Văn Lem, tơring glông Đăk Tô, tơring čar Kon Tum brơi thâo, mơng đưm truh ră anai, hơdôm tơlơi phiăn ơi yă đưm djuai ania Sêdang ăt dŏ hơmâo neh met wa djă pioh na nao đôč. Sang rung jing sang hrŏm mơng plơi, jing anih pơphun bruă jơnum, ngă yang kơdrưh biă mă. Yua hnun abih bang plơi pla djuai ania Sêdang amăng să Văn Lem lêng kơ hơmâo sang rung.

“Neh met wa djuai ania Sêdang ăt dŏ djă pioh mơn sang rung glông sĕp hăng ngŏ tong krah plơi, pơbung sang rung juăt atŏm hăng hlang. Rơngiao kơ tơmeh sang rung đôč ră anai yua hơmâo Kơnuk kơna tuh pơ alin pơkra kơjăp ming hăng bê tông, si măng laih. Bơ gơnam pơkŏn lêng kơ pơkra hăng kyâo, kram koh mơng rưng soh, pơkra sang kiăo tui đưm mơn. Sang rung ră anai phara mơn hăng sang rung rơnuk ơi yă đưm, hlâo adoh atur sang ơi yă ta pơkra hăng kram, pơ-ô, bơ ră anai lĕ ta pơkra hăng rơnap kơjăp hloh".

Ơi A Ku, Mơnuih mă bruă gah Gru grua - Mơnuih mơnam să Văn Lem, tơring glông Đăk Tô (tơring čar Kon Tum) brơi thâo: să ră anai hơmâo rơbêh 650 boh sang anŏ, hăng rơbêh 2.800 čô mơnuih, abih bang lêng kơ djuai ania Sêdang (hơmâo 95% mrô mơnuih). Tơlơi hơdip meh met wa pơ anai juăt bruă ngă hmua yơh. Amăng anun, lu mơnuih lĕ ngă pơdai ia, pla hơbơi pơtơi, ngă kơphê aset. Thun 2023, să hơmâo pơsit anăn plơi pla phrâo. Ơi A Ku ră ruai, mah tơlơi hơdip rơnuk phrâo laih, ngă hmua phara mơn, samơ̆ gru grua boh thâo hiam mơng djuai ania Sêdang ăt dŏ djă pioh pơƀuh amăng bruă ngă yang rơbang ngă hmua pla pơjing, biă ñu hăng phun pơdai.

“Tui hăng tơlơi phiăn ngă hmua mơng djuai ania Sêdang năng ai blan 3, blan 4 neh met wa nao pơhmua tơjŭ pla laih. Ană plơi ăt dŏ djă pioh mơn tơlơi ngă yang ngă hmua tui bơyan amăng thun. Amăng hrơi ngă yang lĕ tui hluai kơ ta hơmâo mơn, hơdôm thun hơmâo bơyan lĕ arăng ƀong kơbao, ƀong bui. Amăng hrơi ngă yang hơmâo hlăk ai soh atông čing, adoh suang mơ-ak biă. Tơdơi kơ hrơi tơjŭ hơdôm blan, neh met wa pơphun ngă yang Ƀong pơdai ngă pơjeh (Ting Kâ Tŏng), tơdơi kơ anun hơdôm blan dong lĕ ngă yang Xơkêa Kơdéa (Kih rơmet jơlan nao pơhmua” pre či nao pơ hmua čuă pơdai hroh. Hơdôm blan rơnuč thun lĕ ană plơi ngă yang Huă asơi hle (Ting Kâ Báu Nếo)”.

Ƀơi să Văn Lem, tơring glông Đăk Tô glăk pơphun lu hơbô̆ bruă pơplih phrâo phun pla, mă yua boh thâo phrâo, kiăng pơđĭ tui prăk kơ hơdôm boh sang anŏ. Phrâo anai, Khul mơnuih ngă hmua tơring glông hơmâo djru brơi hơdôm boh sang anŏ 300 anah phun pla djŏp djuai, sa tơn kmơk pruai, hăng hơdôm pluh drơi un. Tui hăng tha plơi A Chinh, ră anai neh met wa hơmâo mă yua boh thâo măi mok phrâo laih amăng bruă ngă hmua, lơ̆m duam ruă lĕ nao pơ sang ia jrao. Khă hnun, tơlơi ngă yang ăt hơmâo neh met wa djă pioh mơn, anun lĕ ha bơnah amăng tơlơi hơdip mơda.

“Hlâo či tơjŭ pla, hơmâo mơn sang anŏ đa ƀong un, mơnŭ, tơnă asơi điâ̆o, ăt hơmâo mơn sang anŏ tơñă asơi hơbai añăm ngă yang rơbang. Lơ̆m amăng plơi hơmâo mơnuih duam ruă ăt rơkâo kiăng yang lăng ba ƀing čơđai huăi duam ruă, tañ suaih pral. Khă hnun, neh met wa duam ăt kiăng nao pơ sang ia jrao mơn, kiăng tañ suaih”.

Ơi A Ku, mơnuih mă bruă gah Gru grua - Mơnuih mơnam să Văn Lem, tơring glông Đăk Tô brơi thâo: Kiăng djă pioh, pơtrut tui gru grua boh thâo hiam, tơlơi gơgrong bruă mơng tha plơi, mơnuih arăng đăo gơnang amăng plơi prong biă. Yua hnun, rim thun, gong gai hăng anom apăn bruă lêng kơ pơphun bưp, juh alum neh met wa, hơmâo tơlơi djru pơtrut pran jua kiăng ană plơi djă pioh, răk lui gru grua boh thâo hiam mơng ƀing gơñu.

“Amăng să Văn Lem, tơring glông Đăk Tô ră anai lêng kơ djă pioh bruă bưp ƀô̆ mơta ƀing tha plơi či pơčrông sai pơphun ngă 3 tơlơi ngă yang. Tơlơi ngă yang blung amăng thun lĕ Ngă yang Pơhrua đing ia yua tha plơi pô pơphô, laih dong jao bruă kơ neh met wa prăp rơmet hơdôm gơnam kiăng yua kiăng hrơi ngă yang hơmâo pơphun lăp djơ̆, mơak mơai. Tal dua lĕ Ngă yang Xơkêa Kơdéa (rơmet jơlan nao pơ hmua), anai lĕ hrơi blan tơguan pơdơi tơsă. Năng ai blan 10 lơ̆m pơdai tơsă laih, abih bang nao hơpuă yuă laih anun pơphun ngă yang huă asơi hle (Ting kâ báu nếo)”.

Kiăng djă pioh hăng pơtrut tui gru grua hiam mơng djŏp djuai ania ƀiă kual Dap Kơdư, Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring čar Kon Tum hơmâo pơsit, pơtrun lu akŏ bruă, jơlan hơdră djă pioh, pơtrut tui gru grua eng ao đưm; djă pioh, pơtrut tui anŏ yôm boh thâo ngui ngor atông čing; djă pioh hăng pơtrut tui pơkra sang rung; jŭ yap tơlơi ngui ngor ngă yang yôm ƀơi tơring čar. Bruă djă pioh hơdôm tơlơi ngui ngor ngă yang đưm mơng djuai ania Sêdang ƀơi să Văn Lem, tơring glông Đăk Tô ăt jing ha bơnah amăng bruă ngă tui jơlan hơdră mơng Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring čar Kon Tum./.

 

Quốc Học/Siu H'Mai Pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC