Y Nguk Niê – Nghệ nhân abih pran jua hăng bôh thâo Êđê đưm
Chủ nhật, 06:00, 16/07/2023           H’ZaWut/VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang H’ZaWut/VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang
VOV4.Jarai – Nghệ nhân Y Nguk Niê ƀơi buôn Huk B, să Čư̆ Mgar, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Dak Lak dưi hmâo lu mơnuih thâo yua kơ hmâo đok adôh Eirei hăng thâo bôh pia yôm biă. Ñu lĕ pô thâo adôh tơlơi adôh đưm abih pran jua hăng bruă djă pioh, pơtô glăi tơlơi adôh djuai ania pô đưm kơ rơnuk tơdơi anai.

Ơi pang, yă dôn hăng ƀing gơyut glăk hmư̆ đok adôh mơng nghệ nhân Y Nguk Niê adôh Eirei. Tơlơi adôh đưm bơni plơi pla klă hiam, ngă mơnuih hmư̆ hmâo dong pran jua mơ-ak, khăp kơ tơlơi hơdip, pơtă pơtăn neh wa thâo lăng yôm, pơgang phun kyâu glai, pin ia mơng ƀôn lan.

Rơngiao kơ hơdôm tơlơi adôh đưm kơ plơi pla, lŏn ia, nghệ nhân Y Nguk Niê dô̆ thâo adôh lu tơlơi adôh đưm adôh kơđai nao rai tơdăm dra lăi kơ tơlơi khăp tơdăm dra, tơlơi pơtă pơtăn ană amôn triang hrăm hră kiăng tơdơi anai djru pơdŏng plơi pla pơdrong asah klă hiam hloh.

Nghệ nhân Y Nguk  Niê tơkeng rai hăng prong đĭ amăng sa bôh sang anô̆ hmâo ơi yă, amĭ amai leng kơ hơdôm mơnuih thâo adôh tơlơi adôh đưm. Mơng hrơi dô̆ anet, tơlơi adôh hmư̆ rơnang, djơ̆ anô̆ hmư̆ brơ-ik hyơhyor amăng pran jua mơ̆ng tơlơi adôh đưm Êđê tơma mut laih amăng pran jua mơ̆ng ñu. Rim wot kiăo tui amĭ ama nao pơ̆ đang hmua lĕ hơdôm jua mơñi dưi hmư̆ ama ñu ayup đing ƀuôt ƀudah đing năm hrŏm hăng tơlơi bơni dưi ayup đĭ ngă tlaih hĭ tơlơi glêh glar amăng drơi jăn krah yang hrơi dŏng pơ-iă hang. Nghệ nhân Y Nguk Niê lăi pơthâo, hơdôm tơlơi adôh đưm jing pran pơtrut ñu, pơsur ñu prong biă kơ pô ñu hăng ană amôn amăng sang anô̆, yua kơ tui tơlơi adôh ñu ba truh tơlơi mơ-ak kơ pô rah, brơi kơ mơnuih amăng sang anô̆ pô hăng mơ̆ng anun ăt jing hơdôm tơlơi pơtô pơhrăm, pơtă pơtăn ană amôn khom kiăo tui jơlan mơ̆ng Ping gah, Kơnuk kơna.

 “Kâo thâo adôh Eirei, thâo atông čing. Rim wot adôh tơlơi adôh đưm Êđê kâo ƀuh mơ-ak biă. Tơlơi adôh đưm Êđê hmâo tơlơi adôh Kưt, Eirei. Anun lĕ hơdôm tơlơi adôh đưm bơni kơ Ping gah, kơnuk kơna, ƀu hmư̆ tui ƀing sat phă plơi pla ôh, pơtă pơtăn triang mă bruă, ană amôn hrăm hră”.

Ƀu djơ̆ kơnong kơ dưi adôh tơlơi adôh đưm đôč ôh, nghệ nhân Y Nguk dô̆ thâo ayup đing năm, hăng jing ding kơna amăng grŭp atông čing să Čư̆ Mgar, tơring glông Čư̆ Mgar. Hăng pran jua hor, kiăng pơtô glăi gru pha ra tơlơi adôh đưm kơ rơnuk tơdơi anai, nghệ nhân Y Nguk Niê hrom hăng ƀing thâo tơlơi đưm amăng plơi gir run na nao gum hrŏm hơdôm anih pơtô adôh tơlơi adôh đưm, pơdah atông čing ƀơi plơi pla. Nghệ nhân Y Nguk Niê brơi thâo dong:

 “Ƀing gơmơi hơdôm mơnuih thâo tơlơi đưm tha rơma hmâo lu tơlơi dô̆ pơmin. Lu ƀing tha rơngiă laih. Ƀing gơmơi lĕ hơdôm mơnuih nao hlâo leng kơ čang rơmang dưi pơtô glăi kơ ană amôn. Adôh eirei ƀudah adôh kưt, atông čing ƀudah hơdôm gông brô̆ pơkon. Amăng hơdôm mông bơkơtuai hơpă adôh suang mơng plơi pla, să ƀudah hmâo mơnuih ƀu hiam drơi… ƀing gơmơi leng kơ ƀuh ƀô̆ sôh”.

Tơlơi pơmin kơ bôh thâo djuai ania pô amra rơngiă tui, hăng bruă mă lĕ khua ƀuôn Huk B rơbêh kơ 25 thun hăng anai, nghệ nhân Y Nguk Niê pơhrua nao hrŏm pơtô neh wa thâo lăng yôm kơ gru hiam djuai ania pô rơgao hơdôm mông jơnum ƀuôn. Samơ̆ kiăng dưi ngă tui tơlơi anai anun lĕ neh wa pô khom gum pran hrŏm, kiăng jua čing, er adôh kưt, Eirei dô̆ tơtar na nao kơ rơnuk tơdơi anai. Nghệ nhân Y Nguk Niê brơi thâo dong:

 “Ră anai kơnuk kơna lăng neh wa pô djă pioh čing hơgor, adôh tơlơi adôh đưm, bôh pơhiăp… mơng djuai ania pô. Tơlơi anun pơdah kơnuk kơna đing nao truh neh wa pô lu biă. Ƀu wor bit hĭ phiăn juăt mơ̆ng djuai ania Êđê pô. Ƀing ta khom pơtô ană bă pô, biă ñu hnưr thun mơng 7-8 thun mơng ƀing thâo tơlơi đưm kah hăng ƀing gơmơi”.

 Kreh kruñ, ngă tui ha jăn hăng pran jua hor, pran jua gơgrong, nghệ nhân Y Nguk Niê ƀơi ƀuôn Huk B, să Čư̆ Mgar, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Dak Lak glăk amăng ƀrư̆ djru neh wa thâo lăng yôm kơ er adôh đưm, jua đing ƀuôt tơ-oa, jua čing ik ăk… Gơnang kơ hmâo ƀing abih pran jua, lăng yôm kơ bôh thâo djuai ania kah hăng nghệ nhân Y Nguk Niê hmâo djru djă pioh laih, lar hyu nua yôm, bôh tŭ yua bôh thâo đưm djuai ania ƀơi plơi pla./.

H’ZaWut/VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC