VOV4.Jarai- Mơng đưm hlâo, tơlơi phiăn iâu anăn mơng djuai ania Sêdang ăt do\ djă pioh tui hơđăp mơ\n.

Hơdôm tơlơi iâu juăt pơhiăp hăng ơi yă, am^ ama, ană bă, kơnung djuai rui ra …ăt hơmâo lu tơlơi iâu phara.

Amăng sang ano\, lơ\m pô hlơi thơ do\ bơnai, do\ rơkơi, ta iâu anăn `u phara yơh. Biă mă, lơ\m [ing gơ`u hơmâo tơc\ô ta iâu phara yơh, djơ\ hăng ano\ gal, thâo pơpu\ tui hăng tơlơi kiăng khăp amăng sang ano\.

Tui hăng sa, dua djuai anai pơko\n [ơi kual C|ư\ Siăng, djuai ania Sêdang, neh met wa [u iâu djơ\ anăn pô anun mơtăm ôh.

{ing gơ`u iâu anăn [ing hlăk do\ c\ơđai, [ing aka [u do\ rơkơi do\ bơnai đôc\.

{ing c\ơđai anet lêng kơ thâo pơpu\ laih anun iâu djơ\ tơlơi phiăn pơpu\ kơ [ing tha, kho\m iâu tui ano\ gal….

Dua boh sang ngă rui ra, lơ\m ră ruai tom pô pơko\n kah am^ ama mơng dưi iâu ‘’rui đah rơkơi’’, ‘’rui đah kơmơi’’ (wơ\t tom am^ ama gah bơnai [udah rơkơi ană ta).

Khă hnun hai, lơ\m rui ra bưp [ơi anăp le\ jing iâu anăn pơko\n yơh (djuai ania Sêdang iâu le\ ‘’Heăn’’, pơpu\ jê| giăm biă mă’’. Yă Y Phui, djuai ania Sêdang, do\ [ơi [uôn Kon Tây, să Ea Yiêng (Krông Pac\, Daklak) brơi thâo:

‘’Tui hăng tơlơi phiăn Sêdang, amăng sang ano\ hơmâo ană đah rơkơi [udah đah kơmơi do\ rơkơi bơnai, blung a le\ am^ ama dua bơnah iâu nao rai ‘’roi’’ (ta juăt iâu rui), tơdah ană tâo le\ iâu am^ rơkơi `u ‘’xâ’’, iâu ama rơkơi `u le\ ‘’Pôa’’, anun le\ tơlơi juăt iâu lơ\m [ing gơ`u aka [u hơmâo ană bă, tơlơi iâu anai kah hăng pơpu\ [u-eng, [u dưi iâu am^ rơkơi, ama rơkơi ôh, bơ neh met wa dua bơnah sang ano\ ăt iâu nao rai hăng ‘’roi’’ (rui) mơ\n, khă hnun hai, lơ\m bưp [ơi anăp le\ ta iâu pơpu\ nao rai hăng anăn ‘’heăn’’.

Lơ\m sa c\ô ană amăng sang ano\ do\ rơkơi bơnai le\ arăng ko\m biă mă iâu anăn han tâu, rơkơi adơi (bơnai adơi), [udah rơkơi amai (bơnai ayong).

Tui hăng tơlơi phiăn, tơdah pô hlơi thơ iâu djơ\ glăi anăn pô ngă han tâu amăng sang ano\, kho\m rơkâo pap mơ`ai yơh, tơdah rong iâu mă tui anun amra iâu kơnung djuai phăt kơđi đô| mơtăm yơh.

Tui anun yơh, [ing gơ`u ăt iâu ană tui ano\ gal pơpu\ kơ adơi ayong, adơi amai, kơnung djuai adua bơnah sang ano\ rui ra. Yă Y Phui, brơi thâo dong:

 ‘’Pơhmutu kâo le\ pô đah bơnai nao do\ rơkơi, ăt tui hloai ano\ gal mơ\n, tơdah rơkơi kâo hơmâo adơi đah rơkơi thơ, lơ\m pơhiăp tom le\ kâo iâu adơi rơkơi kâo le\ ‘’mâi’’ (ai), tơdah rơkơi kâo hơmâo ayong, amai thơ kâo kho\m iâu ‘’mâi’’ (ai prong) tơdah [ing gơ`u lêng hơmâo sang ano\ yơh.

{ing amai adơi rơkơi kâo, kâo lêng iâu hăng ‘’mâi’’ (ai) soh, tơdah ayong rơkơi kâo le\ kâo iâu hăng ‘’mâi nho\ng’’ (ai prong), [ing gơmơi [u iâu wa đah bơnai, wa đah rơkơi ôh’’.

Lơ\m rơkơi bơnai hơmâo ană bă (ană tơc\ô) le\, am^ ama, adơi ayong ăt kho\m iâu pơpu\ mơ\n, [u iâu anăn biă ôh, iâu tui anăn ană, anăn tơc\ô [ing gơ`u.

Djuai ania Sêdang pơmin le\: iâu tui anun kah mơng thâo pơpu\ kơ arăng laih anun djơ\ hăng tơlơi phiăn.

Hăng bruă pơbưp nao rai hro\m hăng djuai ania pơko\n, ră anai tơlơi iâu anăn mơng djuai ania Sêdang amu` [iă laih.

Khă hnun hai, amăng plơi pla, neh met wa ăt iâu tui tơlơi gal mơng đưm mơ\n. Iâu tui anun le\ kiăng thâo krăn pô tha, c\ơđai, tơlơi gêh gal amăng sang ano\, kơnung djuai, laih anun thâo krăn pô pơhiăp anun hơmâo sang ano\ hă aka.

Anai le\ gru hiam, djru pơlir hơbit nao rai tơlơi kiăng khăp amăng sang ano\ hăng djuai ania Sêdang, ăt kah hăng đ^ kyar lu tui gru grua mơng djuai ania Việt Nam ta.

                                                               Siu H’Mai: Pô c\ih hăng pôr