Gru hiam amăng pơdo# rơkơi bơnai mơng djuai ania Êđê
Chủ nhật, 00:00, 15/04/2018

VOV4.Jarai - Djuai ania Êđê [ơi kual }ư\ Siăng mă djuai ania am^, yua anun amăng sang ano# ăt kah hăng gah rơngiao, đah kơmơi hmâo tơlơi dưi prong hloh.

 

Sa amăng hơdôm tơlơi dưi anun le\ tơlơi dưi tu\ rơkơi, ană bă mă djuai am^ hăng pô yôm phăn amăng sang ano#.

           

Amăng pơdo# rơkơi bơnai gah djuai ania Êđê, rim sang ano# ruah tơbiă sa ]ô mơnuih iâu le\ Amiêt awa (pô gum ba).

 

Amiêt awa amra pơ ala kơ sang ano#  pioh pơ phun hơdôm phiăn ngă yang pioh jing  rơkơi bơnai hăng amăng tơlơi hơd^p mơda do# glăi tơdơi anai.

 

Amiêt awa jing kah hăng pô pơjing mơng bơnai hăng rơkơi, bơkơtuai hăng pơsir djop bruă anet prong kơplah wah dua bơnah sang ano#.

 

Aduôn Ấp (Yă Ấp), [ơi să Ea Tul, tơring glông }ư\ Mgar, tơring ]ar Daklak, brơi thâo:

           

“Dong mơng sui, kah hăng sang hmâo tơmeh, Amiêt awa jing [ing pơ ala kơ sang ano# đah kơmơi nao pơ\ sang rơkơi bơkơtuai kiăng tơ`a djă kông kơ ană amôn pô.

 

Tơdah dua gơ`u tu\ ư, kiăng khăp nao rai sit nik le\ sang ano# dua bơnah ngă gal brơi kiăng dua gơ`u pơdo#”.

           

Tha plơi Ơi Vui (Y Soát Êban) [ơi [ôn Puôr, să Hoà Đông, tơring glông Krông Pa], tơring ]ar Daklak, brơi thâo, truh prong, tơdah hor kơ tơdăm hơpă thơ, bơnai dra amra lăi pơthâo hăng amiêt awa hăng am^ ama nao pơ\ sang rơkơi atông ]ing tơ`a lăng.

 

Lom dua bơnah bơnai dra hăng tơdăm anun tu\ ư, hăng biă `u pô tơdăm anai tu\ ư mơn hăng tơlơi pơdo# rơkơi bơnai anai, bơnai dra mơng dưi nao pơ\ sang rơkơi jao kông. Tha plơi Ơi Vui brơi thâo:   

 “Lom kông dưi jao, amiêt awa gah pô tơdăm lăi: “Anai le\ kông brơi kơ rơkơi bơnai anun jing ung mo#”, “Rơmô kơbao [u hmâo hlơi hruă hre\/ tơdăm dra [u hmâo hlơi pơgo#/ Tơdah tơdăm dra anun pơkhăp nao rai amra djă mă kông”.

 

Tơdơi kơ anun pô tơdăm hăng bơnai dra djă hrom kông anun, pô anong hơduah yang.

 

Bruă jao kông nao rai hăng bôh yua dua bơnah pơkôl amra jing rơkơi bơnai, khăp kiăng nao rai.

 

Bôh tu\ yua mơng phiăn ngă yang jao kông pơdo# rơkơi bơnai jing tơlơi tu\ yap mơng yang rơbang, sang ano# hăng plơi pla kơ rơkơi bơnai dưi pơdo\ jing rơkơi bơnai”.

           

Tơdơi kơ jao kông, pô gum ba sang đah rơkơi amra lăi tơbiă hơdôm gơnam pu\ pơnu\ kah hăng bơnai dra rơgao kơ 3 thun ngă han tâo, ngă yang lih kơ am^ sa drơi rơmô, ngă yang kơ ama sa drơi un, ngă yang kơ [ing adơi amai amăng sang sa drơi un [udah sa drơi mơnu\, brơi amiêt awa sa drơi un [udah prăk…

 

Sang đah rơkơi ăt amra mă sa [e\ jông, sa bôh til, ]eh tơpai.

 

Lom djop gơnam pioh pu\ pơnu\, amiêt awa dua bơnah bưp nao rai kiăng ]rông lô hăng tu\ ư hrom hơdôm tơlơi pơkôl phrâo kiăng pơhlôm hlâo hơdôm bruă gah rơngiao kơ pô kiăng lom rơkơi bơnai hlăk ai do# hơd^p hrom sa bôh sang. Anai le\ sa mông ngă yang yôm phăn, hmâo adôh suang mơng tlam [ơhar kơ dah.

           

Ră anai, phiăn pu\ pơnu\ mơng djuai ania Êđê [u dleh tơnap kah hăng hlâo ôh, juăt `u ngă bơhmu nao đo#] djơ\ hăng tơlơi hmâo mơng sang ano#, biă `u kiăng djru [ing rơkơi bơnai hlăk ai huăi gun tơlơi do\ng hnưh, hmâo tơlơi gal pơdo\ng tơlơi hơd^p mơda ha jăn.

 

Ơi Na (Y Kuk Hwing) [ơi [ôn Tu, să Ea Tul, tơring glông }ư\ Mgar, tơring ]ar Daklak, brơi thâo:

           

“Tơlơi pơkă amăng tơlơi phiăn pơdo# rơkơi bơnai [u do# djă pioh bruă pơgo# mă pu\ pơnu\ kah hăng rơmô, kơbao, ]ing, ]eh… kah hăng đưm hlâo adih dong tah. Ră anai, [u do# yua hơdôm tơlơi anun ôh amăng bruă pu\ pơnu\.

 

Tơlơi ăt do# djă pioh le\ pơtă pơtăn, pơtô lăi ană bă mơng dua bơnah gum ba kơ rơkơi bơnai hlăk ai kơ tơlơi ]em rông ană bă, hơd^p thâo kiăng khăp nao rai lu hloh, [u dưi pơtlaih ôh… Tơlơi klă hiam anai do# djă pioh truh kơ ră anai mơn”.

           

Amăng phiăn pơdo# rơkơi bơnai djuai ania Êđê, [u dưi kơ[ah ôh bruă ngă yang rơkâo tơlơi klă hiam kơ rơkơi bơnai phrâo pơdo#.

 

Tơdơi kơ ngă yang rơkâo tơlơi suaih pral kơ am^ ama le\ amra ngă yang kơ rơkơi bơnai phrâo pơdo#.

 

Sang đah kơmơi amra yua 3 mong tơpai hăng 3 bôh kông pioh jao kơ rơkơi, anong pô hăng ayong pô gah đah rơkơi.

 

Sang rơkơi brơi glăi hăng 3 mong tơpai hăng 3 bôh kông amăng [rư\ kơ bơnai, anong pô hăng ayong pô mơng đah kơmơi.

           

Lom hơdôm phiăn ngă yang pơ phun giong, djop mơnuih amra gum hrom [ong mơ`um mơ-ak dik dak. Dua ]ô anong ba tơpai kơ rơkơi bơnai phrâo pơdo#. Dua gơ`u mơ`um hrom tơ\i kang hăng hmư\ hơdôm tơlơi pơtô lăi mơng am^ ama hăng dua kơnung djuai.

 

Dua gơ`u khom mơ`um [u dưi pioh tơpai blai tơbiă gah rơngiao ôh. Anun le\ tơlơi kom.

 

Tuai nao pơdo# rơkơi bơnai amăng [rư\ rơbat găn nao [ơi anăp rơkơi bơnai phrâo pơdo# hăng brơi gơnam tam nao hrom hăng hơdôm tơlơi hơ-ư\] hmưi.

           

Amiêt awa pơtô lăi dua rơkơi bơnai hơd^p hrom bơrơnôm, khom ngă djơ\ hăng bruă mă mơng pô.

 

Hơdôm tơlơi adôh pơtă pơtăn hmâo bôh yôm tui anai” Sit lăi do# bơnai le\ khom do# hăng bơnai truh kơ djai; sit lăi djă đing tơpai jak mơ`um tơpai le\ khom gum hrom mơ-ak truh kơ tơpai rơba; sit lăi atông ]ing laih le\ khom atông truh kơ ara\ng djă ko\ng tơngan”.

           

Kah hăng djop djuai ania [ia\ adơi ayong, djuai ania Êđê hmâo hơdôm phiăn ngă yang đưm pha ra amăng mông pơdo# rơkơi bơnai.

 

Mơ-ak hloh, amăng hơdôm phiăn juăt anun, pơhrua pô amăng tơlơi hơd^p phrâo, neh wa hmâo lui h^ laih tơlơi sô hơđăp [u tu\ yua kah hăng tơlơi pu\ pơnu\ prong đơi; djă pioh gru hiam amăng tơlơi pơtă pơtăn, pơtô lăi ană amôn hơd^p hiưm hơpă kiăng kơ yâu mơ-ak, thâo gơgrong nao rai tơdruă./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC