VOV4.Jarai-Kơnong rơbêh 1 blan rơgao, [ơi kual Dap kơdư hơmâo ]ih pioh rơbêh 70 ]ô mơnuih [ă kman tơlơi ruă rơkông đok kman bạch hầu, amăng anun 3 ]ô djai laih.

Anai le\, tơlơi ruă kman [ă tui jơlan suă jua anun yơh mrô mơnuih [ă sit mơ\n amra lu hloh. Ngă tui tơlơi git gai mơ\ng Khua dêh ]ar hăng brơi pơgăn khut khăt klin ruă rơkông đok ta` hloh laih anun pơgang kjăp, anom bruă ia jrao hơmâo ngă hrom hơdôm tơring ]ar kah hăng Gialai, Daknông, Kontum, Daklak ngă tui lu hơdră pơgăn klin [ă hyu.

Tui anun yơh, hơbin klin hu\i rơhyưt anai [ơi kual Dap kơdư dưi pơgăn huăi [ă hyu pơ anih pơko\n?

Giong pơkă lăng, kăng kual hơmâo klin hăng pơphun mă tơdjôh drah hơdôm ]ô mơnuih hơmâo je\ giăm hăng mơnuih duăm ruă [ă kman bạch hầu [ơi kual Dap kơdư brơi [uh, giăm ha mơkrah mrô mơnuih hơmâo kman lêng kơ [u mưn, [u duăm hrup hăng tơlơi ruă rơkông đok yua bạch hầu ngă ôh.

{ing anun, arăng lăi, mơnuih găng a`răng samơ\ djă ba kman amăng drơi jăn laih anun gơ`u yơh amu` ba kman [ă hyu kơ pô pơko\n yua dah [u thâo ôh, [u hmao pơ]lah phara hơjăn.

Lơ\m anun, ano\ sit mơ\ng ia jrao vaccine [u dưi pơdjai ôh kman bạch hầu, jai ngă ia jrao bil h^ kman tơlơi ruă rơkông đok bạch hầu anun kman jai kơtang tui.

Yua kơ anun, wơ\t hăng [ing hơmâo tla#o ia jrao vaccine pơgang laih ăt hơmâo mơ\n kman bạch hầu tơma amăng drơi jăn, amra ba kman [ă kơ mơnuih pơko\n ta [u dưi thâo ôh, tui jơlan suă pran, angin ba hyu kman.

Tăp năng, tơdah [u tla#o djop hơdôm arăt pơkă ia jrao vaccine, drơi jăn ta [u anăm bong glăi ôh ano\ sat mơ\ng kman, mut tơma amăng drơi jăn. Tơlơi tơnap mơ\ng kman bạch hầu [ă hyu, ngă duăm ruă rơkông đok [ơi kual Dap kơdư hơmâo ha mơkrah mrô mơnuih [ă kman amăng drơi jăn ăt do\ găng a`răng, anun ngă kơ  lu mơnuih bơngơ\t biă mă:

‘’Bơngơ\t hloh le\ mơnuih găng a`răng hơmâo kman samơ\ sui kah thâo. Mơnuih suaih pral đô], samơ\ kman mut tơma sui kah hăng ngă duăm hiư\m hơmâo thâo’’.

Mơnuih suaih pral hơmâo kman bạch hầu [ă hyu kơ djop pô. Amăng kual hơmâo klin [ơi Dap kơdư, lu mơnuih hơmâo kman amăng drơi jăn [u djơ\ kơnong kơ ]ơđai muai ôh, lu mơnuih tha rơma, mơnuih prong ăt [ă mơ\n, amăng anun hơmâo mơnuih ruă tha 60 thun laih.

Kiăng pơgăn khut khăt klin kman bạch hầu ngă, lu grup ơi ia jrao mơ\ng Ding jum ia jrao hơmâo nao pơ tơring ]ar pơtô brơi hơdră pơgăn je] ame].

Tơdah pơpă [uh hơmâo mơnuih [ă tơlơi ruă rơkông đok le\, hơmâo hơdră pơjrao pơhlôm hlâo mơtam hăng brơi mơ`um ia jrao pơgang [udah tla#o pơgang kơ abih bang mơnuih [on sang amăng kual anun.

Nai tha prin, nai prin tha ơi Nguyễn Thanh Long, Khua ding jum ia jrao dêh ]ar apăn bruă jăng jai brơi thâo, tơlơi ruă bạch hầu [ơi rơkông đok `u phara hăng lu mơta tơlơi ruă pơko\n, hơmâo laih ia jrao pơjrao mơ\ng hlâo.

Rơngiao kơ bruă kăng pơpha h^ kual hơmâo klin, khom brơi pơ]lah hơjăn mơnuih duăm ruă, kiăng [uh ta` hăng pơjrao hmao kru mơnuih duăm ruă laih anun tla#o jrao pơgang kơ [ing đing đăo djơ\ kman:

‘’Mơnuih suaih pral mơ\ amăng drơi jăn hơmâo kman laih anun mơ\ng `u anun yơh [ă hyu.

Tơdah dưi [uh ta` hăng pơjrao h^ kơ [ing [ă laih kman duăm amra plai [iă ba glăi tơlơi sat laih anun dưi pơgăn hu\i [ă hyu tơlơi duăm ruă klin anai dơ\ng. Tơdah mơ`um laih ia jrao pơgang tơdơi kơ dua hrơi mlam amra dưi pơgăn kman [ă hyu kơ pô pơko\n’’.

Pơjrao ta` mơnuih duăm hăng brơi mơ`um ia jrao pơgang kơ mơnuih đăo đing [ă kman phrâo jing hơdră khom ngă blung a pơgăn klin hơđuh hyu.

Lăng nao sui pơ anăp, vaccine pơgang mơ\n hơdră yom hloh hăng tu\ yua. Anom bruă ia jrao phrâo pơphun bruă tla#o ia jrao pơgang hăng vaccine pơgang kman bạch hầu lu biă mă aka [u hơmâo djơ\ ôh [ơi Gialai, Daknông, Kontum hăng Daklak.

Rơbêh 10 klăk liêu vaccine prăp lui tla#o pơgang kơ 5 klăk ]ô mơnuih [ơi 4 boh tơring ]ar anun.

Khă hnun, bruă jak iâu mơnuih [on sang djuai [iă nao tla#o ia jrao pơgang [u amu` ôh. Thun blan rơgao, hơmâo tơlơi mơnuih [on sang pơmin phara, tơl mơnuih găng a`răng drơi jăn hơmâo kman lăi le\, drơi jăn gơ`u pô [u hơmâo tơlơi ruă ôh, mơ`um ngă hơge\t ia jrao [udah tla#o ngă hơge\t ia jrao pơgang.

Ơi Viên Chinh Chiến, Khoa anom bruă e\p kman duăm ruă kual Dap kơdư brơi thâo:

‘’Bơhmutu pơ Sa Thầy, Kontum hơmâo ngă tui sa hơdră phara kah hăng jak iâu mơnuih [on sang, khul mơnuih 3 ]ô ngă hrom amăng anun khua plơi, sa ]ô mơnuih ping gah hăng 1 ]ô mơnuih ngă bruă tơpuôl, djă ba ia jrao tơl sang hăng brơi mơnuih [on sang mơ`um [ơi anăp [ing khua mua mơtam.

{udah kah hăng pơ Daknông, djă ba ia jrao tơl anih arăng kăng pơpha do\ hơjăn brơi mơ`um ia jrao pơgang.

Samơ\, ăt tơnap tap đô], lu mơnuih [on sang rơkut nao hmua; lu anih mơnuih mă bruă khul, tha plơi, khua [on, khua pô pơtô đăo nao iâu gơ`u glăi mơ`um ia jrao.

Hơdră ngă anai dưi ngă tui khut khăt hăng bruă brơi tla#o ia jrao pơgang tal anai mơ\n’’.

Klin duăm ruă rơkông đok bạch hầu hơđuh rai [ơi kual Dap kơdư hơmâo 90% mrô mơnuih [ă le\ jing mơnuih djuai [iă soh.

Lăp lăi nao lơ\m kman klin Covid 19 tơlơi ruă hu\i rơhyưt grup A [ơi dêh ]ar ta aka [u hơmâo mơnuih djai ôh, samơ\ tơlơi ruă bạch hầu hơmâo laih, truh lơ 15/7 hơmâo 3 ]ô laih djai [ơi kual Dap kơdư.

{uh rơđah tơlơi anai, kiăng khua mua djop anom bruă, gong gai kơnuk kơna khom ngă bruă khut khăt, ngă hrom anom bruă ia jrao brơi ngă tui djơ\ tơlơi git gai mơ\ng khua dêh ]ar: Pơgăn khut khăt klin ruă rơkông đok bạch hầu ta` hloh hăng pơhlôm pơgang hơđong kjăp.

Nay Jek: Pơblang