VOV4.Jarai - Ngă tui Jơlan hơdră pơkă mơng dêh ]ar ta pơdo\ng plơi pla phrâo amăng hơdôm thun rơgao, tơring ]ar Daklak hmâo laih bôh tơhnal yak blung a, amăng anun hmâo tơlơi gum hơgo#p klă mơng mơnuih amăng khul hlăk ai – tơdăm dra.

            Tơdơi sa hrơi mă bruă dleh tơnap, mơnuih amăng khul plơi Quảng An, să Ea Hồ, tơring glông Krông Năng, tơring ]ar Daklak glăi tum pơ[u\t [ơi Anom jơnum plơi pioh pơplông ngui pah bôh lông, hăng tơlơi pah tơngan hur har mơng lu neh wa m[s.

 

Amai H’ Méc Mlô – Khoa git gai Khul hlăk ai să Ea Hồ brơi thâo, anai le\ sa amăng 5 bôh tơdron pah bôh lông dưi pơkra hăng bê tông, yua kơ khul hlăk ai pơkra amăng dua thun rơgao.

 

Sa dua ]ra\n jơlan amăng plơi pla ăt yua kơ hlăk ai gum pơ]ruh prak hăng man pơkra, anun bruă nao rai geh gal hloh.

 

Tơlơi ayuh hyiăng pơ\ kual plơi pla anai jing mơ-ak, biă `u amăng hơdôm tal pơ phun jơnum ngui tơlơi adôh suang – bơkơja\p drơi jăn. Amai H’ Méc Mlô – Khoa git gai Khul hlăk ai să Ea Hồ, tơring glông Krông Năng, brơi thâo:

 

             “Amăng mông jơnum khul [ơi sang jơnum plơi ăt lăi brơi mơn kơ [ing hlăk ai ngă hiưm hơpă pơsur sang ano# pô gum tơngan hrom pơdo\ng plơi pla phrâo hrom hăng să.

 

Amăng thun 2015, 2016, Khul pơdo\ng hmâo laih 5 bôh tơdron pah bôh lông hăng xi-măng, biă `u hăng hơdôm ara\ jơlan hlăk ai pơ]ruh prak hrom.

 

Să Ea Hồ jing sa anih anom mơng bôh thâo bơkơja\p drơi jăn, hrim tal tơring glông pơ phun, să pơ phun pơdah tơlơi adôh suang, dik dăk mơ-ak hloh le\ ]ing hơgor, dưi pơdah gru grua bôh thâo djuai ania, mơng anun pơjing tơlơi hur har, pran jua mu\t hrom.”

 

            Hơdôm thun rơgao, [ing hlăk ai tơdăm dra tơring glông Krông Năng pơdah na nao pran jua ba jơlan hlâo, rong gơgrong bruă pơdo\ng plơi pla phrâo.

 

Amăng anun, hmâo ngă tui 76 ring bruă ]ra\n bruă hlăk ai;

 

Pơdo\ng, pơkra glăi 88 km jơlan nao rai amăng plơi pla;

 

Pơ phun hơdôm bruă “Hrơi 6 hyu gum djru”, “Hrơi tơjuh mơtah” pơ phun agaih rơmet anih anom do#, pla hăng bơwih brơi giăm truh 8 rơbâo [e\ phun kyâu pơtâo;

 

Pơkra 20 bôh tơdron đă bôh lông, man pơkra tơdron pah bôh lông, pơkra phrâo hăng pơkra glăi 10 bôh sang do# khăp păp… hăng abih bang prak mă yua rơbêh kơ 800 klak prak.

 

            {ơi să Hoà Hiệp, tơring glông }ư\ Kui`, gru plơi pla phrâo pơdah rơđah [ơi hrim kual m[s do#, jơlan nao rai amăng plơi, [ơi bah amăng mu\t nao rai.

 

Amai Vũ Thị Sim – Kơ-iăng Khoa Khul hlăk ai să Hoà Hiệp brơi thâo, hăng ano# pha ra să hmâo lu mơnuih tui đăo hăng neh wa djuai ania [ia\, bruă iâu pơhrui mơnuih hlăk ai tơdăm dra gum tơngan hrom pơdo\ng plơi pla phrâo ăt hmâo  gru pha ra mơn.

 

Yua kơ anun, truh ră anai să Hoà Hiệp phun `u giong laih hơdôm tơhnal pơkă plơi pla phrâo. Amai Vũ Thị Sim, brơi thâo:

 

            “Amăng jơlan hơdră pơkă mơng lon ia pơdo\ng plơi pla phrâo, khuk hlăk ai tơdăm dra ăt gơgrong hlâo mơn djru hơdôm ngăn rơnoh, hơdôm mơnuih thâo tơngia, rơđah biă `u amăng thun phrâo rơgao, gum hrom hăng sa bôh sang hră cao đẳng pơtô bruă djru ngăn rơnoh pơkra jơlan nao rai amăng plơi pla, tơdron pah bôh lông…, lom pơkra hlăk ai [ơi anăp ba jơlan hlâo.

 

 Bruă mă mơng Khul hlăk ai yôm phăn biă amăng bruă pơdo\ng glông bruă kơđi ]ar kơja\p kơtang. Să Hoà Hiệp jing sa bôh să pha ra gah kual m[s tui đăo hăng djuai ania [ia\.

 

Hmâo na nao tơlơi gum hrom hăng [ing apăn bruă đăo, hơdôm khul đăo pioh gum hrom hăng Khul hlăk ai să amăng bruă pơsur mu\t hrom hlăk ai tơdăm dra.

 

Phrâo tom dih jơnum ruah mă rơnu] thun le\ Khul hlăk ai dưi dăp thâo hloh amăng bruă mă.”

 

            Hăng sa amăng hơdôm bôh tơring glông [un rin mơng tơring ]ar Daklak, tơdơi kơ 5 thun po\k pơhai Jơlan hơdră pơka mơng lon ia pơdo\ng plơi pla phrâo, tơring glông Krông Bông hmâo laih bôh tơhnal blung a, amăng anun hmâo tơlơi gum hơgo#p klă mơng [ing hlăk ai, tơdăm dra.

 

Đơ đam tơring glông iâu pơhrui gum pơ]ruh hmâo 55 klai prak pioh tuh pơ plai [ơi anăp kơ jơlan hơdră anai.

 

Tơring glông pơkra jơlan bê tông hmâo 34 km amăng plơi pla, pơkra glăi, pơhư prong rơbêh kơ 120 km jơlan nao rai amăng kual hăng hmua, pơdo\ng, pơhư, pơkra glăi 15 ring bruă hnoh ia, pơkra kơja\p 77 km kueng hnoh.

 

Lăi  nao kơ hơdôm bruă mă mơng tơdăm dra gum hrom pơdo\ng plơi pla phrâo, ayong Y Mân Niê – Kơ-iăng Khoa git gai Khul hlăk ai tơring glông Krông Bông, brơi thâo:

 

             “Gru\p apăn bruă Khul hlăk ai tơring glông hmâo ]râo ba hơdôm khul hlăk ai hơdôm să, tơring kual pơ phun tum pơ[u\t, mu\t hrom hlăk ai hăng hơdôm hơdră pơdo\ng bơwih [ong huă [u dah hăng hơdôm gru\p, khul, tơpul, lu `u gleng nao hơdôm bôh plơi pla.

 

Pơ phun jơnum khul, gru\p [ơi plơi pla.

 

Bơ\ tơlơi prak mă yua le\ sa tơlơi tơnap hăng tơring glông [un rin kah hăng tơring glông Krông Bông.

 

{ing gơmơi pơsur hơdôm mơnuih thâo tơngia, hơdôm anom bơwih [ong amăng tơring glông hăng tơring glông pơkon pioh pơdo\ng hơdôm ring bruă, hơdôm sang guang khăn mriah, tơdron pah bôh lông, jơlan nao rai amăng plơi pla, pơ phun kuăi hue\t kueng hnoh, pơhrui pơ[ut djah ăt kah hăng hơdôm bruă mă pơkon.”

 

            Ngă tui jơlan hơdră bruă “Hlăk ai Daklak gum tơngan hrom pơdo\ng plơi pla phrâo” truh ră anai, hlăk ai đơ đam tơring ]ar pơdo\ng laih 5  rơbâo ring bruă hlăk ai hơdôm gưl, hăng tơlơi gum hrom mơng rơbêh kơ 300 rơbâo wot ]ô mơnuih hlăk ai, tơdăm dra, pơjing jơlan ba glăi kơmlai rơbêh kơ 30 klai prak;

 

Pơ phun kuăi hue\t giăm truh 1.000 km kueng hnoh pơđoh ia;

 

Pơkra glăi rơbêh kơ 700 km jơlan nao rai amăng plơi pla, să… djru yôm phăn ngă pơplih [o# mơta plơi pla [ơi tơring ]ar.

 

Dơng mơng hdră ngă tui jơlan hdră gơ`a\m mơng lon ia, man pơdơng plpơi pla phrâo, [irô apăn bruă ping gah tơring ]ar Daklak, hơmâo g^t gai trun [ơi hơdôm khul hlăk ai, pơtrut ktang tơlơi pơ plông, iâu pơthưr abih băng hlăk ai nao hlâo pơyơr pô, nao gum djru abih băng bruă mă, tơlơi hd^p mơda mơnuih mơnam, hyu man pơdơng hơdôm ring bruă, bruă ngă kơ khul hlăk ai ba glăi lu boh than tu\ yua blung hlâo.

 

Pô mă tơlơi pơhing ]ra\n hdră anai, hơmâo tơ`a bla hăng ayo\ng Y Nhuân Bya\, khua ding kơna apăn bruă khul hlăk ai rơnuk Cộng sản Hồ Chí Minh, khua g^t gai khul hlăk ai tơring ]ar Daklak gah tơlơi anai.

 

Tơ`a: Ơ ayo\ng Y Nhuân Byă, thun blan laih rơgao, khul hlăk ai ama\ng tơring ]ar, hơmâo bruă hget mơn, ama\ng a`ru\ tơngan hro\m gah bruă man pơdơng plơi pla phrâo?

 

Ayo\ng Y Nhuân Byă: 5 thun laih rơgao, djo\p gơnong bruă khul hlăk ai ama\ng tar [ar tơring ]ar Daklak, hơmâo ngă lu bruă mă tu\ yua, boh tơhnal yôm pơ phăn, gah bruă man pơdơng plơi pla phrâo.

 

Gơnong tơring ]ar, hơmâo ngă gru hlâo brơi hdôm gơnong tơring glông, hơmâo ngă tui dua ring bruă [ơi să Ea Tul ( Tơring glông }ư\ M’gar) anun le\ 1,5 km pơkra jơlan tuh hăng [ê-tông, jơlan nao rai ama\ng plơi pla, laih anun [ơi să Ea Ba ( Tơring glông Buôn Đôn), 2,2 km jơlan hăng [ê-tông, laih anun iâu pơthưr hơdôm rơbâo hrơi mă bruă mơng lu khul hlăk ai.

 

Tal dua dơng le\ ngă bơnga] gah jơlan nao rai, hasa tơlơi thâo pơ]eh mơng khul hlăk ai, hơmâo ngă tui [ơi tơring glông Ea H’leo hăng Krông Pach, rơnôh prăk iâu pơthưr rơbeh 200 klăk prăk. Rơngiao kơ anun khul hlăk  ai kơnuk kơna hơmâo gleng nao hăng man pơdơng brơi Daklak 12 [e\ tơdrông toa [ơi plơi pla hăng rơnôh prăk mơng 300- 400 klăk prăk.

 

{irô khul hlăk ai tơring ]ar Daklak hơmâo pơs^t ring bruă anai tuh hăng [ê-tông, pơkra anih ngui ngor brơi khul hlăk ai dăm ngek dra muai [ơi ana\p kơ sang rông mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\, thun blan laih rơgao, ăt hơmâo man pơdơng lu boh ring bruă mơn.

 

Ama\ng tơlơi hd^p mơda mơnuih mơnam, hơmâo jao brơi laih 115 boh sang do\ tơlơi khăp pap laih anun sang do\ Quàng khăn đỏ, ăt pơ]ruh gôp brơi mơn, ama\ng bruă ngă tui tơlơi pơkă man pơdơng plơi pla phrâo.

 

Tơ`a: Jơlan hdră gơ`a\m mơng lon ia man pơdơng plơi pla phrâo [ơi tơring ]ar hơmâo găn gao ]ra\n 2 hơmâo lu tơlơi phrâo. Khul hlăk ai tơring ]ar Daklak ăt pơjưh h^ sa gưl pơ hra\m brơi hdôm khua g^t gai hlăk ai tar [ar tơring ]ar gah tơlơi anai. Dah anun bruă ngă brơi rai kơ khul hlăk ai [ơi plpơi pla, gah bruă man pơdơng plơi pla phrâo, hdôm hrơi blan pơ\ ana\p anai, hdôm tơlơi pơblih phrâo hpă?

 

Ayo\ng Y Nhuân Byă: Tal sa ăt kho\m pơtruh tơlơi hyu pơtô pơblang, gah bruă man pơdơng plơi pla phrâo brơi hlăk ai, boh nik `u hơdôm să hơmâo man pơdơng plơi pla phrâo kơ tơring ]ar, tơring glông, laih anun gleng nao kual ataih braih kbưi.

 

Tal dua dơng le\, kho\m ngă hlâo kơ]a\u bruă jơlan hdră, laih anun ngă hro\m hăng khul grup, sang bruă kơnuk kơna, hdôm sang s^ mdrô [ơi plơi pla, kiăng iâu pơthưr abih băng mơnuih mă bruă, prăk kak, pioh man pơdơng plơi pla phrâo.

 

Tal tlâo, pơđ^ kyar pran jua ba hlâo mơng khul hlăk ai, kho\m ngă hlâo brơi hdôm ring bruă khul hlăk ai.

 

Tơ`a: Tal anih hrăm laih rơgao, khul hlăk ai tơring ]ar, ăt brơi rai tơlơi hget kơ khul hkăk ai, ama\ng bruă ako\ pơdơng khul mă bruă hro\m hb^t. Rơkâo kơ ih klăi brơi ten hloh bruă ngă pơ\ ana\p anai?

 

Ayo\ng Y Nhuân Byă: Khul hơmâo ako\ pơpdơng laih, khul grup mă bruă hro\m hb^t gah hơmua pơdai hlăk ai să Ea Tân, tơring glông Krông Na\ng, mrô mut hro\m lme\ 30 ]ô hlăk ai.

 

{irô khul hlăk ai tơring ]ar hơmâo g^t gai trun truh pơ\ hơdôm tơring glông, pơhư] hdôm câu lạc bộ ngă hơmua [ơi hdôm plơi pla, [ơ [rư\ pơđ^ kyar khul mă bruă hro\m hlăk ai.

 

Găn gao khul mă bruă hro\m anai, hơmâo djru ba hlăk ai pơđ^ kyar tơlơi bơwih [o\ng huă. Dơng mơng ră anai truh abih thun anai, amra ako\ pơdơng gio\ng 2 khul grup bơwih [o\ng huă hro\m brơi khul hla\k ai.

 

Tơ`a: Bruă mă phun na nao mơng khul hlăk ai, ama\ng bruă man pơdơng plơi pla phrâo, kho\m ngă gio\ng 18 tơlơi jao pơkă, mơng khul kđi ]ar, mơnuih mơnam kjăp hđong. Dah anun tơlơi gơ`a\m brơi rai mơng [irô khul hlăk ai tơring ]ar Daklak gah tơlơi jao anai hrơi blan pơ\ ana\p anai, hiưm pă `u?

 

Ayo\ng Y Nhuân Byă: Tơdah [ing ta ngă tui lu ring bruă dơng mơn, jing bruă ako\ pơdơng kđi ]ar, ama\ng anun ako\ pơdơng khul hlăk ai [ơi plơi pal, jing anih tơdu, bruă ngă tui tơlơi jao anai, hơmâo pơdjơ\ truh dơng mơn gah bruă man pơdơng plơi pla phrâo.

 

Ngă hro\m hăng tơlơi jao anun, ama\ng hơdôm thun laih rơgao, [irô khul hlăk ai tơring ]ar, amra hơmâo tơlơi g^t gai, ama\ng hơdôm hrơi blan pơ\ ana\p anai, lpre lui hlâo tơlơi jơnum prong, anun yơh kho\m gleng nao gah bruă ako\ pơdơng khul hlăk ai rơnuk Cộng sản Hồ Chí Minh djo\p gơnong bruă jing anih ano\m kjăp ktang.

 

Boh nik khul hlăk ai to\ tui, kiăng ngă tui giong hơdôm tơlơi jao. Tal dua kho\m ako\ pơjing glăi abih băng khul grup hlăk ai, khul hlăk ai plơi pla tơ du rơmon. Tal tlâo pơđ^ khul hlăk ai mă bruă thâo rơgơi, kiăng pơmut brơi khul hlăk ai. Brơi nao hrăm tơlơi ping gah, laih anun brơi pơmut ping gah.

 

Bơni kơ ih lu ho\ ayong Y Nhuân Byă!

                                                                        Siu H’ Prăk+ Rơluch Xuân: Pô ]ih hăng pôr