Y Đhin Niê mơnuih kơhnăk kơ tơlơi akhan hri
Chủ nhật, 01:04, 13/11/2022 H’ Zawut Byă/Nay Jek pơblang H’ Zawut Byă/Nay Jek pơblang
VOV4.Jarai-Tơlơi akhan hri djuai ania Êđê jing sa gru grua hiam ia rơgơi tơlơi thâo mơ̆ng đưm tơbiă rai mơ̆ng bruă ngă hmua pla pơjing. Anun lĕ tơlơi akhan dlông, sui hrơi, akhan hăng er tơlơi adoh hri laih anun boh pơhiăp pơtưh. Djuai ania Êđê lăi akhan hri lĕ Khan.

Ƀing kơhnăk thâo akhan hri rơngiă abih laih dŏ glăi ƀiă mơnuih thun hlăk mơdrah thâo akhan hri. Hrơi anai, hơmâo tơlơi čih ră ruai lăi pơthâo kơ mơnuih kơhnăk akhan hri Y Đhin Niê juăt iâu ama H’Ruin dŏ pơ ƀôn Triă, să Ea Tul, tơring glông Čư̆ Mgar, Dak Lak.

Ơi pang yă dôn hăng ƀing gơyut hlăk dŏ hmư̆ mơnuih thâo akhan hri Y Đhin Niê hlăk akhan glăi kơ Dam Yi. Mơ̆ng ñu anet, Y Đhin Niê hơmâo hmư̆ arăng akhan hri, hmư̆ tơlơi adoh pơtưh đưm djuai ania, tui hăng boh pia pơtưh pơhrêng. Ñu lăi, hlăk dŏ muai, aka truh tơdăm, tơlơi mơak prong hloh mơ̆ng ñu lĕ dŏ pơdang apui či tơpur tlam mơmơ̆t hmư̆ ƀing tha akhan hri, adoh rah akhan rah. Hlăk anun, sit hmư̆ ƀing akhan dŏ akhan ayơ̆k mơtam, er đĭ trun, boh pơhiăp pơtưh rơrăk ba mơtam, ñu hrip mă hăng măi kaset đôč ba glăi hmư̆ pơ sang.

Ƀu thâo mơ̆ng pơpă ôh, hơdôm tơlơi akhan boh pia pơtưh anun, er jua đing buôt čhôč mut tơma amăng pran jua, ai hơtai ñu. Hăng ñu, hơdôm ƀing thâo akhan lĕ jing gru bơngač kơ ñu hrăm tui, jing ƀing mơnuih yang brơi thâo akhan hri, thâo adoh mơak biă mă. Ayong Y Đhin Niê brơi thâo:

“Lơ̆m hmư̆ ƀing mơnuih thâo akhan hri, ƀing tha rơma pô akhan ta dŏ hmư̆ hăng gir run hrăm tui djă pioh amăng pran jua. Hơdôm tơlơi akhan hơdor pioh amăng pran jua laih hăng pơtô glăi mơ̆ng pô anai kơ pô pơkŏn hmư̆ đôč, hlâo adih aka ƀu hơmâo čih pioh glăi hăng hră pơar ôh. Tơdah dưi čih pioh amăng hơdrôm hră lĕ sit mơ̆n ƀu pơđok ƀu hơmâo pô djă pioh amăng pran jua ôh. Tui hluai tơlơi thâo phara mơ̆ng rĭm mơnuih, djuai ania Êđê lăi yang brơi. Tơlơi thâo yang brơi anun kơ hlơi hơmâo pô anun hơmâo tơlơi thâo phara biă mă djă pioh amăng pran jua ñu tơlơi akhan dlông tui anun".

Dưi tơkeng rai hăng brô̆ tơdăm prăm dra ƀa tơsâo thâo pla tơrong pơhăng pơ kual lŏn hing ang akhan đưm Dam San Ƀuôn Êa Sah, tơlơi khăp hor kơ kơ tơlơi akhan hri mơ̆ng pran jua ayong Y Đhin Niê jai hrơi kơtang biă mă. Tơdơi kơ ñu akŏ pơjing sang anŏ, ñu ăt hơduah ĕp mơnuih thâo akhan, ƀing tha rơma ƀiă, lu thun pioh hmư̆ ră ruai glăi, hlơi thâo hri ñu hmư̆ hri, ñu hơdor pioh mơtam. Hơdôm mơnuih khin hơtai amăng tơlơi akhan, er adoh hri hmư̆ mơak rơnguă pran jua, tơlơi pơtưh hmư̆ mut tơma amăng dlô akŏ tơlơi pơmin hiam biă mă, kiăng pơtô lăi, pơhrăm, bơhmutu, pơtrut pran jua mơnuih hmư̆ djă pioh gru ama grua amĭ mơ̆ng tơlơi akhan đưm, tơlơi hri mơak jă đôm amăng drah kơtăk pran jua Y Đhin Niê mơ̆ng anet mơtam.

Truh ră anai, ñu thâo akhan đŭt lu tơlơi akhan kah hăngDam San, Dam Yi, Mdrong Dam….Rơngiao kơ anun, ñu dŏ hơdor lu tơlơi akhan pơkŏn, tơlơi adoh ei rei, tơlơi kưt bơni kơ tơlơi hơdip mơda, bruă mă rĭm hrơi, tơlơi dŏ dong ƀong huă, pơtă pơtăn kơ ană tơčô mô yâo rơnuk tơdơi, hơdôm tơlơi adoh ei rei ñu bơni kơ plơi pla ala ƀôn, tơlơi khăp tơdăm dra….Mơnuih kơhnăk Y Đhin Niê lăi, boh pơhiăp adoh đĭ, akhan hri mơ̆ng djuai ania Êđê lĕ tơlơi ngă hrom ia rơgơi pơtưh hăng thâo yŭ er tơlơi adoh akhan hmư̆ mơak laih anun pơhưč pran jua.

“Gơnam pĕ gông arăng akhan hri djuai ania Êđê juăt hơmâo Buôt čhôč. Tơdah hơmâo dua čô mơnuih, sa čô ayup đing Buôt čhoč hăng sa čô pô akhan. Tơdah ƀu hơmâo lĕ pô akhan, hri rah pơdơi hri lĕ ayup đing Buôt čhôč, akhan sa črăn truh pơblih črăn pơkŏn lĕ ayup đing Buôt čhôč yơh. Ƀing hmư̆ ƀu kah pơpha hnơr thun ôh, hơmâo mơnuih đơ đa hmư̆ hlong thâo đŭt tơlơi akhan mơtam, kah hăng kâo anai hmư̆ ha wơ̆t hlong čăng pioh dưi akhan glăi mơtam, ƀing čơđai lĕ hmư̆ hlep pit yơh yua er tơlơi akhan hri hrup pơngui ană, bơ ƀing hlăk ai tơdăm dra lĕ, wơ̆t ƀing tha pưhưč kơtang biă mă, pơđing hmư̆ akhan ngơ ngĕ mơtam”.

Hăng tơlơi thâo yang brơi djuai ania Êđê juăt pia, tơlơi thâo hruaih, čăng pioh hơdor amăng pran jua tơlơi akhan hri hăng er tơlơi adih đưm, Y Đhin Niê hơmâo pơkom pioh kơ ñu tơlơi thâo ia rơgơi gru grua hiam djuai ania pô. Anun lĕ, tơlơi thâo ia rơgơi mơ̆ng djuai ania, anun yơh ñu hur har kiăng pơtô glăi kơ čơđai rơnuk tơdơi, kiăng djă pioh gru ama grua amĭ hiam phara mơ̆ng djuai ania ta pô. Ayong Y Đhin Niê lăi, drơi jăn ñu pô kiăng hrăm lu hloh, samơ̆ ƀing tha rơma, mơnuih thâo akhan hri ƀu hơmâo dơ̆ng tah, lu mơnuih pơkŏn ƀu thâo ôh, anun tơnap biă mă.

“Kâo kiăng tơlơi akhan hri djuai ania pô dưi ba pơtô amăng hơdră pơtô hrăm pơ sang hră kơ ană tơčô hrăm klei, wơ̆t er tơlơi adoh đưm. Hnun kah pơhưč pran jua ană tơčô thâo khăp kơ gru ama grua amĭ hiam klă mơ̆ng djuai ania pô. Khom djă pioh na nao hăng pơđĭ tui tơlơi akhan hri anai hŭi kơ rơngiă hĭ soh sel. Kâo ƀuh mah tơnap hai, samơ̆ dưi mơ̆n ngă. Ƀu djơ̆ lăi ƀu hơmâo mơnuih ƀu khăp ôh gru grua hiam anai, tơlơi akhan hri đưm hơmâo mơnuih hor kiăng akhan glăi”.

Lu thun rơgao, mơnuih kơhnăk gru đưmY Đhin Niê lĕ sa amăng hơdôm čô ƀiă mơnuih đôč dŏ ngă hrom hyu pơdah tơlơi akhan hri ƀudah adoh đưm Êđê amăng plơi pla lơ̆m tơring čar, truh pơ tơring čar pơkŏn hai. Lu mơnuih thâo kơ ñu lĕ yua đok ñu adoh, akhan hri hmư̆ mơak, rơ-un muăn, mut tơma amăng pran jua biă mă sa bruă mă djru hrom djă pioh gru grua hiam phara djuai ania pô.

 

 

H’ Zawut Byă/Nay Jek pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC