VOV4.Jarai - Hơd^p pơke\ hăng plơi pla, kơnong kơ gleng nao bơwih brơi tơlơi hơd^p mơda kơ neh wa hăng hơdră rông be hăng un, anun tal blung a ataih mơng sang ano#, nao pơ\ plơi prong jưh jom Hà Nội pơhmư\ Jơnum prong Khoa pơ ala Đah kơmơi đơ đam dêh ]ar tal 12, amai H’ Bo\p Ayun (djuai ania Êđê) [ơi tơring glông }ư\ M’gar, tơring ]ar Daklak mơ-ak rah bơngot rah yua kơ pu\ be, pu\ un pơ\ [ôn [u hmâo mơnuih bơwih brơi.

}ơkă mơ-ak Jơnum prong Khoa pơ ala Đah kơmơi đơ đam dêh ]ar tal 12, ]ra\n hơdră hrơi anai lăi pơthâo kơ khoa pơ ala H’ Bo\p Ayun.

            Hlâo kơ nao pơ\ plơi prong jưh jom Hà Nội pơhmư\ Jơnum prong Khoa pơ ala Đah kơmơi đơ đam dêh ]ar tal 12, amai H’ Bo\p Ayun – Khoa Khul Đah kơmơi [ôn Hu\k A, să }ư\ M’gar, tơring glông }ư\ M’gar, tơring ]ar Daklak hmâo nao laih pơ\ hrim bôh sang ano#, pel e\p, pơtă pơtăn adơi amai bơwih brơi kơ pu\ be, pu\ un to\ng ten. Nao ]ua\ sang ano# wa H’ Blui Niê [ơi [ôn Hu\k B, [uh pu\ be rơbêh kơ pluh drơi rông krư\ amăng war kơđiăng biă, amăng anun be ania phrâo tuh rai 2 drơi ană hiam biă.

~u brơi thâo, pu\ be anai dưi pơjing mơng amai H’ Bo\p brơi ]an dua drơi be pioh djuai; rơwang hrơi tơjuh hlâo sang ano# ăt phrâo s^ hmâo dua drơi be mă prak blơi ia jâu [o#p ia pruih kơ phun kơ phê.

            “Hlâo dih amai H’ Bo\p brơi sang ano# kâo ]an 2 drơi be, ră anai hmâo lu kah hăng anai, kâo dưi tla laih prak ]an hlâo dih hăng phrâo tom dih anai ăt s^ hmâo mơn 2 drơi, noa `u 4 klak.

Ră anai, be ania anai ăt glăk tuh dong mơn. Sui sui neh wa [ơi anai hlơi kơ[ah prak le\ nao yơh pơ\ sang amai H’ Bo\p ]an prak, [ia\ hloh le\ sa klak prak, samơ\ `u [u mă kơmlai ôh, gơnang kơ anun mơ\ plai [ia\ tơnap tap amăng tơlơi hơd^p mơda.”

Hrim brơi, amai H’ Bo\p Ayun nao hrim bôh sang ano# pioh pơtô brơi hơdră bơwih brơi kơ pu\ be.

            Do# hrom sa [ôn, sang ano# amai H’ Rom Niê hlâo dih kơnong kơ ngă mă sa dua ar hmua ia hăng đang pla djop mơta, pơhrui glăi [u hơđong ôh. Tlâo thun hăng anai, dưi hmâo amai H’ Bo\p djru pơjeh hăng pơtô brơi hơdră ngă đang hmua, amai H’ Rom khin hơtai tuh pơ plai rông be hăng un.

Truh ră anai, pu\ un ania giăm s^ laih, pu\ be rơbêh kơ pluh drơi ăt glăk pơlar lu mơn; gơnang kơ anun, tơlơi hơd^p mơda sang ano# pơplih plăi [ia\. Amai H’ Rom Niê brơi thâo:

            “Hlâo dih, kâo ăt [u pơmin nao mơn bruă rông hlô mơnong, yua kơ [u juăt hăng hu^ [u hmâo mơnong [ong kơ un hăng be.

Samơ\ tơdơi kơ dưi hmao amai H’ Bo\p brơi ]an 2 drơi be pioh djuai hăng pơtô brơi hơdră rông, hơdră brơi [ong hăng pơgang hlôm tơlơi ruă, truh ră anai be tuh rai lu laih, kâo dưi tla laih prak blơi be pioh djuai kơ `u.”

Lăi pơthâo đah kơmơi [a\ ană [ia\ hăng đ^ kyar bơwih [ong huă.

            Wa H’ Ă Niê Mla – Kơ-iăng Khoa Khul Đah kơmơi să }ư\ M’gar brơi thâo, bruă rông hlô mơng să đ^ kyar kơtang amăng 4 thun hăng anai, amăng anun gru pơ phun mơng hơdră rông be mơng amai H’ Bo\p Ayun [ơi [ôn Hu\k A.

            Hlâo dih, tơlơi hơd^p mơda sang ano# amai H’ Bo\p ăt tơnap tap biă mơn.

Hăng sa ]ô đah kơmơi ha jăn hăng am^ tha duam ruă na nao, gơnam pơhrui glăi gơnang mơng 3 ar đang hmua, krô kre`, anun rin rơpa na nao.

Dưi hmâo Khul Đah kơmơi să pơkiăo nao gum hrom hơdôm anih hra\m pơplih hơdră phun pla rông hlô yua kơ Anom pơsur bruă đang hmua pơ phun hăng dưi hmâo Sang bruă gah Hơdră bruă mơnuih mơnam brơi ]an 5 klak prak, hrom hăng 2 klak prak mơng Keh prak pơkrem mơng Khul đah kơmơi, amai H’ Bo\p jing mơnuih blung a amăng [ôn khin hơtai tuh pơ plai hơdră rông be hăng un ania.

            Yua kơ dưi bơwih brơi hăng pơgang hlôm hlâo klă, mơng dua drơi be blung a, hrim thun, mrô be ană lu tui [ơ [rư\ tui mrô pơ alin lu tal hăng hmâo anih s^ hơđong, un ania hrim thun s^ sa hnưr.

{uh rông be hăng un ba glăi bôh tu\ yua hăng djơ\ hrom hăng tơlơi [ơi plơi pla, amai H’ Bo\p pơ phun pơhư prong hơdră anai kơ đah kơmơi [ơi hơdôm bôh plơi amăng să hăng hơdôm bôh să pơkon amăng tơring glông }ư\ M’gar.

Amai H’ Bo\p Ayun jăng jai ataih mơng un ania hlâo kơ nao pơ\ Hà Nội pơhmư\ Jơnum prong Đah kơmơi đơ đam dêh ]ar ta tal 12.

            Hơdră ngă mơng amai le\ ruah mă hơdôm bôh sang ano# [un rin, djru dua drơi be pioh djuai, brơi ]an prak pơkra war, pơtô brơi hơdră bơwih brơi hăng pơgang tơlơi ruă kơ be.

Tơdơi kơ tuh ană hnưr tal blung, `u mă dua drơi be pioh djuai ania brơi kơ sang ano# pơkon rông.

Hăng hơdră anai, 5 thun rơgao, amai H’ Bo\p Ayun djru laih brơi kơ 20 bôh sang ano# hăng abih bang mrô 70 drơi be pioh djuai.

Hăng hơdôm bôh sang ano# hor rông un, `u djru prak pioh blơi hlô rông hăng pơkra war; truh ră anai abih bang prak brơi ]an [u yap kơmlai rơbêh kơ 100 klak prak hăng 7 ]i mah.

            {u djơ\ kơnong kơ tuh pơ plai djuai pơjeh hăng prak mă yua pơkra war rông đu] ôh, amai H’ Bo\p Ayun do# na nao pơ\ hrim bôh sang ano# pioh pơtô brơi hơdră bơwih brơi kơ be hăng un, pơgang hlôm hlâo tơlơi ruă hăng e\p anih pioh s^ klă hloh.

Hăng tơlơi tơpă ara\, hur har mơng pô, amăng hơdôm thun rơgao, `u hmâo djru laih lu bôh sang ano# tơtlaih mơng [un rin.

Wa H’ Ă Niê Mla – Kơ-iăng Khoa Khul Đah kơmơi să }ư\ M’gar pơsit:

            “Mơnuih apăn bruă Khul Đah kơmơi djuai ania [ia\ hơđăp [ơi anai, amai H’ Bo\p jing pô mơbruă hloh amăng să, `u [u djơ\ kơnong kơ djru adơi amai amăng [ôn ôh mơ\ `u do# djru gum pơ\ să pơkon dong, truh ră anai le\ hmâo 20 ]ô adơi amai laih.

Pu\ be gơ`u lar djuai truh ră anai hmâo 67 drơi laih. Lu sang ano# dưi hmâo amai H’ Bo\p djru ră anai tơtlaih mơng [un rin laih.

Amăng 7 bôh [ôn mơng să }ư\ M’gar le\ [on anai ngă tui ta#o klă hloh; mơng gum hơgo#p djop mơta hăng gum hrom hơdôm bruă khul, [ôn anai yơh ba jơlan hlâo.”

            Hăng Khoa gru\p đah kơmơi [ôn Hu\k A, hrom hăng anun le\ pô gum bruă mrô mơnuih kơ\\]a\o bruă [a\ ană [ia\, Khoa gru\p brơi ]an prak, amai H’ Bo\p Ayun leng kơ pơhlôm tla glăi djơ\ hrơi pơkă hăng pơhlôm mrô ngăn rơnoh rơbêh kơ 1 klai 500 klak prak kơ 55 bôh sang ano# ]an.

}ih djă pioh hơdôm tơlơi gum hơgo#p amăng 5 thun rơgao, phrâo anai Khul Đah kơmơi dêh ]ar Việt Nam [ơk bơni kơ amai H’ Bo\p Ayun hră pơ anăn “Đah kơmơi rơgơi mơbruă đơ đam lon ia”.

Khul đah kơmơi tơring ]ar Daklak ăt lăi pơthâo `u le\ Khoa pơ ala sit nik nao pơhmư\ Jơnum prong Đah kơmơi đơ đam dêh ]ar tal 12.

                                                          Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr